Bài: Thanh Long
Ảnh: Thái A, Lê Thành Đô, ALi, Vũ Chiến Thắng

Đất địa linh nhân kiệt Nghệ An từ thủa xa xưa đã từng được coi là chốn trọng địa, nơi xuất thế của các danh tướng và hiền nhân

Dù nằm ở nơi xa so với hai đầu nam bắc nhưng địa danh Nghệ An luôn gần gũi trong trái tim người Việt. Thuộc địa phận Bắc Trung Bộ, vùng đất địa linh nhân kiệt Nghệ An từ thủa xa xưa đã từng được coi là chốn trọng địa, nơi xuất thế của các danh tướng và hiền nhân, mà tiêu biểu nhất của giai đoạn hiện đại chính là Chủ tịch Hồ Chí Minh, con người sinh ra dưới mái nhà tranh ở quê hương Nam Đàn mà ngày nay tên tuổi của Người đã đi vào lịch sử nhân loại. Dường như linh khí trời đất đã theo mạch nguồn của dải núi Trường Sơn, hội tụ về núi Hồng sừng sững giữa trời và cùng dòng sông Lam để hun đúc thành khí phách rất riêng của vùng đất tuy nghèo khó mà không đời nào thiếu người tài giỏi. Trải qua hàng nghìn năm biến động, thăng trầm cùng lịch sử của đất nước, Nghệ An thời nào cũng nằm trong dòng chảy của thời cuộc, vừa gian khó vừa hào hùng.

Ngôi nhà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng sinh sống tại làng Sen Bè

Lịch sử còn ghi nhớ tới người anh hùng dân tộc Mai Hắc Đế khi khởi nghĩa chống lại ách đô hộ của nhà Đường đã cho xây thành Vạn An trên địa phận vùng Nam Đàn ngày nay. Lăng mộ của Ngài hiện vẫn còn bên dòng sông Lam, nơi được nhân dân địa phương trừu mến gọi bằng tên Vua Mai. Rồi dấu tích của tòa thành Phượng Hoàng Trung Đô, ước mơ của Hoàng đế Quang Trung Nguyễn Huệ trên núi cận kề thành phố Vinh ngày nay cũng là niềm tự hào của đất Nghệ An. Với tài năng quân sự và chính trị lỗi lạc, vua Quang Trung sau khi thu giang sơn về một mối đã đặc biệt chú trọng tới đất Nghệ An. Rất tiếc, người anh hùng áo vải của phong trào Tây Sơn đã lìa đời quá sớm, để lại cho hậu thế một sự nghiệp còn dang dở và một ước mơ chưa thành hình về kinh đô tại nơi thắng địa. Dấu tích của nơi được chọn làm Phượng hoàng Trung Đô ngày nay còn lại trên núi Quyết kề sát thành phố Vinh, du khách vẫn thường lên đây để ngắm toàn cảnh thành phố và suy ngẫm về một thời kỳ lịch sử đầy huy hoàng của đất nước, thống nhất giang sơn, giữ trọn chủ quyền, đẩy lùi các lực lượng ngoại xâm hùng mạnh vào bậc nhất bấy giờ.

Sen Bè, phương tiện đi lại chính của người dân tộc Đan Lai ở Khu Dự trữ sinh quyển Tây Nghệ An

Câu chuyện về dòng chảy lịch sử của đất Nghệ An càng rạng rỡ hơn ở thời hiện đại với Chủ tịch Hồ Chí Minh, bậc vĩ nhân lớn của dân tộc. Sinh ra dưới mái tranh của làng quê nghèo, con người ấy đã đi một vòng quanh trái đất, học hỏi các lý thuyết về cách mạng giải phóng dân tộc, và từ làng Sen ra đi, Người đã trở lại để đưa nhân dân Việt Nam đi vào con đường tranh đấu giành độc lập, thoát kiếp nô lệ lầm than. Hàng triệu áng văn thơ cũng không nói hết được công ơn của Người, để giờ đây, làng Sen hay còn gọi là làng Kim Liên đã trở thành điểm tới thăm quen thuộc của mỗi du khách khi tới Nghệ An. Làng Hoàng Trù quê mẹ và làng Sen quê cha, hai nơi đó cách thành phố Vinh 12km, nơi ấy ngôi nhà đơn sơ với chiếc chõng tre, chiếc bàn gỗ… được phục dựng như thủa thiếu thời mẹ thân sinh của Người đã từng nằm.

Trên vùng đất này còn chứa đựng những cảnh sắc tuyệt đẹp của thiên nhiên, đất trời và con người tạo ra. Một dải bờ biển Cửa Lò, Thiên Cầm cát trắng, mỗi mùa hè lại thu hút hàng vạn du khách tới vẫy vùng trong sóng nước, và đã tới đây nghỉ dưỡng, có ai cầm lòng được trước các món hải sản tuyệt ngon được biển cả hào phóng trao tặng cho xứ Nghệ.

Sông Giăng

Mà đâu chỉ có hải sản, trên vùng đất Nghệ An, có những món ăn đã đi vào văn chương, dù không cao lương mỹ vị nhưng lúc nào cũng gợi nhớ hồn quê, càng nặng lòng cho người con xứ Nghệ đi xa. “Nhút Thanh Chương, tương Nam Đàn”, lời ví von ấy dẫu không phải chỉ những món ăn cao sang gì nhưng chất chứa cả một trời tình nghĩa của quê hương xứ Nghệ, cũng như bầu trời nắng mùa hè và những cơn gió lạnh mùa đông bắc, càng khắc nghiệt bao nhiêu càng hun đúc nên tinh thần của vùng địa linh nhân kiệt bấy nhiêu.

Rời thủ phủ Vinh và các bờ biển xanh, du khách khám phá Nghệ An vẫn thường theo những con đường hướng về phía tây để tận hưởng nét hoang sơ của cánh rừng nguyên sinh Pù Mát, nơi ẩn khuất giữa núi rừng một dòng sông Giăng tuyệt đẹp, và xa hơn nữa là một dải núi miền Tây Nghệ An hùng vĩ. Những cánh rừng săng lẻ thân vút cao, dòng thác Kẽm ầm ào tuôn chảy mà có vẻ đẹp mơ màng như nàng tiên nữ hạ trần, cảnh sắc miền Tây Nghệ An thật thích hợp với những chuyến du hành mạo hiểm, kích thích mọi trái tim can trường đang mong muốn chinh phục những cung đường của nơi khởi đầu dãy Trường Sơn. Tại vùng núi miền Tây, còn nguyên vẹn những bản làng người Thái, Mường có nhà sàn lợp tranh yên bình nằm dưới tán tre, có bến nước rộn rã tiếng trẻ đùa và đều đặn vòng quay của cọn nước, những cảnh sắc luôn khiến du khách say lòng.