Bài MINH NHẬT
Ảnh THƯƠNG HIỆU CUNG CẤP

Đối với thời trang của thập niên này, sáng tạo một giá trị mới đồng nghĩa với việc cho phép các tài năng mới khai thác sự dồi dào của di sản.

BST Jean Paul Gaultier Haute Couture Thu Đông 2023 được thực hiện bởi Julien Dossena

Giá trị mới từ cội nguồn

Nhìn về giai đoạn những năm 2010, xu hướng cạnh tranh của các nhà mốt xa xỉ là hợp tác với nhiều gương mặt giám đốc sáng tạo (GĐST) và nhà thiết kế (NTK) nổi bật. Tên tuổi lớn của họ tỉ lệ thuận với khả năng sáng tạo cấp tiến và sự hâm mộ đến từ công chúng. Ví dụ tiêu biểu là sức nóng của cái tên Hedi Slimane trong khoảng thời gian 2000 tới 2019. Slimane đại diện cho những NTK dám mang cái tôi đi khắp mọi nơi. “Hedi boy” (cậu bé của Hedi) trở thành cụm từ quen thuộc, song song với phong cách đặc trưng mà NTK xây dựng cho bộ nhận diện cá nhân. Với cái tôi khổng lồ, Hedi Slimane lấn át di sản của các nhà mốt mà chính ông đang đảm nhiệm vai trò quan trọng.

Mục đích của LVMH khi hai lần tìm đến Hedi chính là mong muốn làm mới các thương hiệu thời trang trăm tuổi, ăn khớp với xu hướng khách hàng đang trẻ hóa mỗi ngày. Tuy nhiên, kết quả có thể không như ý khi thương hiệu vô tình trở thành phông nền cho trò chơi của “gã độc tài” sở hữu bộ óc sáng tạo nhạy bén. Giới thời trang thấy Hedi Slimane ở khắp mọi nơi, nhưng thời trang không thể tồn tại lâu dài khi quên cốt lõi và trở thành công cụ phụ thuộc vào một cá nhân duy nhất. Mối quan hệ giữa thương hiệu di sản dày dặn và các GĐST có vẻ sẽ trở nên khăng khít hơn nếu thương hiệu có quan điểm vững vàng trong việc bảo tồn lịch sử của chính mình. Như vậy, chiến lược để thương hiệu xoay quanh GĐST của thời kì 2010 sụp đổ ngay trong những năm đầu của thập niên 2020.

Hiện tại, GĐST không nhất thiết phải là một cái tên nổi tiếng với số đông, mà nên là những cá nhân với tình yêu “ngây thơ” dành cho thương hiệu, cũng như tinh thần ưu tiên đặt di sản lên hàng đầu. Gucci chọn Sabato De Sarno, người đã làm việc lâu năm dưới trướng Pier Paolo Piccioli tại Valentino. ALAÏA chọn Pieter Mulier, cộng sự đắc lực của Raf Simons. Bottega Veneta chọn Matthieu Blazy, NTK với kinh nghiệm tại Balenciaga, Maison Margiela và Calvin Klein. Ngay cả trong trường hợp của Burberry và Daniel Lee, từ bộ sưu tập (BST) đầu tiên cho tới hiện tại, bộ nhận diện thương hiệu cổ điển được sử dụng liên tục, hoa hồng nước Anh, mũ đi săn, họa tiết kẻ sọc và cả EKD – logo hiệp sĩ cưỡi ngựa quen thuộc từ năm 1901. Burberry mới có rất ít thông tin về Daniel Lee và hàng ngàn thông tin về chính Burberry. Đối với Balenciaga, thương hiệu chọn phát triển di sản bằng cách mang dòng đồ Haute Couture kiêu hãnh trở lại kể từ mùa Thu-Đông 2021. Việc Balenciaga kỳ quái hiện tại không khiến người đứng đầu thương hiệu quên đi sự thật rằng Cristóbal Balenciaga là một trong những Couturier nổi tiếng nhất thế kỷ 20.

BST Xuân Hè 2022 đánh dấu những thiết kế đầu tiên của Pieter Mulier cho Alaïa

Giá trị mới cùng gương mặt mới

Khi thời trang bắt đầu có dấu hiệu xoay trục khỏi thói quen tìm kiếm các siêu sao thì cơ hội cũng trở nên rộng mở hơn cho những tài năng trẻ đầy triển vọng. Maximilian Davis, người đang tích cực cải tiến hình ảnh của Ferragamo từng bị coi là già cỗi, thực chất mới tốt nghiệp học viện thời trang London vào năm 2017. “Tôi không muốn mọi người nghĩ Ferragamo là trang phục của thế hệ đi trước”, hay “Khi đến với thương hiệu, GĐST cần thay đổi toàn bộ quan điểm của số đông về thương hiệu trong quá khứ, đồng thời tiến hóa từ chính quá khứ” – Davis chia sẻ với Vogue Arabia vào tháng 9/2023.

Trong khi rất nhiều người vẫn hoài nghi về quyết định chọn một NTK trong độ tuổi 20 làm GĐST cho một thương hiệu với gần 100 năm lịch sử, Ferragamo đáp trả rằng: “Lời giải thích nằm ngay trong di sản”. Bởi, ngài Salvatore Ferragamo đã lên ý tưởng cho đôi giày đầu tiên vào năm 9 tuổi, đến Mỹ năm 16 tuổi dù không biết tiếng Anh, làm việc tại một xưởng đóng giày và trở thành thợ giày yêu thích của thế hệ diva Audrey Hepburn và Marilyn Monroe.

Julien Dossena là cái tên xa lạ đối với số đông, tuy nhiên, đây là NTK mới nhất có cơ hội tham gia đội ngũ Couturier của Jean Paul Gaultier (JPG). Không giống bất kỳ thương hiệu nào khác, JPG cho rằng xưởng thời trang thủ công cao cấp không nên là một thế giới khép kín, ít nhất là đối với các nhà sáng tạo trẻ. Kể từ mùa Thu-Đông 2021, mỗi BST Haute Couture của JPG sẽ được thực hiện bởi một NTK do chính Gaultier lựa chọn và gửi lời mời. Tạp chí AnOther gọi quyết định của JPG là “một trong những cử chỉ chân thành nhất dành cho cộng đồng thời trang hiện nay”, và mang đến quyền tự do khám phá Haute Couture cũng như đào sâu kho lưu trữ bao gồm những sáng tạo biểu tượng trong khoảng thời gian cuối thế kỷ 20, đầu thế kỷ 21. Và như vậy, trong vòng 5 mùa, JPG trở thành điểm nhấn cho tuần lễ thời trang thủ công cao cấp, nơi giúp Chitose Abe, Glenn Martens, Olivier Rousteing, Haider Ackermann và Julien Dossena được thỏa sức thể hiện tầm nhìn mới mẻ của họ về Haute Couture.

Maximilian Davis quay trở lại với show diễn Ferragamo Thu Đông 2023

Tương lai đáng mong đợi

Bậc thầy về sự trung thành với di sản chắc hẳn chính là Karl Lagerfeld, người sẽ làm đúng chất CHANEL tại CHANEL và làm ra chất Fendi tại Fendi. Thay vì tìm một ngôi sao nổi tiếng, xu hướng hiện tại là tìm ra những “Lagerfeld kế tục”, những người sẵn sàng đặt công việc duy trì tinh hoa thương hiệu lên trên hết, đồng thời vẫn giới thiệu hướng đi phù hợp với thời đại. Cùng lúc đó, cộng đồng thời trang không thiếu các tài năng trẻ. Thay vì chuyển đổi một NTK đã thành danh từ thương hiệu này sang thương hiệu khác, xu thế mới mở ra nhiều cơ hội hơn cho người mới, và cả những người không mới, nhưng đã dành thời gian đứng sau cánh gà đủ lâu để hình thành tầm nhìn cũng như kế hoạch duy trì cả một kho di sản.

Xem thêm bài viết cùng chuyên mục: