Lý Hoàng Long

Rajasthan, tiểu bang lớn nhất Ấn Độ, có đến quá nửa diện tích là hoang mạc. Nơi đó là thủ phủ của lạc đà, với khoảng 80% số lượng loài vật này ở Ấn Độ được nuôi dưỡng tại đây. Hàng năm, miền hoang mạc lại chứng kiến sự kiện được dân du mục trông đợi nhất – “Pushkar Camel Fair” – Hội chợ lạc đà Pushkar (dân địa phương còn gọi là Pushkar Mela).

Các đoàn lạc đà đổ về Pushkar để mua bán, trao đổi

Mỗi năm phiên chợ sẽ họp một tuần trong khoảng thời gian từ cuối tháng 10 đến đầu tháng 11, căn cứ theo lịch Hindu. Từng đàn lạc đà vượt hàng trăm cây số, lũ lượt đổ về hoang mạc, tuỳ năm mà số lượng sẽ dao động từ 10.000 đến 30.000 con. Pushkar Mela ban đầu đơn thuần là nơi mua bán, trao đổi lạc đà giữa các cộng đồng du mục sau một năm rong ruổi chăn nuôi; và dần dà phát triển thành lễ hội văn hoá – tâm linh đặc sắc bậc nhất nước Ấn. Với tín đồ Hindu, đây cũng là mùa hành hương về hồ Pushkar – hồ nước thiêng có một trong số rất ít đền thờ thần Brahma ở Ấn Độ, nơi khách thương hồ luôn mong ước được tắm tẩy trần như hình thức thanh lọc thân tâm và chữa lành. 

Dân du mục tập trung lạc đà ở trảng cát sau thị trấn

Sân vận động Mela Ground là nơi tập trung các hoạt động vui chơi, ẩm thực và quầy hàng nông nghiệp, đồ gia dụng, trang sức, đặc biệt là các loại phụ tùng trang trí cho lạc đà. Nhưng hấp dẫn và sôi động nhất vẫn là cuộc thi trang trí lạc đà và biểu diễn điều khiển lạc đà.

Trảng cát đầu tiên chỉ có lác đác vài chú lạc đà cũng đủ cũng đủ hấp dẫn với những ai lần đầu khám phá cuộc sống du mục. Tôi tiếp tục men theo con đường mòn đầy bụi xương rồng 2 bên. Ở phía xa qua màn khói bụi chập chùng, đàn lạc đà hàng vạn con nhấp nhô khắp thung lũng cát. Trái ngược hoàn toàn với khu vực hội chợ sôi động là tiếng gọi bầy não nề xen lẫn giọng thì thầm mặc cả của kẻ mua người bán. Không còn những tà sari muôn màu rực rỡ mà chỉ có 3 sắc: vàng của cát, nâu của lạc đà và màu trắng của trang phục.

Cuộc sống du mục về đêm

Có qua đêm ở đây mới cảm nhận được sức chịu đựng bền bỉ của dân du mục, khi khi nhiệt độ từ ban ngày là 34°C rơi xuống còn 16°C về đêm. Từng nhóm 3,5 người quây quần bên bếp lửa với 2 tấm bạt, một để lót chỗ nằm ngay trên cát, một để đắp – vậy là qua đêm nơi hoang mạc. 4 giờ sáng, họ lục tục khơi lại ngọn lửa từ đám tro tàn để chuẩn bị pha trà. Đặc biệt, mỗi người luôn mang theo một ấm trà bằng đồng như vật bất ly thân, chuyên dùng để pha Masala Chai – loại trà sữa truyền thống của Ấn Độ mà nếu đã thử một lần chắc chắn sẽ không bao giờ quên được hương vị đặc trưng của trà đen và thảo dược.

Cuộc sống hiện đại khiến việc mua bán lạc đà thưa dần. Mãi lực năm sau kém hơn năm trước nên chủ lạc đà thường thu dọn hành lý về sớm. Từng đoàn lầm lũi vượt hoang mạc, để lại những vệt bụi mù sau lưng, trong khi di sản của đời du mục – Hội chợ lạc đà Pushkar vẫn ồn ào náo nhiệt với âm thanh vang vọng cả hoang mạc.

Pushkar Mela không đơn thuần chỉ là chợ phiên. Đó là nơi giao thoa giữa văn hóa – tâm linh – thương mại, là di sản sống động của đời sống du mục, điểm chạm của một Ấn Độ truyền thống và đang chuyển mình, náo nức nhưng cũng đầy hoài niệm.

Hội chợ lạc đà Pushkar năm nay sẽ diễn ra từ 09-17/11/2025.