Có một thế hệ Gen Z đang lớn lên với pizza trong tay trái, bánh mì trong tay phải, nhưng bỗng quay đầu tìm về hương vị tuổi thơ là gì, ký ức vị giác của cha mẹ ra sao, và tại sao một tô phở lại kể được cả câu chuyện dân tộc? Những cuốn sách văn hóa ẩm thực mới đây không còn là những chuyên luận khô khan với thuật ngữ hàn lâm, mà là hành trình khám phá đầy màu sắc, hình ảnh và cảm xúc.

Dưới đây là gợi ý 5 cuốn sách mà bất kỳ bạn trẻ nào yêu thích ẩm thực, văn hóa và muốn hiểu sâu hơn về chính mình qua những món ăn, đều không nên bỏ lỡ.

1. Gắp một miếng Việt

Trong một thế giới phẳng, khi mọi thứ đều có thể order qua app và văn hóa đang dần bị xáo trộn, Gắp một miếng Việt của tác giả Phương Linh xuất hiện như một lời nhắc, bản sắc không nằm ở điều lớn lao, mà nằm ở “một miếng Việt” nhỏ bé – nơi ta vẫn tìm thấy chính mình trong tiếng bếp reo, trong mùi khói chiều, và trong dư vị của sự gắn bó không thể gọi tên.

Đây không phải cuốn sách dạy nấu ăn. Đây là một cuộc hành trình “nhân học” dẫn lối chúng ta đi dọc chiều dài đất nước qua vị giác. Cuốn sách chia làm bốn phần, mỗi phần là một lớp nghĩa văn hóa:

• Gia vị: Khám phá sự tinh tế từ bát nước chấm, của vị mắc khén nồng nàn đến hũ chao đượm vị thiền. Bạn cũng sẽ hiểu tại sao cách nêm nếm của người Việt lại thấm đượm triết lý sống hài hòa và trọng tình.
• Món mặn: Những “quốc hồn quốc túy” như bát phở ấm nồng giữa lòng phố Hà Nội, tô hủ tiếu đậm đà nơi miền sông nước, hay bát thắng cố đậm đặc hơi thở núi rừng Tây Bắc, mỗi món là một lát cắt văn hóa, một câu chuyện sống động về con người Việt chắt chiu trong gian khó và biết giữ gốc giữa dòng đời biến động.
• Đồ uống: Dù là ly cà phê phin chậm rãi của phố thị hay chum rượu cần bập bùng bên tiếng chiêng Tây Nguyên, đều mang nghĩa gắn kết cộng đồng, là nhịp thở của từng vùng đất.
• Mâm cỗ: Nơi lưu giữ nếp nhà, từ mâm cỗ truyền thống dâng lên tổ tiên đến những bữa ăn hiện đại trong nhịp sống hối hả, vừa ăn vừa nhớ, vừa để tri ân và tiếp nối.