Bài: Phạm Minh Quân
Ảnh: Trọng Khôi, Mạnh Trường, Việt Pu, Bích Ngọc
Tận cùng phía Tây Bắc, nơi đường biên dài hơn 265 km ôm lấy dãy Hoàng Liên hùng vĩ, có một vùng đất vừa như tiền đồn, vừa như miền cổ tích. Đi giữa mênh mông mây núi, Lai Châu hiện ra như một thách thức dành cho những kẻ ưa khám phá: những con đèo vắt ngang mây trời, những đỉnh núi cao ba nghìn mét và những bản làng còn vẹn nguyên nhịp sống cổ truyền. Đâu đó, mái nhà sàn bên triền núi vẫn đỏ lửa bếp lò, chợ phiên vẫn rộn ràng tiếng cười trao đổi, và những lễ hội vẫn gắn kết cộng đồng trong nhịp điệu khèn, trống thấm đẫm hơi thở ngàn đời của văn hóa sơn cước.

Lai Châu là miền đất của những đỉnh núi thách thức bầu trời. Pu Si Lung, Pu Ta Leng, Bạch Mộc Lương Tử… cao trên ba nghìn mét, phủ đầy mây trắng và mùa xuân bừng nở hoa đỗ quyên rực rỡ. Những cung đường đèo như Ô Quy Hồ vắt ngang mây trời, mở ra những khung cảnh choáng ngợp khi một bên là vực sâu, một bên là núi dựng đứng. Xen giữa hùng vĩ ấy là Mường Than, cánh đồng lúa bát ngát, mùa vàng rực sáng như tấm thảm trải dài dưới chân núi.
Nào chỉ có núi non, như một phép ứng đối “thủy – thổ” tương hợp hài hòa, Lai Châu còn quyến rũ bằng những thác nước Tác Tình, Thác Rêu, Thác Bay đổ xuống trắng xóa giữa rừng xanh, hay hệ thống hang động kỳ bí như Pusamcap, được mệnh danh là “Tây Bắc đệ nhất động”. Thiên nhiên nơi đây như một bảo tàng sống, lưu giữ vẻ đẹp nguyên sơ cho người yêu khám phá.

Trong hành trình phiêu du, điều khiến lữ khách lưu luyến không chỉ là cảnh sắc mà còn là hơi thở văn hóa của 20 dân tộc cùng sinh sống. Ở bản Sì Thâu Chải, Sin Suối Hồ hay San Thàng, du khách có thể theo bước người Mông đi hái chè cổ thụ, lắng nghe tiếng khèn dìu dặt trong lễ hội Gầu Tào. Người Thái lại níu chân khách bằng điệu xòe bên ánh lửa, tiếng hát then êm đềm như dòng suối. Người Dao đỏ rực rỡ trong bộ trang phục thêu tay, khéo léo dệt thổ cẩm, giữ lại những hoa văn cổ truyền từ bao đời.
Du lịch cộng đồng ở Lai Châu vừa là nơi lưu trú, vừa là cánh cửa mở ra nhịp sống bản địa. Du khách có thể cùng gia chủ lên nương, xuống suối, giã bánh dày, thử rượu ngô Sùng Phài hay trà Sơn Mật Hồng Sâm. Mỗi trải nghiệm đều là một mảnh ghép để hiểu hơn về sự gắn bó của con người với núi rừng. Không quên kể đến ẩm thực Lai Châu giản dị nhưng đậm đà. Cá suối nướng pa pỉnh tộp thơm lừng, thịt trâu gác bếp đậm khói, nộm rau dớn tươi mát, xôi ngũ sắc rực rỡ như sắc áo dân tộc… tất cả gói ghém trong đó là lối sống thuận thiên, chan hòa với thiên nhiên. Bởi thế, mỗi bữa cơm vùng cao ngoài no lòng, còn kể câu chuyện về đất, về người.

Lai Châu mời gọi bằng sự khoáng đạt. Mỗi bước chân trên đường đèo, mỗi sáng thức giấc giữa biển mây, mỗi đêm ngồi bên bếp lửa nghe khèn gọi bạn tình… đều là một phần ký ức khó quên. Hơn cả một chuyến đi vãn cảnh hay tận hưởng sự xê dịch, đó còn là cả một hành trình tâm cảm để thấu hiểu về thiên nhiên bao la, về sức sống bền bỉ của cộng đồng miền núi, và cả về sự tự do trong tâm hồn người lữ khách.
Phiêu du sơn cước ở Lai Châu là để tìm thấy sự hòa quyện của núi non và bản sắc, của mây ngàn và khói bếp. Và khi rời đi, trong tim mỗi du khách sẽ còn đọng lại âm vang của núi rừng, của vùng biên cương kỳ vĩ này.

Xem thêm bài viết liên quan: