Quảng cáo 
Heritage tổng hợp
Cụm từ “nghệ thuật đương đại” là một dạng khái niệm đã tồn tại nhiều thập kỷ nay. Trên thế giới, có không ít các nghệ sĩ đương đại có tầm ảnh hưởng lớn đến nền văn hóa toàn cầu. Vậy nghệ thuật đương đại là gì? Các loại hình nghệ thuật đương đại Việt Nam gồm những gì? Liệu Việt Nam có sản phẩm nghệ thuật đương đại nào được đánh giá cao trong phạm vi quốc tế hay không? Hãy cùng Heritage tìm hiểu về lĩnh vực nghệ thuật này tại bài viết dưới đây.
Trung tâm Nghệ thuật đương đại Vincom (VCCA)
(Nguồn: mastermedia.vn)
1. Nghệ thuật đương đại Việt Nam là gì?
Nghệ thuật đương đại Việt Nam đã có dấu hiệu hình thành từ những năm 1990, thậm chí là còn sớm hơn. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, loại hình nghệ thuật này vẫn còn nhiều hạn chế và chưa thực sự phổ biến với nhiều người.
Sự xuất hiện của nghệ thuật đương đại được xem là tất yếu khi chúng ta bắt đầu công cuộc mở cửa nền kinh tế. Bởi vì thông qua nhiều con đường khác nhau, nghệ thuật và văn hóa thế giới cũng bắt đầu xâm nhập vào Việt Nam.
Thông qua dự án nghệ thuật “SEA” tổ chức năm 2000, rất nhiều hoạt động kết hợp giữa lý thuyết và thực hành đã tạo tiền đề để sinh viên mỹ thuật lúc bấy giờ có cơ hội tiếp cận với những tinh thần khai phóng của các nghệ sĩ thế giới, cũng như thấu hiểu cơ sở lý thuyết nghệ thuật đương đại toàn cầu.
Thực tế, vào thời điểm này cũng có nhiều tác phẩm nghệ thuật giàu tính đương đại ra đời. Mở ra một thế hệ nghệ sĩ mang tinh thần tiên phong trong lĩnh vực nghệ thuật đương đại đang dần được hình thành.
Một tác phẩm của nghệ thuật đương đại
(Nguồn: Báo Thanh Niên)
2. Top 5 các loại hình nghệ thuật đương đại Việt Nam
Nghệ thuật đương đại Việt Nam bao gồm một số loại hình nghệ thuật mới bao gồm: Sắp đặt, Hình ảnh động (Video art), Body art, Trình diễn, nghệ thuật phù hợp thuần phong mỹ tục Việt Nam.
2.1. Nghệ thuật Sắp đặt (installation art)
Nghệ thuật Sắp đặt là một lĩnh vực nghệ thuật đặc biệt, tác phẩm được sắp đặt tại bất kỳ vị trí nào như tường, sàn nhà trong gallery hoặc ở không gian ngoài trời. Bất kỳ địa điểm nào cũng có thể trở thành không gian trưng bày tác phẩm nghệ thuật sắp đặt chứ không nhất thiết phải chọn một địa điểm cụ thể.
Nghệ thuật sắp đặt là một hình thức đặc biệt trong các loại hình nghệ thuật đương đại nhờ điểm tên tác phẩm cũng không có sự cố định. Nếu quá trình tháo dỡ và vận chuyển đến không gian khác làm thay đổi kết cấu tác phẩm và phải bố trí lại thì tên tác phẩm cũng sẽ có sự thay đổi.
Tác phẩm “Flux” của Crystal Wagner, dường như hòa vào kết cấu của môi trường xung quanh
(Nguồn: Frame magazine)
2.2. Nghệ thuật hình ảnh động (Video art)
Về cơ bản, Video art có nhiều hình thức khác nhau như phát sóng trên các kênh truyền hình, trình chiếu ở phòng trưng bày, bảo tàng, phân phối dưới dạng băng đĩa kết hợp với nghệ thuật trình diễn, nghệ thuật sắp đặt… Tuy nhiên, các tác phẩm Video art không dựa vào những quy tắc cơ bản của lĩnh vực điện ảnh.
Các tác phẩm Video art có thể có đầy đủ các yếu tố của một bộ phim nhưng không có diễn viên, hoặc không có cốt truyện, lời thoại và không dùng với mục đích giải trí. Việc sử dụng các cấu trúc linh hoạt và nhiều kỹ thuật cũng giúp loại hình nghệ thuật này trở nên phong phú và đa dạng hơn.
Một tác phẩm của nghệ thuật hình ảnh động
(Nguồn: Artsper Magazine)
2.3. Vẽ trên cơ thể người (Body art)
Body art là một dạng nghệ thuật gần gũi với Nghệ thuật trình diễn. Hay nói cách khác Body art cũng được xem là một dạng của nghệ thuật trình diễn. Tuy nhiên, chu kỳ của Body art sẽ có phần ngắn hơn, bản thân tác giả sẽ phải thực hiện một tư thế hoặc động tác nào đó và giữ yên tĩnh một suốt thời gian trình diễn.
Nét đẹp của nghệ thuật vẽ trên cơ thể người
(Nguồn: Jan Hetfleisch)
2.4. Nghệ thuật Trình diễn (Performance art)
Về thuật ngữ, nghệ thuật Trình diễn bao gồm cả những chuỗi hoạt động khác như sân khấu, nghệ thuật múa Việt Nam, âm nhạc, xiếc, thể dục nhào lộn… Tuy nhiên, nghệ thuật trình diễn sẽ không hoàn toàn giống với lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn của sân khấu điện ảnh thông thường.
Các nghệ sĩ của nghệ thuật trình diễn sẽ diễn đạt ý tưởng nghệ thuật tạo hình chứ không phải chỉ là ý tưởng văn học thuần túy. Lúc này, chính bản thân tác giả sẽ trở thành một phần gắn bó với chính tác phẩm.
Nghệ thuật trình diễn có sự gắn kết giữa tác giả và tác phẩm
(Nguồn: theicmt.com)
2.5. Nghệ thuật phù hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam
Tại Việt Nam, thuần phong mỹ tục trong nghệ thuật vẫn chưa có những tiêu chí rõ ràng, tùy theo quan điểm cá nhân và lệ thuộc vào góc nhìn của mỗi người. Tính thuần phong mỹ tục trong các loại hình nghệ thuật đương đại đã gây ra không ít tranh cãi, các nhà quản lý cũng không ít lần rơi vào lúng túng vì các “bản án” thuần phong mỹ tục vẫn còn nhiều mơ hồ.
Tuy nhiên, theo xu hướng toàn cầu, thuần phong mỹ tục quá cứng nhắc cũng là con dao 2 lưỡi dễ dàng giết chết sự sáng tạo của nghệ sĩ. Tiêu biểu là nghệ thuật khỏa thân trên thế giới vẫn thường xuyên vướng vào làn sóng tranh cãi khi du nhập vào Việt Nam.
Nhìn chung các loại hình nghệ thuật đương đại tại Việt Nam dù chỉ đang trong thời gian phát triển nhưng đã cho thấy nhiều điểm mới trong cả tư duy và sáng tạo nghệ thuật. Một số nghệ sĩ trẻ ngày nay đã sử dụng nghệ thuật đương đại như một loại ngôn ngữ để biểu đạt suy nghĩ và tư tưởng về một chủ đề muốn quan tâm.
—
Bài viết liên quan:
