Quảng cáo 
Bài: Winlinh
Ảnh: Thành Thế Vinh, Vũ Minh Quân
Ở tỉnh Cao Bằng, có nhiều ngọn núi Thủng độc đáo nằm ẩn mình trong những thung lũng xanh. Núi Thủng còn có tên là núi Mắt Thần, tiếng Tày là “Phja Piót”, nghĩa là núi bị thủng một lỗ xuyên từ bên này sang bên kia.
Các ngọn núi Thủng ở của huyện Hòa An, Quảng Hòa, Trùng Khánh… đều nằm trong công viên địa chất Cao Bằng, hình thành và phát triển trong quá trình kiến tạo địa chất hàng trăm triệu năm với địa hình đá vôi dạng tháp, dạng nón.
Các nhà địa chất đã tìm thấy những hóa thạch cổ sinh như Huệ biển, Trùng thoi… trong đá vôi và các mặt cắt thể hiện dấu ấn trong quá trình đứt gãy của đá vôi hệ tầng Bắc Sơn. Người ta gọi là núi Thủng hay núi Mắt Thần là bởi trên đỉnh núi có một khoang rỗng rất lớn, như bị ai đó khoan thủng và cũng giống một con mắt núi ẩn chứa trong đó những câu chuyện thần bí. Nơi khoang núi ấy, quanh năm cỏ cây tươi tốt, từng vệt nắng xuyên qua thẳng tắp sáng lấp lánh và mây bay quẩn quanh khiến đất và trời như nhòa lẫn, không còn ranh giới.
Có những ngọn núi thủng nằm cách không xa quần thể hồ Thang Hen với 36 hồ nước ngọt tự nhiên, thông nhau bởi các hang động ngầm dưới lòng đất. Chính điều này đã khiến hồ Thang Hen có hiện tượng mực nước thay đổi theo mùa, thậm chí theo ngày khi có lúc nước rút rất đột ngột chỉ trong vài tiếng. Ghé thăm Thang Hen vào mùa xuân bạn sẽ được ngắm cây cối, cảnh vật rạng rỡ với trăm hoa rực rỡ, rất thích hợp để ngồi thuyền du ngoạn, ngắm cảnh. Nếu đến nơi đây vào mùa hè, bạn sẽ được hưởng bầu không khí trong lành với cây cối hai bên hồ trổ lá xanh tươi. Vào mùa mưa, nước hồ dâng cao do mưa nhiều tạo thành chuỗi 36 hồ nước mênh mông trải dài. Mặt hồ như tấm gương trong cho những ngọn núi xám cúi mình soi bóng. Vịt bơi thảnh thơi giữa dòng nước lặng và trên bờ trâu bò thong dong gặm cỏ. Vào mùa khô, hai bên hồ vàng ươm sắc lá và càng nên thơ hơn khi hoa dã quỳ đã bung mình nở rộ. Lúc này, nước hồ cạn đi để lại lớp bùn non làm nền cho cỏ mọc lún phún xanh biếc trên mặt hồ. Nước rút đến mức người dân nơi đây còn lội xuống lòng hồ bắt được rất nhiều cá. Trong quần thể hồ Thang Hen còn có thác Năm Trá rộng 15ha. Thác không cao nhưng có rất nhiều dòng chảy uốn lượn xen giữa những mỏm đá cao thấp lô nhô, dào dạt tuôn về mặt hồ Nặm Trá như những dải lụa mềm dài vô tận.
Du khách đến các núi Thủng có thể chọn nghỉ dưỡng ở khu du lịch sinh thái hồ Thang Hen trong những nếp nhà sàn truyền thống. Hoặc thú vị và trải nghiệm hơn nữa, bạn hãy đem theo lều bạt để cắm trại trong thung lũng bình yên này. Chỉ cần một chiếc trại gọn nhẹ với đôi ba vật dụng cần thiết là bạn đã có một ngày vui đáng nhớ ở đây rồi. Nếu muốn ngủ lại, bạn cần chuẩn bị thêm chăn mỏng và gối cùng đồ ăn nhanh hoặc bếp nướng. Ban ngày, bạn đi thăm thú cảnh sắc núi non sông hồ và chụp những bức ảnh lưu niệm tuyệt đẹp. Thú vị hơn, bạn có thể thả mình trên chiếc thuyền độc mộc xuôi dòng nước lặng ở hồ lớn Thang Hen, Nặm Trá hay các hồ nhỏ trong quần thể hồ nơi đây như Thang Vạt, Thang Loỏng, Nà Ma… để khám phá sâu hơn hệ thống sông hồ đa dạng. Khi màn đêm buông xuống, bạn sẽ được ngắm trăng sao lấp lánh trên bầu trời huyền bí, quây quần kể nhau nghe những câu chuyện truyền thuyết về vùng đất này, rồi dần chìm vào giấc ngủ cùng núi rừng yên ả. Khi được hoàn toàn thả lỏng giữa không gian yên tĩnh hoang sơ, trong bạn sẽ tràn ngập cảm giác an yên tự tại bởi con người như được tan lẫn cùng thiên nhiên.
Ngọn núi Thủng được nhiều du khách biết đến nhất nằm ở xã Quốc Toản huyện Quảng Hòa. Muốn khám phá đời sống của người dân bản địa, từ núi Thủng bạn đi bộ khoảng 15 phút sẽ đến xóm Bản Danh nơi có người Tày đang sinh sống. Đi qua những hàng rào đá đặc trưng, bạn sẽ lạc vào một xóm bản mộc mạc với những nếp nhà sàn đơn sơ gần gũi. Người dân nơi đây quanh năm sống đời bình dị, chăm chỉ trồng lúa, trồng ngô và chăn nuôi gia súc. Đi sâu xuống phía dưới thung lũng, sẽ thấy những ngôi nhà cổ với kiến trúc bằng đá lẩn khuất dưới những tán cây rừng đã vương bụi thời gian. Thấp thoáng phía xa là các loài cây báng, nghiến hay trám lúc lỉu quả trắng, quả đen vị bùi thơm ngậy. Khi bụng đã đói, bạn hãy tìm ăn những món đặc sản như cá chiên sông Gâm, cá tôm hồ Thang Hen, nhộng ong xào măng chua, rau dạ hiến, xôi trám, miến dong đen, lạp xưởng hun khói, rượu ngô men, mèn mén, ngô nếp… để tận hưởng trọn vẹn cả thiên nhiên lẫn ẩm thực nơi này.
Giữa đất trời bao la, đứng trên đỉnh Mắt thần lộng gió, nơi chiếc cổng vòm rêu cỏ xanh um với mây trôi bảng lảng trên đầu, ta có thể ngắm cả một khoảng trời xanh nhấp nhô bóng núi và thảm cỏ xanh, mặt nước trôi êm phía dưới. Thấp thoáng từng cánh chim chấp chới bay về tổ bên những lũy tre tươi tốt tỏa vồng. Bãi ngô rợp lá xào xạc. Đồng lúa chín đang vào mùa. Hoàng hôn buông xuống, những bóng người gánh lúa, gánh rơm về bản, trong mắt họ ánh lên nụ cười dung dị bình yên.
