Quảng cáo 
Chu Thảo
Người ta vẫn thường nghĩ tới Ladakh – Ấn Độ với những cung đường đèo ngoạn mục nằm giữa lưng chừng con đèo cao nhất thế giới Khadung La ở độ cao 5.359m hay hồ Pang Pong xanh mướt nằm giữa những rặng núi. Hành trình của chúng tôi đi qua cung đường ít phổ biến hơn, tới những ngôi làng nhỏ của vùng Zanskar, ghé thăm những tu viện nhỏ hay trò chuyện với những người bản địa.
Zanskar, một vùng đất biệt lập với rất nhiều tu viện cổ, làng mạc nằm giữa các thung lũng và đèo núi ở độ cao trên 3.000m và những đỉnh băng sơn. Du khách chỉ có thể đến Zanskar từ tháng 6 tới tháng 10, thời gian còn lại trong năm cả vùng bao phủ trong băng tuyết, nhiệt độ giảm tới âm 30 độ C vào mùa đông khiến khu vực này trở thành một trong những vùng lạnh nhất thế giới. Trước đây, khu vực thung lũng nguyên sơ này chỉ có thể tiếp cận bằng những cung đường trekking, vào mùa hè từ trên những ngọn đồi đi xuống và mùa đông bằng cách đi bộ qua dòng sông Zanskar đóng băng. Do khí hậu khắc nghiệt và cơ sở hạ tầng chưa hoàn thiện, Zanskar vẫn là một điểm đến mới với vẻ đẹp nguyên sơ. Và 11 ngày rong ruổi trên những cung đường đèo núi của Zankar là chuỗi ngày những kẻ lãng du như chúng tôi có thể thư giãn trong từng phút giây.
Những cung đường ở Zanskar vốn không dành cho những người ưa du lịch nghỉ dưỡng. Xen giữa những chặng đường nhựa êm ái đi qua thung lũng là những chặng đường đèo gấp khúc có thể khiến những tay lái sừng sỏ nhất cũng phải nín thở. Ngồi cạnh bác lái xe người địa phương, tôi thấy sự cẩn trọng trong từng khúc cua và từng đoạn đường xóc nảy.
Mỗi ngày, chúng tôi đi qua những thung lũng và sườn núi, sự đa dạng về địa chất khiến cảnh vật mỗi ngày không ngừng thay đổi. Zanskar có chút gì đó giống Texas – Mỹ, vài chặng lại giống New Zealand, nhưng sự chân thật của người dân bản địa và những tấm biển “nhắc nhở” vừa dí dỏm lại có tính “thơ” như ở Zanskar thì chắc chắn không đâu có. Cái cách bác tài xế tay bắt mặt mừng, và kể chuyện chặng đường chúng tôi vừa đi qua khó như thế nào với một bác tài xế khác hoàn toàn không quen biết có lẽ đã giải thích phần nào sự hồn hậu mà đáng yêu của người dân Bắc Ấn. Có lẽ vì thế mà họ đã nghĩ ra cách để khiến những chặng đường dài vất vả nhẹ nhàng hơn bằng những tấm biển báo màu vàng khiến chúng tôi bật cười. Bằng một cách khéo léo và đáng yêu, những tấm biển khiến đa số các bác tài sẽ giảm tốc độ ở những khúc cua khi thấy thông báo “Be gentle on my curve” (Hãy nhẹ nhàng với những đường cong nhé!), gật gù khi đọc câu “If you are married, divorce to speed” (Nếu anh vẫn muốn có gia đình thì hãy li hôn với tốc độ), hay cả xe cười vang khi đọc tấm biển báo ngay đầu thị trấn Leh “Darling, I like you, but not so fast” (Tình yêu ơi, em thích anh, nhưng đừng nhanh quá nhé!).
