Thuần Võ – Tuấn Trần

Do lãnh thổ kéo dài qua nhiều vĩ tuyến, các vùng miền ở Việt Nam có nhiều sự khác biệt lớn về đa dạng sinh học, các nhà khoa học dựa trên đặc trưng của từng khu vực đã phân thành 9 vùng sinh thái ở nước ta. Trong đó, đặc sắc nhất có thể kể đến là vùng sinh thái Tây Nguyên, một trung tâm đa dạng sinh học lớn và chứa đựng rất nhiều loài sinh vật đặc hữu!
Yến Mào
Tây Nguyên có nhiều hệ sinh thái như: rừng lá rộng thường xanh và bán thường xanh, trảng cỏ, đất ngập nước, rừng khộp và rừng cây lá kim… Trong đó, rừng khộp và rừng cây lá kim là loại hình chỉ duy nhất xuất hiện với diện tích lớn ở Tây Nguyên. Trong số 5 Vườn Quốc gia ở đây thì Yok Đôn (thuộc tỉnh Đắk Nông và Đắk Lắk) là nơi có sinh cảnh rừng khộp lớn nhất. Tại đây có nhiều loài động thực vật phong phú và đa dạng, thích nghi với kiểu khí hậu hai mùa mưa nắng.
Vào khoảng tháng 4 đến tháng 10, mùa mưa ở đây làm cho cây cối xanh tươi, đơm hoa kết trái, nhiều trảng cỏ xanh mướt xuất hiện, nhiều ao hồ ngập nước, các loài thủy sinh từ sông Serepok cũng đua nhau vào đẻ trứng và nuôi dưỡng con non. Đây là thời điểm lý tưởng cho nhiều loài chim thú đến săn mồi. Trên các bàu nước nhỏ rải rác trong rừng, dễ dàng bắt gặp các loài chim như cò, vạc, bói cá, đại bàng vây quanh để săn cá. Một số loài chim ăn thịt cũng đến đây để săn bắt các loài chim nhỏ, thú ăn cá, các sinh vật đến đây để uống nước. 
Cắt nhỏ bụng hung

Bắt đầu từ tháng 10 trở đi, khi tần suất các cơn mưa nặng hạt giảm dần, thực vật bắt đầu tạo quả, hạt, các ao hồ trong vùng cạn dần đem lại một lượng thức ăn vô cùng phong phú cho nhiều loài chim, thú trong một thời gian ngắn cho đến khi các đầm vũng hoàn toàn khô cạn vào tháng 12.

Đây cũng là mùa giao phối và sinh sản của các loài chim. Nếu bạn có dịp đến Yok Đôn để ngắm nhìn các loài chim, cùng những tập tính phong phú và đa dạng của chúng ở thời điểm sôi động nhất của năm, hãy chọn thời gian từ tháng 10 trở đi.
Vào khoảng tháng 12, nơi đây vào đỉnh điểm của mùa khô, các rừng cây đều rụng hết lá để tránh mất hơi nước và bước vào chu trình ngủ đông tạo nên khung cảnh tuyệt đẹp lúc hoàng hôn cũng như bình minh. Cánh nhiếp ảnh chuyên săn ảnh chim hoang dã lúc này sẽ dễ dàng có được một phông nền mịn và sạch, việc phát hiện các loài chim cũng dễ hơn do chúng không còn nơi trú ẩn.

Hệ sinh thái rừng khộp, nửa năm khô hạn và nửa năm mưa khiến các loài thực vật thân gỗ hầu hết không thích nghi được, chỉ còn lại một số ít loài cây họ Dầu đặc trưng tồn tại. Theo thường lệ, chúng sẽ tăng cường phát triển vào mùa mưa, tích trữ dinh dưỡng, trút hết lá vào mùa khô để bảo tồn lượng nước tích trữ trong cơ thể.

Gõ Kiến bụng hung

Mỗi năm có hàng triệu cây bị chết vì không thể chống chọi với khí hậu khắc nghiệt. Sự biến động sinh thái này vô tình tạo ra nhiều thân cây chết khô, mục rỗng, cộng với lớp vỏ xù xì của cây họ dầu là môi trường sinh sống lí tưởng cho nhiều loài côn trùng, kiến, mối… Đây là nguồn thức ăn phong phú, đa dạng, và ổn định trong hai mùa mưa nắng cho các loài chim gõ kiến. Có đến 20 loài gõ kiến đã được phát hiện ở đây trong tổng số 28 loài gõ kiến đã được ghi nhận ở Việt Nam.

Nhiều loài gõ kiến trong số này có số lượng cá thể còn lại khá ít và không phân bố ở các khu vực còn lại của nước ta. Một số loài gõ kiến đặc trưng của rừng khộp có thể kể đến như Gõ kiến bụng hung, Gõ kiến xanh gáy vàng, Gõ kiến xanh bụng vằn, Gõ kiến xanh hông đỏ, Gõ kiến đen bụng trắng và loài Gõ kiến xám được các nhà khoa học đánh giá là loài dễ bị tổn thương, cần phải được bảo tồn.