Bài: Minh Nghĩa
Ảnh: Internet
Trong tiết trời chớm thu, khi nắng vàng nhẹ trải khắp các con phố và sắc cờ đỏ sao vàng phủ kín không gian, kỳ nghỉ lễ Quốc khánh 2/9 mang đến một khoảng lặng đẹp đẽ để mỗi người lắng lại và kết nối sâu hơn với những giá trị đã làm nên hình hài đất nước. Ngoài những chuyến đi xa hay bữa cơm đoàn viên, việc cùng gia đình thưởng thức một bộ phim hay về đề tài lịch sử trở thành một lựa chọn ý nghĩa – vừa giải trí, vừa khơi dậy tình yêu quê hương từ những góc nhìn gần gũi và giàu cảm xúc.
Điện ảnh Việt Nam, qua nhiều giai đoạn, đã để lại dấu ấn với những tác phẩm không chỉ tái hiện lịch sử bằng hình ảnh, mà còn kể lại bằng trái tim – thứ luôn biết rung động với niềm tự hào dân tộc.
Sao tháng 8: bản hùng ca ngày tổng khởi nghĩa
Là một trong những tác phẩm kinh điển, một tượng đài của nền điện ảnh Cách mạng Việt Nam, Sao tháng 8 không chỉ là một bộ phim, mà là bản hùng ca tái hiện trọn vẹn khí thế sục sôi của những ngày Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 lịch sử. Lấy bối cảnh Hà Nội trước và trong sự kiện, bộ phim là một bức tranh toàn cảnh về tinh thần của cả một dân tộc.

Phim theo chân nữ chiến sĩ cách mạng Nhu, len lỏi vào từng ngõ ngách của Hà Nội, vận động và tập hợp quần chúng, từ giới trí thức, tiểu thương cho đến những người lao động nghèo. Không tập trung vào một câu chuyện tình riêng tư, Sao tháng 8 khắc họa thành công hình ảnh một dân tộc đang ở điểm chuyển mình: không khí căng thẳng trước giờ G, sự đồng lòng nhất trí của người dân, và đỉnh cao là cuộc xuống đường giành chính quyền trong niềm hân hoan vỡ òa. Xem Sao tháng 8 là cách để sống lại trọn vẹn không khí hào hùng đã khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, một lời nhắc nhở đầy tự hào về sức mạnh của lòng yêu nước và ý chí đoàn kết.
Đào, Phở và Piano: bản tình ca giữa mùa đông 1946
Không phải là một bản anh hùng ca hào sảng theo lối truyền thống, Đào, Phở và Piano chọn cách kể chuyện đầy lãng mạn, trữ tình – như chính tâm hồn người Hà Nội. Lấy bối cảnh 60 ngày đêm chiến đấu giữ Thủ đô mùa đông năm 1946, phim đưa người xem đi giữa làn ranh sinh tử qua chuyện tình dịu dàng của một anh tự vệ và cô tiểu thư đất kinh kỳ.

Điều đặc biệt ở tác phẩm này là cách đạo diễn thổi vào từng khung hình chất thơ của Hà Nội: cành đào nở muộn giữa mùa bom đạn, tiếng đàn vang lên trong một căn nhà cổ giữa phố cổ đổ nát, và bát phở nóng hổi mang theo hơi ấm của tình người. Đào, Phở và Piano không cố gắng phô diễn những trận đánh lớn, mà chạm đến người xem bằng cách tái hiện vẻ đẹp khí chất của một thành phố, của con người giữ gìn nhân phẩm và tình yêu ngay trong thời khắc bi tráng nhất.
Mùi cỏ cháy: nén hương tuổi hai mươi
Lặng lẽ mà ám ảnh, Mùi cỏ cháy đưa người xem trở về mùa hè đỏ lửa 1972 qua lời kể từ những trang nhật ký của những sinh viên Hà Nội nhập ngũ – trong đó nổi bật là hình ảnh của liệt sĩ Nguyễn Văn Thạc với cuốn Mãi mãi tuổi hai mươi. Không phô trương, không dàn dựng lớn, bộ phim cuốn khán giả vào những đối thoại nội tâm của bốn chàng trai trẻ, những người vừa rời giảng đường để bước vào chiến trường đầy khốc liệt.

