Chuỗi vận tải xanh của “ông lớn” vận tải biển

Vào cuối tháng 5/2023, lãnh đạo một số vụ chức năng tại Bộ Tài chính, Bộ Giao thông vận tải bất ngờ nhận được đề xuất của một hãng vận tải biển lớn trên thế giới, xin được triển khai đề án thí điểm xe tải điện tại Việt Nam.

Tại Việt Nam, tập đoàn này bắt đầu triển khai kinh doanh từ năm 1991 và hiện là một trong những hãng tàu container có thị phần lớn nhất tại Việt Nam với các tuyến vận tải kết nối một số các cảng biển nước sâu tại khu vực Lạch Huyện – Hải Phòng và Cái Mép – Thị Vải đi châu Âu và Bắc Mỹ, giúp cung cấp các giải pháp vận chuyển đảm bảo chuỗi cung ứng, đóng góp cho sự phát triển của lĩnh vực xuất nhập khẩu của Việt Nam.

Theo đề xuất mới nhất, đơn vị này xin nhập khẩu 12 xe tải điện hạng nặng, hạng nhẹ (có thể mở rộng tới hơn 100 phương tiện vào năm 2030) cùng hệ thống các trạm sạc đồng bộ được lắp đặt tại Hà Nội, Hải Phòng, TP. Hồ Chí Minh để tập trung vào nhóm vận tải chặng đầu và chặng giữa cho các khách hàng chủ chốt.

Mặc dù chi phí đầu tư trong giai đoạn thí điểm chỉ khoảng 3 triệu USD nhưng đây là bước đi đường dài, mang tính chiến lược bởi nó sẽ giúp cho ông lớn vận tải biển, logistics này có được lợi thế rất lớn trong việc tiếp cận các chân hàng lớn, đặc biệt là các doanh nghiệp FDI vốn cũng đang rất coi trọng đến việc giảm phát thải. 

Hiện doanh nghiệp này đang đẩy nhanh tiến độ xin cấp phép để có thể triển khai đề án ngay trong năm 2024 nhằm hình thành chuỗi hành trình xanh từ nhà sản xuất tới cảng biển và từ cảng biển tới các tàu vận tải xanh do đơn vị này đảm trách.

Trước đó, để giành thiện cảm của người tiêu dùng tại các nước phát triển ở châu Âu, Bắc Mỹ, trong những năm qua, tập đoàn vận tải biển đa quốc gia này đã đầu tư 19 tàu biển trọng tải lớn chạy bằng nhiên liệu methanol xanh, mua lại 450 xe vận tải điện hạng nặng tại Đức và Bắc Mỹ.

Thay đổi từ nhận thức

Cần phải nói thêm rằng, cho đến thời điểm này, đề án “xanh hóa” vẫn là bước đi cụ thể hiếm hoi của các doanh nghiệp vận tải, doanh nghiệp logistics tại Việt Nam trong khi sức ép chuyển đổi sang logistics xanh đang rất lớn.

Ông Lương Hoàng Thái, Vụ trưởng Vụ Chính sách Thương mại đa biên (Bộ Công Thương) nhấn mạnh, trong bối cảnh hiện nay, nếu các doanh nghiệp không thực hiện nhanh và ngay các tiêu chí để xanh hóa ngành logistics thì trong tương lai, doanh nghiệp sẽ gặp nhiều khó khăn, dần bị “đào thải” ra khỏi các hoạt động kinh doanh và thương mại và xuất nhập khẩu trong nước và toàn cầu.

Hiện nay, vận tải xanh được thực hiện thông qua 2 cách thức phổ biến gồm: thay thế các loại phương tiện sử dụng động cơ đốt trong sang các loại phương tiện sử dụng năng lượng điện hoặc hybrid và sử dụng nhiên liệu sinh học và các loại nhiên liệu bền vững (được sản xuất từ các nguồn khác nhau như dầu ăn đã qua sử dụng, phế thải nông nghiệp hay chất thải rắn tại đô thị,..) trong vận tải.

Ngoài ra, vận tải xanh còn bao gồm các hoạt động tối ưu hóa khả năng chuyên chở của phương tiện và lộ trình vận chuyển nhờ áp dụng công nghệ, chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo, đặc biệt là trong giao hàng chặng cuối.

Đại diện Bộ Công thương cho biết, thách thức lớn nhất trong việc áp dụng hoạt động logistics xanh tại Việt Nam là hạ tầng và nguồn lực tài chính, trong đó năng lực tài chính của doanh nghiệp là yếu tố bên trong có tác động lớn nhất tới quá trình chuyển đổi logistics xanh.