Zanskar không có những “điểm du lịch nổi tiếng”, mà chỉ có những điểm dừng chân, đa phần sẽ là những tu viện nằm lưng chừng sườn núi. Hình như không có ai, và cũng chẳng có nghiên cứu nào đếm xem có bao nhiêu tu viện ở khu vực này. Tu viện Karsha (Karsha Gompa) là tu viện lớn nhất khu vực Jammu và Kashmir. Được xây dựng trên ngọn núi dốc phía trên làng Karsha vào thế kỉ 11, Karsha là một khu phức hợp bao gồm 8 ngôi đền, nhà nguyện, tháp xá lợi, phòng ở cho 150 nhà sư và hội trường. Những hội trường này nằm ở phần trung tâm của tu viện và được bao quanh bởi ba nhà nguyện có một số bức tượng và các tác phẩm nghệ thuật tuyệt đẹp như các bức tranh vẽ bằng bột đá quý.
Mỗi ngày, chúng tôi sẽ dừng chân ở một ngôi làng. Dù là ở khách sạn hay homestay, quang cảnh buổi sáng mỗi khi vén rèm cửa chưa bao giờ khiến những trái tim yêu thiên nhiên thất vọng. Có ngày, trước mắt là một rặng tuyết sơn trong sương sớm. Có hôm khác, tôi lặng người trước rặng cây đang đổi lá vàng. Nhưng nếu được chọn một hình ảnh đã in vào kí ức cho Zanskar mùa thu, sẽ không phải là con đường nhỏ trải đầy lá vàng của tu viện Stongday, mà sẽ là hình ảnh của đỉnh núi tuyết trên con đèo Zangla dẫn tới làng Lingshed. Dưới ánh nắng lấp lánh phản chiếu tuyết trắng sáng loá, những lá cờ nguyện ngũ sắc được rất nhiều khách đi qua đỉnh núi buộc thành nhiều dải dài bay phần phật trong gió. Những chiếc cờ nguyện chính là thứ đã “tô màu” thêm cho vùng đất sỏi đá Zanskar, mang theo thông điệp cầu an và những câu thần chú thiêng liêng. Với nhiều hình dạng và kích cỡ, những lá cờ có 5 màu tượng trưng cho bầu trời, lửa, nước, không khí, trái đất, được treo khắp nơi, trên tầng thượng của những tu viện, trên những tán cây xanh tốt, trên một mái vòm cao ngất ngưởng, hay đơn giản là trên những đỉnh núi tuyết được coi là dấu hiệu của sự may mắn. Người ta tin rằng những lá cờ cầu nguyện này làm cho không khí trở nên linh thiêng và mọi dạng sống trên trái đất đều được bao trùm trong phước lành.
Mùa đông đang tới, những ngọn núi sẽ mặc thêm những lớp áo tuyết, những con sông sẽ gần đóng băng. Bác chủ nhà homestay tại hồ Tsomori nói với chúng tôi rằng họ sẽ chuyển về Leh sống những tháng mùa đông vì những cung đường đèo sẽ không thể di chuyển được. Đàn bò sẽ được chuyển vào chuồng kín trong nhà, lũ chó chắc sẽ không ngủ phơi bụng khắp nơi mà sẽ lẽo đẽo theo vào gần bếp lửa. Những chú tiểu sẽ đi kiếm thêm nhiều củi và giúp các sư thầy trữ nhiều rau củ cho mùa đông. Chúng tôi rời Zanskar mà cứ ngẩn ngơ nhìn theo những đỉnh núi tuyết trắng xoá từ cửa sổ máy bay. Một vài năm nữa, khi có dịp quay trở lại Zanskar, hành trang quan trọng nhất mang theo vẫn sẽ là một tâm hồn rộng mở, để ngắm nhìn những tia nắng mặt trời ló rạng sau những rặng núi tuyết mỗi sáng, nghe tiếng lầm rầm cầu nguyện từ các cụ già, hay ăn những bữa cơm chay và nghe cô chú chủ nhà nói tiếng địa phương, dù không hiểu gì mà vẫn cười gật đầu như thân thiết. Lần sau, tôi sẽ mang theo một ít quà cho những chú tiểu, một ít bánh thưởng cho lũ chó hiền khô và kẹo lạc Việt Nam để “đổi” chapatti với táo (một kiểu bánh mì địa phương), rồi lại tha hồ “Julleh, Julleh” với tất cả mọi người và nhận về những nụ cười sáng ngời, hồn hậu.
Xem thêm bài viết cùng chuyên mục:
