Nguyễn Siêu
Khi bạn đọc cầm trên tay cuốn Heritage Fashion này, chỉ cần đảo mắt xung quanh là có thể nhìn ra những thay đổi không hề nhỏ trong trải nghiệm bay của mình: toàn bộ nhân viên hàng không đều đeo khẩu trang, hành khách trên chuyến bay cẩn trọng hơn trong việc đi lại và tiếp xúc với người khác, các suất ăn phục vụ được đóng kín, những tuýp nước rửa tay sát khuẩn trở thành vật đồng hành không thể tách rời. Không chỉ riêng Vietnam Airlines, nhiều thay đổi cũng đang diễn ra tại các hãng hàng không khác trên thế giới: Delta cam kết không xếp ghế giữa cho hành khách, một số chuyến bay của Emirates cung cấp dịch vụ thử máu trước giờ khởi hành, Ryanair cấm xếp hàng trước cửa buồng vệ sinh,… Chỉ nửa năm trước, không ai nghĩ việc di chuyển lẽ ra rất đơn giản từ nơi này qua nơi khác lại gặp phải nhiều thay đổi lớn tới vậy.
Về cơ bản, cuộc sống đương đại chính là tập hợp của những thay đổi bất chợt ấy. Thế giới ngày nay là một thế giới của những biến động. Đại dịch COVID-19 càn quét toàn cầu chỉ trong vài tháng, thay đổi cục diện đời sống, sản xuất và văn hóa tiêu dùng. Thị trường tài chính trở nên nhiễu nhương, khiến số người thất nghiệp gia tăng và nhiều doanh nghiệp phải xoay chuyển mô hình hoạt động. Biên giới quốc gia và châu lục đồng loạt đóng cửa. Giáo dục online lần đầu tiên được triển khai trên diện rộng. Năm đầu tiên của thập kỷ mới khác biệt hoàn toàn so với suy đoán của những kẻ giàu trí tưởng tượng nhất.
Đứng trước những thay đổi nhanh chóng và khó ngờ ấy, sự thất vọng và hụt hẫng là điều không khó tránh khỏi. Tuy nhiên, dù muốn hay không, cuộc sống, xã hội và con người không bao giờ đứng yên một chỗ. Triết gia Heraclitus từng nói, “Sự thay đổi là hằng số duy nhất trong cuộc sống”. Kỳ vọng vào một thế giới bất biến là tác nhân đầu tiên của sự thất vọng. Để có thể vượt qua những chướng ngại vật trong kỷ nguyên của những biến thiên khôn lường và phát huy tiềm lực của mỗi cá nhân kể cả trong nghịch cảnh, nuôi dưỡng một thái độ sống tích cực là lựa chọn dũng cảm nhưng đúng đắn nhất.
Thay vì nhìn mọi thay đổi như sự mất đi những gì chúng ta sở hữu, ta có thể nhìn sự biến thiên của cuộc sống là cơ hội để mỗi cá nhân cải thiện bản thân. Đại dịch toàn cầu mở ra một thời đại hết sức khó khăn, nhưng nó giúp mỗi người tự nhìn nhận lại thói quen chăm sóc sức khỏe của mình để yêu thương, trân trọng bản thân mình nhiều hơn. Đeo khẩu trang, rửa tay xà phòng và tập thể dục trở thành một phần không thể thiếu trong lối sống mới. Không còn được tới các quán bar, chốn đông người, chúng ta học cách dành thời gian với chính bản thân mình ví như học một kỹ năng mới, đặt bút viết cuốn sách đã nuôi ý tưởng bao năm, hay hoàn thành một dự án còn dang dở… Cuộc sống càng xáo trộn, chúng ta càng trau dồi được kỹ năng giữ bình tĩnh và kiên nhẫn trước những con sóng lớn. Tin tức trở nên nhiễu nhương trong thời đại khủng hoảng là cơ hội để những người “tiêu dùng” thông tin gọt sắc kỹ năng sàng lọc tin tức, phân biệt tin thật và tin giả. Làm việc từ nhà là bài kiểm tra cho khả năng tập trung cao độ của những người đi làm, bất kể hoàn cảnh, không gian. Cuộc sống không còn dễ dàng như xưa, nhưng chính những thay đổi ấy, những thách thức ấy rèn cho chúng ta trở nên cứng cáp hơn, hoàn thiện hơn, tháo vát hơn. Sự tự hoàn thiện là một quá trình dài và không thể diễn ra nếu cuộc sống luôn yên bình, phẳng lặng, như nhà tâm lý học Abraham Maslow từng nói: “Nếu không muốn lui lại vòng an toàn, ta phải học cách dấn thân để trưởng thành”.
Không chỉ trên phương diện cá nhân, trên phương diện kinh tế, mỗi thay đổi cũng là một cơ hội, mỗi khó khăn cũng là một động lực cho sự sáng tạo và thích nghi. Không doanh nghiệp nào muốn đối diện với khủng hoảng kinh tế, nhưng hãy nhìn lại cuộc khủng hoảng gần đây nhất vào năm 2008. Hàng loạt những công ty khởi nghiệp thành công đều được ra đời trong những tháng năm ấy: taxi công nghệ Uber, dịch vụ thuê nhà Airbnb, phần mềm chuyển tiền Venmo, nền tảng giao tiếp chuyên nghiệp Slack, trang chia sẻ cảm hứng Pinterest, phần mềm giao tiếp WhatsApp… Những thách thức về mặt tài nguyên chính là cơ hội vàng cho những ý tưởng đủ linh hoạt, đủ giản tiện lại biết đánh vào những khoảng trắng trong nhu cầu của thị trường được phát triển. Dân gian Việt Nam có câu tục ngữ “Cái khó ló cái khôn” chưa bao giờ là sai. Trong bối cảnh hiện nay, rất nhiều công ty cũng đang mở rộng mô hình “work from home” (làm việc tại nhà). Hai ông lớn công nghệ Twitter và Square mới đây ra chính sách cho phép nhân viên có lựa chọn làm việc từ xa vĩnh viễn. Sự linh hoạt này vừa tạo điều kiện cho các doanh nghiệp giảm phí thuê văn phòng, địa điểm, mà còn có thể thu hút nhân tài từ khắp nơi trên thế giới một cách dễ dàng khi nhân viên có thể làm việc xuyên quốc gia, xuyên lục địa. Viễn cảnh về một “thế giới phẳng” đang trở nên thật hơn bao giờ hết.
Cuộc sống sẽ thật tẻ nhạt và vô vị nếu mọi vật đứng yên. Bạn đọc của Heritage Fashion trên chuyến bay này phải chăng cũng đang tham gia vào một quá trình “thay đổi”: thay đổi vị trí địa lý từ địa điểm này qua địa điểm khác, thay đổi môi trường, thay đổi không gian hay thậm chí thay đổi múi giờ. Vạn vật là tuần hoàn. Sự thay đổi là lẽ hiển nhiên. Điều mỗi cá nhân có thể kiểm soát và lựa chọn là thái độ, góc nhìn khi đối diện với chúng. Giá trị của mỗi con người không được định nghĩa bằng điều gì xảy ra trong cuộc sống của bạn, mà bạn đã đương đầu với chúng thế nào. Một lối sống tích cực, lạc quan sẽ giúp chúng ta tìm thấy nguồn sức mạnh nội tại vô biên để chiến thắng cả những ngày tháng khắc nghiệt nhất.