Quảng cáo 
Bài: Huỳnh Phương
Ảnh: Duy Sinh
Nằm ven eo biển “vầng trăng khuyết” của tỉnh Quảng Ngãi, Sa Huỳnh và Bình Châu là hai vùng biển chứa đựng nhiều dấu ấn lịch sử và cảnh quan tuyệt đẹp thu hút du khách. Hãy cùng tạp chí Heritage khám phá những điều đặc biệt nơi đây.
Sa Huỳnh, không chỉ là dấu ấn lịch sử
Sa Huỳnh, quê hương của nền văn hóa cổ Sa Huỳnh có niên đại cách nay khoảng 2.500 năm, nay thuộc phường Phổ Thạnh, thị xã Đức Phổ, cách thành phố Quảng Ngãi khoảng 50km về hướng nam. Khám phá gì ở Sa Huỳnh? Đó là nhà trưng bày văn hóa Sa Huỳnh, nơi lưu giữ các hiện vật, tranh ảnh cùng những bút tích mang những giá trị lịch sử quan trọng của người Chăm Pa. Sa Huỳnh còn sở hữu cảnh quan đẹp nguyên sơ, biển trong xanh và bãi cát trải dài óng ả. Điểm xuyết ở các làng chài là những hàng dương rủ bóng và rừng dừa xanh ngút mắt. Không phải ngẫu nhiên mà ca ngợi vùng biển này trong một chuyến xuyên Việt, nhà thơ Xuân Diệu đã từng thốt lên:
“Hỡi mình, biển đẹp vô ngần.
Sóng xanh như đến dừng chân Sa Huỳnh”.
(trích bài thơ “Hỡi mình”, Xuân Diệu)
Trên đường đi dọc Quốc lộ 1A, du khách lắng nghe tiếng sóng rì rào, lan tỏa là mùi biển mặn mòi như câu ca dao:
“Muối Sa Huỳnh ba năm còn mặn.
Cá Sa Huỳnh có vạn nào hơn.
Sáng mưa trưa nắng trời nồm.
Trời cho thuận gió xuôi buồm ra khơi”.
Sa Huỳnh cuốn hút với những cánh đồng muối trắng xóa trong mùa nắng mạnh từ tháng 4 – 9 hàng năm. Còn mùa đi biển của ngư dân thì quanh năm. Nếu đã đến Sa Huỳnh, du khách nên trải nghiệm đánh bắt về đêm cùng ngư dân, đắm mình vào khung cảnh trăng sao lấp lánh và lai rai chén rượu ấm áp tình người.
Ở Sa Huỳnh, làng Gò Cỏ là cái tên được chú ý trong thời gian gần đây, với điểm nhấn là những phiến đá cổ lớn, nhỏ xếp tầng được người xưa dựng tường rào ngăn thú dữ hay làm bờ kè giữ đất. Ngôi làng này nằm trên núi sát biển với chỉ khoảng 80 hộ dân nhưng họ đã biết làm du lịch cộng đồng, gìn giữ và phát huy các giá trị di sản của cha ông để lại.
Di sản văn hóa biển Bình Châu
Xã biển Bình Châu, huyện Bình Sơn, có vị trí nằm ngay mé bắc cửa Sa Kỳ trên tuyến đường huyết mạch thành phố Quảng Ngãi – Sa Kỳ – Lý Sơn. Bình Châu kỳ thú với “di sản văn hóa biển”, ấn tượng là làng chài cổ vật Châu Thuận Biển, nơi lưu dấu tích “nghĩa địa tàu cổ” cùng nhiều bát, đĩa gốm sứ bên trong tàu từ nhiều thế kỷ trước. Bình Châu còn có hải đăng Ba Làng An đứng sừng sững được xây dựng từ năm 1982, luôn chớp sáng, dẫn lối tàu thuyền ra vào cảng Sa Kỳ. Du khách leo hơn 80 bậc thang lên đến đỉnh hải đăng sẽ ngắm được toàn bộ vẻ đẹp của núi nham thạch trải dài thoai thoải theo bờ biển và đảo Lý Sơn ẩn hiện giữa mây trời. Ngư dân Bình Châu từ lâu đã biết dựa vào kinh nghiệm “Trời đóng rễ quạt thì mưa to. Gặp ráng đỏ coi chừng gió bão” để hành nghề đi biển. Những con tàu khi gặp bão sẽ nương náu vào quần đảo Hoàng Sa, cách vị trí đất liền gần nhất được xác định là Ba Làng An với chiều dài khoảng 135 hải lý.
Ngày nay, xã biển Bình Châu nhộn nhịp hàng trăm tàu thuyền ra khơi và thường sử dụng lưới vây để đánh bắt gần bờ. Khi nhìn từ trên cao, những chiếc lưới bung tỏa ra nhiều hình dạng mang đến các bức ảnh nghệ thuật đẹp mắt. Trong khi đó, kéo lưới rùng là một hình thức đánh bắt ven bãi biển độc đáo, khi phát hiện luồng cá và con ruốc, lưới sẽ bủa vây và kéo dần lên bờ để thu hoạch. Du khách có thể tham gia kéo lưới cùng ngư dân và mua hải sản tươi ngon được bán ngay trên bờ. Đặc biệt, vào tháng 4 – 5 là vào mùa hái rong mơ, “lộc biển” ở thôn Châu Thuận Biển. Ngư dân dùng thuyền thúng để khai thác rong, đồng thời kết hợp kéo lưới vây để bắt cá và mực ẩn nấp bên dưới.
Bình Châu còn có thắng cảnh hòn Nhạn. Dưới mặt biển là rừng san hô đẹp lộng lẫy. Nếu biết lặn biển, bạn sẽ thoả thích khám phá thế giới dưới nước, còn nếu không, có thể ngắm rạn san hô cạn khi thuỷ triều rút, tuy nhiên cần chú ý không giẫm đạp gây nguy hại cho san hô.
Sa Huỳnh và Bình Châu không phải là miền biển nhộn nhịp nhưng chính nét hoang sơ và thanh bình cùng con người mộc mạc, hiếu khách nơi đây lại là những điều cuốn hút, làm nên sự khác lạ cho hai điểm du lịch đầy tiềm năng của tỉnh Quảng Ngãi.
