“Con trâu là đầu cơ nghiệp” – vì giá trị và vị thế quan trọng như vậy của trâu mà người xưa đã có cách đãi ngộ ngày Tết thật hậu hĩnh với chú trâu là thế chăng? Có lẽ không hẳn là thế! Ở nhiều di chỉ khảo cổ học có tuổi nghìn năm trước Công nguyên, đã tìm thấy những di cốt của loài trâu được thuần hóa, lẫn với nhiều hiện vật của đời sống cổ sơ người Việt. Vậy là sự thân thiết giữa trâu và người đã được xác lập với thời gian 3.000 năm. Và cảnh tượng thuần Việt, cần lao mà tha thiết làm nông nghiệp rộng khắp trong lịch sử lâu đời của dân tộc luôn có hình ảnh trâu cùng con người:

“Trên đồng cạn, dưới đồng sâu
Chồng cày, vợ cấy, con trâu đi bừa”.

Chính vì thế mới có lời nhắn nhủ của người nông dân với trâu:
“Trâu ơi ta bảo trâu này
Trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta
Cấy cày giữ nghiệp nông gia
Ta đây, trâu đấy, ai mà quản công”.