Theo National Geographic
Tại các đền, miếu trên khắp đất nước Nhật Bản, không khó để bắt gặp những tấm thẻ nhỏ bằng gỗ làm nhẹ lòng những tâm hồn trĩu nặng vì lo toan.
Đặc biệt là vào ngày đầu năm mới, các tín đồ dồn dập đổ về các đền thờ Thần đạo và chùa Phật giáo trên khắp Nhật Bản. Những lời cầu nguyện tốt lành được khắc trên các tấm gỗ nhỏ, được gọi là “ema”, cùng sự thành tâm của tín đồ tới với các vị Thần Phật.
“Hãy tới tìm tôi. Hãy trao tình yêu cho tôi. Hãy ngỏ lời cầu hôn tôi,” là một lời cầu nguyện trên một tấm thẻ được ký tên TXQ và gửi đến một “Mr Right” nào đó. Lời cầu nguyện này được lưu lại tại đền thờ Jishu Jinja ở Kyoto, nơi thờ Thần Okuninushi-no-mikoto, vị thần mai mối của Nhật Bản.
“Nguyện cầu một em bé hạnh phúc và khỏe mạnh sẽ sớm đến với gia đình chúng tôi”, Andy và Suri viết trên một tấm ema tại Đền Hozenji tại Osaka với lòng kính trọng đối với Ngài Fudo Myoo, một trong năm vị Hộ pháp của Phật giáo Nhật Bản.
Trong hơn một thiên niên kỷ, người Nhật đã sử dụng những tấm thẻ này để cầu xin thần linh ban cho tình yêu, sự giàu có, tuổi thọ hoặc trí tuệ. Trong hai năm vừa qua, có một lời cầu xin mới đã xuất hiện: bảo vệ khỏi bệnh dịch.
Nhiều ema hiện được tô điểm bởi những thông điệp về đại dịch, hoặc bởi những hình ảnh của Amabie, một đấng siêu nhiên có chức năng xua đuổi bệnh dịch trong văn hóa dân gian Nhật Bản. Đền thờ Kasuga Taisha ở vùng Nara thậm chí còn bán ema chống bệnh dịch được trang trí bởi các nhân vật hoạt hình.
Jennifer Robertson, một nhà nhân chủng học và giáo sư danh dự về nhân chủng học và lịch sử nghệ thuật từ Đại học Michigan, người đã nghiên cứu những chủ đề này trong suốt 40 năm, cho biết đại dịch đã củng cố vai trò cần thiết của ema. Ema đóng vai trò như một lối thoát quan trọng cho những nỗi sợ hãi và lo lắng ở một quốc gia có hơn 1,7 triệu người mắc COVID-19 kể từ tháng 1 năm 2020. Bằng cách gửi những điều ước vào làn gió, tương tự như cờ cầu nguyện của Tây Tạng, vàng mã trong tín ngưỡng Phật giáo, và đèn lồng nổi ở Châu Á, những tấm thẻ nhỏ này giúp người Nhật nhẹ lòng.
Với chi phí khoảng 4 đô la mỗi cái, ema cũng góp phần mang lại kinh phí hoạt động cho các ngôi chùa và đền thờ. Khi đến thăm những địa điểm linh thiêng này, du khách được thoải mái treo những tấm thẻ chứa đầy hy vọng và hoài bão của riêng họ.
Lý giải Ema
Robertson cho biết các phiên bản đầu tiên của ema ở thế kỷ thứ tám được đẽo thành hình những con ngựa, đại diện cho những con vật sống từng được hiến tế cho các vị thần và các nhà lãnh đạo đã khuất trong các nghi lễ của Thần đạo. (Ema có nghĩa là “hình con ngựa.”)
Ngày nay, những tấm thẻ này có hình nhiều sinh vật, hoa, geishas, trái tim, cây cối và thác nước. Chúng treo lơ lửng trên các giá đỡ chuyên dụng, một số có thể chứa hàng nghìn tấm. Du khách có thể mua những tấm ema trang trí sẵn hoặc chọn những tấm trống và tô điểm bằng hình ảnh vẽ tay, sau đó viết thông điệp của họ trên mặt không trang trí.
Những lời cầu nguyện này sẽ được một vị cai quản cao cấp tại chùa hoặc đền thờ xem xét, sau đó thực hiện lễ khấn giúp họ. Robertson cho biết: “Hầu hết các tấm ema thường được đốt cách quãng trong các nghi lễ đền thờ gọi là ema kuyō. “Việc đốt này được cho là phương thức để gửi các lời nguyện cầu tới các vị thần.” Nếu lời cầu nguyện trở thành hiện thực, người Nhật sẽ viết thêm một tấm ema khác để bày tỏ lòng biết ơn.
Ema vẫn là đóng vai trò quan trọng trong văn hóa Nhật Bản. Nó thể hiện mối quan hệ sâu sắc của đất nước với hai tôn giáo chính là Thần đạo và Phật giáo, vốn gắn bó chặt chẽ với nhau.
Những dòng chữ khắc trên các tấm ema không chỉ hướng đến các vị thần và linh hồn, Robertson nhấn mạnh. Nhiều người dùng các tấm thẻ ấy nhằm mục đích khơi gợi tình cảm từ những người họ yêu thương. Bằng cách ghi tên tuổi và địa chỉ của họ, những người có nguyện vọng mong rằng mọi người sẽ tiếp thu thông điệp của họ và phản ứng bằng sự cảm thông hoặc đồng cảm.
“Nhiều người đọc những tấm ema của người khác rồi nhận ra rằng họ không phải người duy nhất có vấn đề; vẫn còn những người khác có chung nỗi trăn trở với họ,” Robertson nói. Cách làm này “giống như việc sử dụng internet để tìm kiếm một vấn đề – xung đột gia đình, sếp tự cho mình là trung tâm, đau khổ – để rồi tìm ra hàng nghìn, nếu không phải là hàng triệu, những người có cùng vấn đề với mình”.
Donald Saucier, giáo sư tâm lý học tại Đại học bang Kansas, cho biết, Ema, cờ cầu nguyện, vàng mã và đèn lồng nổi đều có khả năng mang tới sự yên tâm thiết yếu trong nghịch cảnh cho con người. Những đồ vật này không chỉ cung cấp một kênh dẫn đến các vị thần, mà còn nhắc nhở mọi người rằng họ có thể tìm kiếm sự hỗ trợ từ những người xunh quanh
Hướng dẫn cho khách du lịch về ema
Phong tục cổ xưa này của Nhật Bản không giới hạn đối với khách du lịch. Takakazu Machi, hướng dẫn viên du lịch tại Nhật Bản với kinh nghiệm 18 năm cho biết, người nước ngoài được hoan nghênh cúng những tấm ema tại các địa điểm tôn giáo trên khắp đất nước này. Trước đại dịch, ông thường xuyên đưa du khách đến chiêm ngưỡng hoặc để lại ema tại đền thờ Kitano Tenmangu 1.000 năm tuổi ở Kyoto.
Du khách nước ngoài thường sử dụng ema tại đền Meiji Jingu ở Tokyo, đền Shitennoji ở Osaka và đền Fushimi Inari ở Kyoto. Du khách cũng có thể đến thăm các đền thờ liên quan đến mong muốn cụ thể của họ. Các bậc cha mẹ đau buồn do bị sẩy thai theo truyền thống đã treo ema tại đền Zojoji ở Tokyo, nơi có Vườn của những đứa trẻ chưa sinh. Học sinh cầu nguyện cho sự thành công trong học tập tìm đến Yushima Tenjin của Tokyo, đền thờ các học giả. Những người đang tìm kiếm tình duyên thường để lại những tấm thẻ ở Tsuyu no Tenjinja của Osaka, hay Ohatsu Tenjin, di tích của một câu chuyện tình yêu nổi tiếng.
Hướng dẫn viên du lịch Kyoto kỳ cựu Naoki Doi cho biết, một số khách du lịch thậm chí sử dụng ema cho mục đích chính trị. Trước cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ năm 2012, một trong những du khách của ông từ Texas, Hoa Kỳ đã đến thăm đền Fushimi Inari và để lại một tấm ema đơn giản ghi: “Không còn Obama nữa”. Đó là một điều ước mà hiển nhiên là các vị thần đã bỏ qua.
Doi nói rằng ông rất có duyên với ema. Ở tuổi 76, ông vẫn nhớ rõ ràng hai lời thỉnh cầu mà ông đã đề nghị với các vị thần thời còn trẻ. Do suy sụp vì căng thẳng và khao khát một tương lai thịnh vượng, ông đã sử dụng các tấm thẻ để cầu xin sự giúp đỡ để vượt qua kỳ thi trung học phổ thông và sau đó là kỳ thi đại học. “Những tấm ema đã hiệu nhiệm đối với tôi,” ông nói. Giống như hàng triệu người dân Nhật Bản, Doi đặt niềm tin vào phong tục cổ xưa này. Bây giờ, giữa đại dịch dai dẳng, nhiều tín đồ đang tìm về với những tấm thẻ gỗ này. Có thể nói rằng, Ema chưa từng mất đi giá trị nguyên bản của mình.