Điều khiến Mùi cỏ cháy thấm sâu là sự tương phản giữa chất thơ lãng mạn của tuổi trẻ và hiện thực tàn nhẫn của chiến tranh. Những ước mơ, những bài thơ, những câu chuyện chưa kịp viết hết… đều dang dở. Nhưng chính sự dang dở ấy lại khiến bộ phim trở thành một nén hương tri ân – gửi đến những người đã để lại tuổi xuân mình nơi trận tuyến, để đổi lấy nền hòa bình của hôm nay.
Em bé Hà Nội: nhìn chiến tranh qua đôi mắt trẻ thơ
Trong suốt chiều dài điện ảnh Việt Nam, có lẽ hiếm có bộ phim nào tái hiện không khí khốc liệt của chiến tranh mà vẫn giữ được chất thơ, sự trong trẻo và lòng nhân ái như Em bé Hà Nội. Lấy bối cảnh Hà Nội trong những ngày tháng 12 khói lửa của chiến dịch “Điện Biên Phủ trên không”, bộ phim đi theo hành trình của bé Ngọc Hà đi tìm cha và em giữa một thành phố bị tàn phá bởi bom đạn Mỹ.

Sức mạnh của bộ phim không nằm ở những cảnh tượng đổ nát, mà ở cách nó khơi dậy nỗi xót xa từ góc nhìn một đứa trẻ. Đôi mắt ngơ ngác của em, vừa trong veo vừa kiên cường, đã trở thành biểu tượng cho tinh thần Hà Nội: không khuất phục, không bi lụy. Em bé Hà Nội không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật, mà còn là một tư liệu cảm xúc sống động về một thời khắc không thể quên trong lịch sử dân tộc.
Đất phương Nam: khúc tráng ca phương Nam
Không đi vào những trận đánh hay sự kiện chính trị cụ thể, Đất phương Nam chọn cách kể chuyện từ đời sống thường ngày – qua hành trình của cậu bé An đi tìm cha trong bối cảnh miền Tây Nam Bộ dưới ách đô hộ của thực dân Pháp. Phim mở ra một không gian đậm chất Nam Bộ: những con kênh rợp bóng dừa, những ngôi làng rộn tiếng hò, và cả tinh thần bất khuất của người nông dân chân đất sẵn sàng đứng lên bảo vệ quê hương.

Vẻ đẹp của phim nằm ở sự giao hòa giữa tự sự và điện ảnh, giữa yếu tố phiêu lưu và tinh thần sử thi. Đất phương Nam không chỉ là một bộ phim cho trẻ em, mà còn là hồi ức đầy cảm xúc cho người lớn – nơi lòng yêu nước không cần phải hô to khẩu hiệu, mà nằm trong từng hành động nhỏ, trong sự trung nghĩa, hào sảng của người miền Tây.
Điện ảnh có thể là phương tiện giải trí, nhưng cũng có thể là nơi lưu giữ ký ức và đánh thức lòng tự hào. Những bộ phim lịch sử Việt, dù kể lại từ thời điểm nào, vẫn luôn mang trong mình sứ mệnh ấy: làm sống lại những trang sử hào hùng không bằng lời kể khô cứng, mà bằng cảm xúc thật và hình ảnh lay động.
Dịp 2/9 này, thay vì lướt nhanh qua một ngày nghỉ, hãy thử chậm lại – cùng người thân xem lại một bộ phim từng khiến hàng triệu con tim rung động. Biết đâu, trong một cảnh phim nào đó, bạn sẽ bắt gặp chính cảm xúc của mình: tự hào, biết ơn, và yêu quê hương theo một cách sâu sắc hơn bao giờ hết.
Xem thêm bài viết liên quan: