Bài: Nguyệt Hà
Ảnh: Internet

Điện ảnh Hàn Quốc đã bước ra khỏi vùng an toàn của những câu chuyện tình cảm K-drama để trở thành một thế lực toàn cầu – sắc bén, táo bạo và đầy sức nặng xã hội. Các nhà làm phim thế hệ mới không còn né tránh những mảng tối, mà chĩa thẳng ống kính vào những vết nứt của xã hội hiện đại: phân hóa giàu nghèo, khủng hoảng niềm tin, áp lực cạnh tranh và nỗi sợ hãi về tương lai.

Làn sóng phim này không mang đến sự giải trí dễ dãi. Thay vào đó, chúng đặt ra những câu hỏi nhức nhối, khiến khán giả phải soi lại chính mình – trong một thế giới nơi đạo đức và lòng nhân ái đang dần trở nên mong manh.

Parasite: Khi bi kịch giai cấp trở thành một tấn hài đen hoàn hảo

Kiệt tác Parasite (2019) của Bong Joon-ho chính là phát súng khai màn đưa điện ảnh Hàn bước ra toàn cầu. Bộ phim vượt qua mọi giới hạn thể loại – vừa là bi kịch gia đình, vừa là phim trinh thám, vừa là một ẩn dụ xã hội sâu cay.

Điểm thiên tài của Parasite nằm ở ẩn dụ kiến trúc: gia đình họ Kim sống dưới mặt đất, trong căn bán hầm ẩm thấp; trong khi gia đình họ Park ngự trị trên cao, giữa ánh sáng và sự xa hoa. Ranh giới giữa hai thế giới ấy không chỉ là vật lý, mà còn là “mùi của sự nghèo đói” – một thứ vô hình nhưng không thể che giấu.

Bong Joon-ho cho thấy sự phẫn uất của những con người bị bỏ lại dưới đáy xã hội có thể tích tụ và bùng nổ thành bạo lực. Và khi điều đó xảy ra, cái giá phải trả không chỉ là mạng sống, mà là niềm tin vào sự công bằng.

Burning: Khi nỗi giận dữ thế hệ trẻ cháy âm ỉ dưới lớp tro tàn

Nếu Parasite là cú đấm trực diện, thì Burning (2018) của Lee Chang-dong là một ngọn lửa cháy chậm, âm ỉ và ám ảnh. Dựa trên truyện ngắn của Haruki Murakami, bộ phim là một bức chân dung mơ hồ nhưng thấm thía về sự vô hình của tầng lớp trẻ bị bỏ quên.

Nhân vật chính – một thanh niên thất nghiệp, lặng lẽ quan sát cuộc đời xa hoa của kẻ giàu có – như đại diện cho cả một thế hệ bị tước mất tiếng nói. Không có cao trào, không có kết thúc rõ ràng, chỉ là một cơn giận không tên, một nỗi hoang mang về vị trí của bản thân trong thế giới này.

Lee Chang-dong không kể câu chuyện bằng hành động, mà bằng sự im lặng, bằng những khoảng trống mà khán giả buộc phải tự lấp đầy. Burning là một lời nhắc rằng đôi khi, sự bất công không cần phải gào thét – nó chỉ cần hiện hữu, lặng lẽ mà hủy diệt.

Decision to Leave: Khi bi kịch đạo đức nằm trong chính trái tim con người

Với Decision to Leave (2022), đạo diễn Park Chan-wook chứng minh rằng sự sụp đổ không chỉ đến từ bên ngoài xã hội, mà có thể bắt đầu từ bên trong tâm hồn.

Bộ phim theo chân một viên thanh tra tận tụy, người dần đánh mất lý trí khi sa vào mối tình với một nghi phạm bí ẩn. Giữa công lý và đam mê, giữa trách nhiệm và khao khát, anh ta dần trượt dài trong vùng xám của đạo đức.

Park Chan-wook không lên án nhân vật, ông chỉ phơi bày sự mong manh của con người khi đối diện với cảm xúc. Decision to Leave là một bản tình ca đượm buồn, nơi cái đẹp và cái tội lỗi đan xen đến mức không thể tách rời.

Concrete Utopia: Khi “thiên đường” chỉ tồn tại trên đống đổ nát

Nếu Parasite là câu chuyện của một căn nhà, thì Concrete Utopia (2023) mở rộng ẩn dụ đó ra cả một chung cư – một xã hội thu nhỏ trong cơn tận thế. Sau trận động đất san phẳng Seoul, tòa nhà Hwang Gung còn sót lại trở thành “ốc đảo” duy nhất giữa biển hoang tàn.

Nhưng khi sự sống còn bị đe dọa, lớp vỏ văn minh nhanh chóng rạn nứt. Người dân bắt đầu lập ra “luật riêng”, trục xuất những kẻ không thuộc cộng đồng để bảo vệ nguồn lực. Từ đây, câu hỏi đáng sợ vang lên: khi sinh tồn là ưu tiên, đạo đức còn chỗ đứng nào?

Concrete Utopia phơi bày bản năng nguyên thủy nhất của con người, cho thấy “địa đàng” đôi khi chỉ là một khái niệm mong manh – nơi con người sẵn sàng đẩy kẻ khác xuống vực, chỉ để cảm thấy mình vẫn còn đứng trên cao.

Điều khiến làn sóng phim Hàn thế hệ mới trở nên khác biệt là ở chỗ: chúng rất “Hàn Quốc”, nhưng cũng rất toàn cầu. Bởi bất bình đẳng, khủng hoảng đạo đức, hay nỗi cô đơn trong xã hội hiện đại – đó là những vấn đề mà ai cũng có thể nhận ra trong chính cuộc sống của mình.

Những bộ phim này không tìm cách xoa dịu khán giả. Chúng khiến ta bất an, buộc ta phải nhìn lại – không chỉ xã hội Hàn Quốc, mà cả thế giới nơi chúng ta đang sống. Và đó chính là sức mạnh lớn nhất của điện ảnh: không phải kể những câu chuyện để quên đi hiện thực, mà là để khiến ta thức tỉnh trong chính hiện thực ấy.

Xem thêm bài viết liên quan: