Quảng cáo 
Bài: Phương Nguyễn
Ảnh: Thu Phan
Long An (nay thuộc tỉnh Tây Ninh) từng là địa phương duy nhất thuộc miền Tây Nam Bộ không có dòng chảy của sông Cửu Long chạy ngang qua. Tuy vậy, thiên nhiên cũng bù đắp cho nơi đây 2 dòng sông quan trọng, đó chính là Vàm Cỏ Đông và Vàm Cỏ Tây. Cả 2 dòng sông đều góp phần hình thành đời sống văn hóa cũng như sự phát triển của vùng đất hiền hòa này. Trong đó, Vàm Cỏ Tây có những điểm nhấn đặc sắc về hệ sinh thái đa dạng, cảnh sắc thơ mộng và những trải nghiệm sông nước mang màu sắc Nam Bộ điển hình. Du khách nếu muốn tạm xa phố xá tấp nập, tìm đến với vùng thôn dã để vui với thiên nhiên trong trẻo thì hãy làm cuộc du hành ven bờ Vàm Cỏ Tây.
Vàm Cỏ Tây và hệ sinh thái khu vực Đồng Tháp Mười
Bắt nguồn từ tỉnh Prey Veng (Campuchia), sông Vàm Cỏ Tây chảy qua Tây Ninh trước khi đổ ra biển lớn qua ngõ Cần Giuộc. Tuy con sông không trực tiếp chảy vào Đồng Tháp Mười, nhưng lại đóng vai trò rất quan trọng trong việc điều tiết thủy lợi và góp phần tạo nên các hệ sinh thái phong phú tại Vườn Quốc gia Tràm Chim hay Khu bảo tồn đất ngập nước Láng Sen.
Chính vì vị trí độc đáo mà con sông dẫn nước qua nên nếu có dịp đi dọc dòng sông bằng thuyền du lịch, du khách sẽ được chiêm ngưỡng những cảnh quan tuyệt đẹp hai bên bờ sông. Dòng sông lúc xanh trong, có khi lại vàng đục nếu đi vào mùa mưa nhiều. Hai bên bờ là những hàng dừa nước xanh rì, mát rượi, đan xen những cánh đồng lúa cò bay thẳng cánh đang trĩu hạt chờ ngày thu hoạch. Sông Vàm Cỏ Tây vào mùa mưa cũng mang nặng phù sa, đưa tôm cá về khắp xóm làng, vào mùa nắng thì góp phần cung cấp nước ngọt, xả phèn cho những mảnh đất canh tác nông nghiệp xung quanh.
Cuộc sống người dân ở ven sông nhìn chung cũng mang đặc trưng sông nước miền Tây Nam Bộ, các hoạt động chài lưới bắt cá, thu vớt lục bình để phơi khô làm đồ thủ công mỹ nghệ. Ở đây, người ta cùng đờn ca tài tử như một thú vui lúc nông nhàn. Bên ly rượu cay nồng, bắt theo nhịp song lan lách cách, ai cũng có thể “xuống” một câu vọng cổ ngọt như mía lùi. Khách chỉ ngồi nghe thôi cũng thấy man mác cõi lòng…
Nhìn lại lịch sử hào hùng
Đi kèm với điều kiện thiên nhiên thuận lợi, sông Vàm Cỏ Tây cũng chứng kiến biết bao sự kiện hào hùng của dân tộc. Khởi nguồn từ thời nhà Nguyễn, dòng sông vốn mang tên là Hưng Hòa, đóng vai trò thiết yếu trong con đường giao thương vận chuyển lương thực. Sông cũng từng kinh qua 2 kỳ kháng chiến chống Pháp rồi Mỹ, qua nhiều sóng gió của thời cuộc, chứng kiến biết bao người con nước Việt nằm xuống để cho quê hương thay da đổi thịt. Dòng sông đi qua những trang sử hào hùng nhưng cũng không kém phần bi thương.
Trong những cuộc trà dư tửu hậu, chúng tôi cũng được chú bác ở đây kể cho nghe nhiều truyền thuyết dị thường, trong đó, câu chuyện tâm linh về Cổ Sơn Tự (hay còn gọi là chùa Nổi) hấp dẫn hơn cả. Chùa Nổi trầm mặc soi mình bên dòng sông Vàm Cỏ Tây bao mùa mưa nắng. Nép mình dưới những tán cổ thụ trăm năm, tương truyền rằng, chùa được xây vào thời hoàng đế Gia Long. Nhưng trước cả cột mốc đó, có những giai thoại kể rằng, nguyên lai chùa chỉ là một gò đất nằm cao hơn những vị trí xung quanh. Khi mùa lũ về, xung quanh là biển nước mênh mông, chỉ duy nơi đây không bị ngập nên trẻ con chăn trâu thường tụ tập lại chơi đùa. Trong lúc rảnh rỗi, chúng thường nghịch đất rồi nặn tượng, kỳ lạ thay, những tượng đất này khi vứt xuống nước thì lại không chìm. Người dân thấy sự lạ đoán rằng nơi đây là đất lành – nơi các đấng bề trên ngự. Vì thế, họ vớt những bức tượng đất lên rồi lập thành một ngôi am nhỏ thờ cúng. Mãi sau, miền đất nhỏ an lành hưởng những mùa mưa thuận gió hòa, rồi dần dần họ góp công, góp sức xây thành chùa Nổi như bây giờ.
Buổi trà chiều bên dòng sông Vàm Cỏ Tây thật bình dị, đơn sơ mà chất chứa nhiều cảm xúc. Một thoáng ánh nắng chếch ngang qua lùm cây rậm, soi xuống bóng nước lấp lánh như pha lê, rồi nắng chìm dần vào vùng bóng râm khi hoàng hôn chợt tắt. Chúng tôi chầm chậm quay về với cảm giác khoan khoái. Con sông hiền hòa chảy ngang qua mảnh đất hồn hậu với nhiều kỷ niệm đẹp. Chúng tôi sẽ trở lại đây vào một mùa khác, bởi trải nghiệm mới mẻ thì không bao giờ là đủ và cuộc sống vẫn chứa chan niềm vui theo mỗi chuyến đi.
Xem thêm bài viết liên quan:
