Trúc Lâm
Khi Mai Châu đang dần trở nên quá tải với hàng nghìn khách tới mỗi ngày thì cách đó chỉ 80km, Pù Luông vẫn yên bình như hàng chục năm trước, hoang sơ và vắng vẻ với những cánh rừng, thửa ruộng bậc thang, nếp nhà sàn lợp tranh. Được công nhận là Khu bảo tồn thiên nhiên, nằm trên địa phận hai huyện Bá Thước và Quan Hóa của tỉnh Thanh Hóa, Pù Luông chứa đựng trong lòng những giá trị sinh quyển quý giá, là điểm đến thú vị của giới du lịch chuyên nghiệp trong và ngoài nước. Đã tới đây, du khách sẽ thực sự được hòa nhập vào thiên nhiên phóng khoáng, ngủ trong những ngôi nhà sàn và tách biệt hẳn với thế giới hiện đại. Không internet, nhiều vùng không có sóng điện thoại, cư dân sống tại đây đa phần là người Thái vô cùng mến khách, nồng hậu và vẫn chỉ quen sống cùng hạt thóc. Khái niệm du lịch bền vững đang được các nhà quản lý và cộng đồng kinh doanh du lịch triển khai tại đây, nhằm tránh sự tàn phá của làn sóng đô thị hóa như đã từng xảy ra tại nhiều nơi khác.
Theo những con đường mòn, du khách sẽ tới được các bản Hiêu, Đôn, Kho Mường…, tại đó những nếp nhà sàn thanh bình nằm sát bên nhau, bao bọc xung quanh là những thửa ruộng bậc thang tuy không trải dài tới chân trời như ở Mù Cang Chải song lại có một vẻ đẹp riêng. Cư dân trong bản nhiều người không nói thạo tiếng phổ thông, lũ trẻ vẫn e ngại nép sau váy mẹ, hướng ánh mắt tò mò vào những vị khách nước ngoài lạ lẫm. Mô hình du lịch được triển khai tại đây đều thiên về xu hướng xanh, tức tránh mọi ảnh hưởng tới môi trường thiên nhiên cũng như văn hóa bản địa. Du khách thường đặc biệt thích hành trình đi bộ xuyên qua vùng lõi Khu bảo tồn, cắm trại ngủ qua đêm tại làng Đôn, xã Thành Sơn, tận hưởng vẻ đẹp thanh bình của dòng suối Chàm chảy giữa vùng thung lũng của xã Ban Công, huyện Bá Thước. Trong khi các vùng núi khác gần như đã biến mất thì tại đây, vẫn còn những cọn nước ngày đêm cần mẫn quay tròn, đưa nước từ sông lên những dòng kênh đào nhỏ và theo hệ thống dẫn được lắp đặt rất khéo bằng thân tre nứa chảy về những vạt ruộng xa. Những buổi bình minh nắng sớm, những buổi hoàng hôn vàng rực rỡ, cảnh người dân đưa trâu ra đồng, cảnh lũ trẻ nô đùa bên dòng nước… có sức hút đầy mê hoặc với những người ham mê nhiếp ảnh. Theo bước chân người dân ra ruộng vườn học cách trồng cây, vào bếp để học cách làm những món xôi đồ, thịt nướng, cá nhồi lá thơm nướng than… là những sản phẩm du lịch giản dị nhưng đầy hấp dẫn với những vị khách đến từ phương trời xa xôi.
Trong các ấn phẩm giới thiệu, Pù Luông được biết tới như vùng sinh tồn của 1.542 loài thực vật và 908 loài động vật, trong đó có nhiều loài động thực vật quý hiếm được xếp trong Sách đỏ Việt Nam và Sách đỏ thế giới như: thông Pà Cò, nghiến, lan hài, kim tuyến đá vôi, voọc xám, báo gấm, sơn dương, gấu đen châu Á… Tất nhiên, trong hành trình đi xuyên vùng lõi rừng hoặc đây lên đỉnh núi cao, nơi có tàn tích của một sân bay dã chiến cũ, du khách chỉ có thể xem những loài thực vật đặc hữu, còn động vật hoang dã từ lâu đã tránh những lối đi có hơi người. Điều này cũng tương tự như ở các Vườn quốc gia khác, phô bày vẻ đẹp trước ống kính thường chỉ có các loài bướm, chim, hoa lá và những loài dây leo chằng chịt trong vùng rừng nguyên sinh, song như vậy cũng đã đủ để thỏa mãn những trái tim yêu thiên nhiên.
Từ một vùng hoang sơ, ngày nay Pù Luông đang dần có sức hút với du khách bằng những hoạt động mang tính tôn vinh và giữ gìn bản sắc độc đáo của mình. Một vài resort đang mọc lên giữa xóm làng, một số hộ gia đình cải tạo tiện nghi nhằm đón khách theo mô hình homestay, tất cả đều cố gắng tránh sử dụng quá nhiều bê tông, nương theo môi trường tự nhiên nhằm tạo nên những không gian xanh, mở tuyệt đối mà vẫn đảm bảo tiện ích cho du khách. Thật tuyệt khi được ngồi bên bàn tre, nằm trong những căn nhà gỗ để thu vào tầm mắt cảnh ruộng bậc thang vàng trong ánh nắng rực rỡ mùa thu. Cũng thật khó bỏ qua các món ăn tuy chế biến đơn giản nhưng đậm văn hóa của người Thái sau hành trình leo núi và chèo thuyền dọc dòng suối mơ. Pù Luông là như thế, đằm thằm và mộc mạc như chính người thiếu nữ Thái e lệ nở nụ cười dưới chiếc khăn piêu, nụ cười làm say lòng biết bao lữ khách.