Heritage tổng hợp
Tây Nguyên mang đến những trải nghiệm kỳ thú cùng nền văn hóa có 1-0-2, dù dòng chảy của hiện đại có làm cảnh quan có ít nhiều thay đổi. Nhưng theo dòng thời gian, những nét đẹp văn hóa hay tập tục sinh hoạt cộng đồng vẫn vững vàng và phát triển mạnh. Đến với Tây Nguyên, bạn không chỉ được tận hưởng những món ăn đặc sắc, mà còn là những lễ hội Việt Nam thấm đượm văn hóa núi rừng xưa cổ. Nếu bạn chưa từng một lần hòa mình cùng không khí những lễ hội đặc sắc của Tây Nguyên, thì đó quả là một điều đáng tiếc. Cùng điểm qua những lễ hội mang âm hưởng dân tộc tại Tây Nguyên để chuẩn bị cho hành trình của mình nhé.
Lễ hội Việt Nam tại Tây Nguyên mang đậm nét đẹp núi rừng
(Nguồn: Địa điểm Gia Lai)
1. Cồng Chiêng Tây Nguyên
Gắn liền với nghi lễ nông nghiệp và cộng đồng, nhắc đến Tây Nguyên nào có thể bỏ qua văn hóa Cồng Chiêng đặc sắc, âm vang cả núi rừng. Lễ hội Cồng Chiêng được UNESCO công nhận là Di sản truyền khẩu và Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.
Đơn giản là sinh hoạt văn hóa cồng chiêng thể hiện được cái hồn của núi rừng, là tiếng nói của người dân Tây Nguyên gửi gắm đến thần linh, cầu mong sự an lành và mùa màng bội thu. Đến với một trong các lễ hội truyền thống của Việt Nam này, cả vùng đất Tây Nguyên sẽ tràn ngập trong không khí náo nhiệt, đúng chất lễ hội.
Lễ hội Cồng Chiêng được diễn ra trong không khí tưng bừng
(Nguồn: Câu lạc bộ Lữ hành UNESCO Hà Nội)
Đi liền với tiếng cồng chiêng là những điệu múa mang tính gắn kết cộng đồng. Trang phục của người nghệ nhân và những người nhảy múa là phục trang truyền thống bắt mắt, được thêu dệt tỉ mỉ, đi kèm với chiếc chuông nhỏ ở cổ chân. Những điều này đã hòa quyện tạo nên nếp sinh hoạt văn hóa đặc sắc nhất vùng đất Tây Nguyên.
2. Lễ hội Đua voi ở Tây Nguyên
Ở Tây Nguyên, voi không chỉ phục vụ cho mục đích di chuyển, chở đồ. Voi còn là người bạn, thành viên trong gia đình cũng là biểu tượng của vùng đất đầy nắng gió. Là một trong các lễ hội đặc sắc ở Việt Nam, lễ hội Đua voi được đông đảo người dân tứ xứ quan tâm.
Hội đua voi ở Tây Nguyên được tổ chức 2 năm một lần, là dịp để tôn vinh tinh thần thượng võ, nét đẹp dũng mãnh và tài nghệ thuần dưỡng voi. Bên cạnh đua voi, người dân Tây Nguyên còn biểu diễn một số tiết mục khác như: lễ cúng cầu voi khỏe mạnh, cúng bến nước, đâm trâu, voi đá bóng hay các hội thi ẩm thực, giã gạo.
Không khí thi đấu ít tính ganh đua, nhưng không kém phần cạnh tranh. Tất cả đều tận hưởng không gian hân hoan, tưng bừng của mùa lễ hội. Tiếng reo hò cổ vũ của người dân làm trận thi đấu thêm phần bùng nổ và phấn khởi.
Người dân rất mong chờ đến trận đua voi
(Nguồn: Dalak.city)
3. Lễ mừng Cơm mới (lễ mừng lúa mới)
Một trong các lễ hội dân gian Việt Nam của người dân Tây Nguyên mà bạn nhất định nên tham gia chính là Tết Hạ Nguyên (hay gọi là Tết Cơm mới). Ý nghĩa là tôn vinh hạt thóc của Giàng ban cho người dân và cũng như cảm tạ các vị thần linh đã cho mưa thuận gió hòa, một mùa bội thu nữa lại về.
Sau phần lễ, người dân sẽ mở một bữa tiệc lớn ngoài trời. Mọi người sẽ đến tập trung ăn uống và nhảy nhót trên điệu nhịp của tiếng cồng chiêng. Dù là đêm hay ngày, cả bản làng đều không biết mệt là gì, cứ vui ca và nhảy múa cũng như thưởng thức những món ăn ngon như cơm lam, gà nướng… Và không thể vắng mặt là chén rượu cần thơm nồng.
Mọi người nhảy múa sau Lễ mừng cơm mới
(Nguồn: Dalak.city)
4. Lễ hội cà phê Tây Nguyên
Một trong những biểu tượng nổi trội nhất của Tây Nguyên chính là cây cà phê. Vào ngày lễ hội Việt Nam này, khắp núi rừng sẽ chìm đắm trong hương vị cà phê đủ các loại. Nếu là tín đồ của loài cây này, bạn sao có bỏ lỡ được.
Không chỉ được thưởng thức ly cà phê ấm nồng, bạn còn có thể hội chợ triễn lãm, hội chợ đường phố hay hội thi nhà nông đua tài, hội sách – cà phê. Đặc sắc nhất chính là chương trình ca múa nhạc mang đậm tính núi rừng Tây Nguyên. Nhớ đánh dấu lịch tháng 3 hàng năm cho mùa lễ hội thơm ngất trời này nhé.
Lễ hội cà phê được tổ chức khá hoành tráng
(Nguồn: Lễ hội cà phê Buôn Ma Thuột)
5. Lễ Bỏ mả
Đây chính là lễ hội Việt Nam chỉ có tại các dân tộc miền núi, mang đậm màu sắc tâm linh và tín ngưỡng. Những người dân tộc tại Tây Nguyên tin rằng con người khi về cõi vĩnh hằng sẽ nhập vào những đứa trẻ trong làng hoặc lai vẳng đâu đây, chứ không về thế giới bên kia. Do đó, để tiễn đưa người đã khuất, lễ Bỏ mả cần được diễn ra.
Vì liên quan đến người mất, lễ sẽ được tổ chức tại các ngôi nhà mồ. Người thân trong nhà sẽ mang những tài sản bao gồm của cải quý hay vật dụng thân thuộc, liên quan đến cuộc sống hàng ngày. Bên trong nhà mồ còn có những bức tượng mô phỏng cuộc sống sinh hoạt khi xưa để người đã khuất vẫn cảm thấy gần gũi và không còn vương vấn với thế giới thực.
Khác với ý nghĩa tang thương, lễ Bỏ mả tiến hành như một cuộc trình diễn. Tiếng cồng chiêng, tiếng trống, người đeo mặt nạ, người trình diễn rối đi vòng quanh nhà mồ nhảy múa theo điệu nhạc. Người trình diễn ăn mặc những phục trang rực rỡ, đầy sắc màu.
Các tượng gỗ được trang trí quanh nhà mồ
(Nguồn: dalak.city)
6. Lễ tạ ơn cha mẹ
Lễ hội Việt Nam truyền thống của người dân tộc Bana và Jrai và được lưu truyền sau bao nhiêu thế hệ. Đây là dịp để thể hiện lòng hiếu thảo và biết ơn đối với công sinh thành và dưỡng dục của cha mẹ. Để chuẩn bị cho buổi lễ này, những người con sẽ chuẩn bị nuôi thật nhiều heo, gà,… và rất nhiều vật phẩm khác để mang đi biếu hoặc làm cỗ.
Theo ngày đã định theo ý cha mẹ, gia đình người con ở riêng sẽ mang lễ vật đến cúng bái thần linh, ông bà và lấy một nhánh lá rừng cho vào ghè rượu, phe phẩy lên các bậc sinh thành để mang lại may mắn cho cả nhà. Tiếp đến là nghi thức tặng Zèng, uống rượu cần của đôi bên. Sau phần lễ, các nhạc cụ dân gian đặc trưng sẽ được trình diễn để mang đến sự tưng bừng và hạnh phúc cho gia đình.
Người con trai sẽ tặng cha mình chiếc áo truyền thống
(Nguồn: Tấn Vịnh – Cổng thông tin điện tử tỉnh Gia Lai)
Lễ hội Việt Nam tại Tây Nguyên đều mang một ý nghĩa riêng, thể hiện được khí chất, tập tục sống và tính cách của con người nơi đây. Nếu có dịp ghé thăm vùng đất này, đừng quên tham gia những lễ hội này để khám phá tường tận nét đẹp chân thực của Tây Nguyên.
Bài viết liên quan: