Quảng cáo 
Bài: Hoài An
Ảnh: Internet
Mỗi người Hà Nội đều có một chiếc đồng hồ cảm nhận riêng cho mùa thu. Đó không phải là ngày đầu tiên tháng Chín hay một lễ tiết cố định, mà là khoảnh khắc nắng thôi gay gắt, gió bắt đầu se lạnh, và hương hoa sữa len lỏi trong không khí như một tín hiệu vô hình. Khi đó, bạn sẽ thấy trên các gánh hàng rong một màu xanh rất đặc biệt – xanh của cốm. Và bạn biết, thu đã thực sự về.
Cốm làng Vòng không chỉ là một món ăn. Đó là hồn cốt của đất, của người, của khí thu Hà Nội. Một gói cốm không chỉ mang hương thơm và vị dẻo ngọt, mà còn chứa cả một câu chuyện về văn hóa, về sự tinh tế trong lối sống của người Tràng An.
Cốm – tinh hoa kết tinh từ lúa non và bàn tay người nghệ nhân
Để làm ra được những hạt cốm xanh trong, mềm dẻo mà không nát, người làng Vòng phải canh từng bông lúa nếp cái hoa vàng, khi hạt lúa còn ngậm sữa. Từ lúc thu hoạch đến khi ra thành phẩm, mỗi mẻ cốm trải qua cả chục công đoạn – từ rang đều tay đến giã nhiều lần, rồi sàng sảy kỹ càng để loại bỏ vỏ trấu. Tất cả phải diễn ra trong ngày, khi lúa còn tươi để giữ nguyên hương cốm – thứ hương không thể nhân tạo, không thể thay thế.
Gói cốm thành phẩm là một sự giao hòa tuyệt mỹ giữa tự nhiên và con người. Lớp lá ráy xanh ôm lấy từng hạt cốm mềm, giữ độ ẩm và mùi thơm. Lớp lá sen bên ngoài lại tỏa ra mùi thanh khiết, mang hơi thở của hồ nước, của sớm mai. Cọng rơm vàng buộc gọn gàng không phải để trang trí, mà như một lời nhắn: đây là quà tặng của đất trời, được nâng niu bằng chính sự giản dị.
Trao một gói cốm – là trao cả mùa thu Hà Nội
Không phải ngẫu nhiên mà cốm trở thành biểu tượng của quà tặng mùa thu. Trong lối sống Hà Nội, quà không cần đắt đỏ nhưng phải đúng thời điểm, đúng tâm ý. Và không có món quà nào vừa tinh tế, vừa mang tính thời điểm rõ ràng như cốm.
Một gói cốm trao đi có thể là lời cảm ơn nhẹ nhàng, một cách bày tỏ sự quan tâm không phô trương. Khi bạn tặng ai đó một gói cốm, cũng là lúc bạn ngầm nói rằng: “Tôi nhớ đến bạn giữa mùa đẹp nhất trong năm.” Món quà ấy không quá lớn, nhưng đủ sâu – như một lời thầm thì, một cử chỉ đầy chân thành giữa những bộn bề thường nhật.
Có người mua cốm mang về biếu cha mẹ – như cách đem cả mùa thu về quê. Có người lại tặng người thương, như một lời ngỏ nhẹ tênh nhưng đầy tình ý. Cũng có người chọn cốm làm quà ngoại giao – như một biểu trưng văn hóa của Hà Nội tặng cho những người khách phương xa. Và trong mọi trường hợp, gói cốm ấy luôn mang theo phẩm chất riêng: thanh nhã, trân quý và đầy ý nhị.
Thưởng cốm – nghệ thuật sống chậm của người Hà Nội xưa
Người Hà Nội không ăn cốm để no. Họ ăn cốm để sống chậm lại. Một nhúm nhỏ cốm trong lòng bàn tay, nhai thật chậm để cảm được vị ngọt lẫn hương thơm len lỏi. Không có tiếng nhạc nền, không có vội vã – chỉ có sự hiện diện trọn vẹn của người thưởng thức và gói cốm nhỏ.
Cách ăn cốm tinh tế nhất là “ăn mộc”, không pha trộn, không gia vị. Nhưng cũng có những cách kết hợp kinh điển như ăn kèm chuối tiêu trứng cuốc – loại chuối có vị ngọt đậm, mềm mại. Vị cốm thanh nhẹ hòa cùng chuối chín tạo nên một cảm giác tròn đầy, vừa gần gũi vừa thi vị. Đó là thứ ẩm thực của mùa, của miền ký ức và của nếp sống tao nhã.
Giữa những hộp quà công nghiệp, giấy gói bóng bẩy và sản phẩm đóng gói sẵn, gói cốm làng Vòng vẫn giữ nguyên một vẻ đẹp riêng: mộc mạc mà thanh cao. Nó như một bức thư tay viết bằng mùi hương, bằng màu lá, bằng ký ức của ruộng đồng và mùa vụ.
Gói cốm nhỏ xíu, nhưng trong đó có cả một triết lý sống – rằng những điều nhỏ bé, giản dị lại có thể chứa đựng những cảm xúc lớn lao. Rằng sự quan tâm không cần lời nói lớn, mà chỉ cần sự tinh tế và đúng thời điểm. Và rằng văn hóa không chỉ nằm trong bảo tàng, mà hiện diện trong chính những điều hàng ngày – như gói cốm, như cách trao nhau một mùa thu nồng nàn mà không cần quá nhiều lời.
Xem thêm bài viết liên quan:
