Bài: Y MY
Ảnh: INTERNET

Với sự sáng tạo của mình, người trẻ ở phương xa vẫn luôn có cách ăn Tết cổ truyền, mang đến một vẻ đẹp mới cho ngày Tết, vừa là sợi dây kết nối cộng đồng bằng niềm tự hào văn hóa.

Người trẻ vẫn luôn có cách đón Tết Nguyên đán ở phương xa

Nem Việt và rau thơm Ý

Ngày Tết Nguyên đán như một ngoại lệ hiếm hoi giữa thời đại công nghệ. Ta không đặt một mâm cỗ đầy qua một sàn thương mại điện tử hay chốt cành đào qua màn hình livestream. Điều đó là minh chứng cho thấy, dù ở thế hệ nào, phong tục trong ngày Tết truyền thống đều được gìn giữ. Với những người trẻ xa nhà như chúng tôi, dù thế nào thì mâm cơm tất niên cũng không thể thiếu món nem rán Hà Nội giòn rụm. Tôi đã mang món ăn này chiêu đãi những người bạn phương Tây để họ hiểu thêm về những món ngon mà người Việt yêu thích trong những ngày đầu năm.

Thế nhưng, sự thiếu thốn ở nơi xa khiến người trẻ Việt không ngừng sáng tạo những cách thức để gợi nhớ về quê hương, và ẩm thực luôn là yếu tố đầu tiên. Nơi đây, chúng tôi thay rau thơm bằng lá basil đặc trưng trong pizza margherita – cũng là màu lá nằm trên quốc kỳ của Ý. Bằng cách nào đó, tôi cảm thấy mình đã trở thành một nhân tố giao thoa văn hóa, kéo những giá trị Đông – Tây gần lại với nhau hơn bằng mỹ cảm vị giác. Tất cả đều diễn ra một cách hết sức tự nhiên, bằng lòng tự hào dân tộc và sự học hỏi những giá trị mới mang tính hội nhập.

Bên cạnh món nem ăn với lá basil tươi mát, ẩm thực ngày Tết tại xứ người còn được những người trẻ linh hoạt đổi mới như: gỏi cuốn với kiwi và bắp cải tím, hay súp cà chua kiểu Ý thay cho canh măng. Và trong khoảnh khắc lắng nghe những người bạn nước ngoài bày tỏ sự thích thú với món ăn Việt Nam, tôi vu vơ nghĩ rằng, nếu giờ này ở nhà thì có lẽ đang vừa ăn cơm tất niên vừa xem Táo quân cùng gia đình. Hẳn sẽ hạnh phúc biết nhường nào.

Tà áo dài Việt Nam trên đường phố châu Âu

Tà áo dài trên phố xa

Ăn và mặc luôn là hai yếu tố đầu tiên gợi nhắc những người trẻ xa xứ như chúng tôi về việc lưu giữ bản sắc nguồn cội, để khẳng định mình là ai giữa không gian đa dạng sắc tộc. Có một sự thật, đó là khi đi du học, hầu như cô gái nào cũng mang theo mỳ ăn liền và chiếc áo dài trong vali.

Trong chuyến bay xa xứ đầu tiên, với tâm lý thích những điều mới mẻ, tôi đã từ chối mẹ việc may một chiếc áo dài để đem theo. Cho tới khi cái Tết xa xứ đầu tiên xuất hiện, tôi chợt thấy mình khao khát muốn mặc tà áo dài truyền thống. Nhìn trên mạng xã hội, bạn bè ở nhà đang đua nhau đi sắm sửa những chiếc áo dài đẹp mắt, từ kiểu truyền thống đến tân thời, để chuẩn bị xúng xính ngày đầu năm. Tôi đã phải đi hỏi khắp những người bạn đồng hương trên nước Ý để mượn một chiếc áo dài. May mắn là tôi cũng đã tìm được, nhưng khá rộng so với một cô bé nhỏ nhắn. Tôi đã cùng những người bạn của mình sáng tạo ra cách thắt eo, rồi phối đồ sao cho che đi được những khuyết điểm đó, để tự tin mặc áo dài xuống phố. Ngày này ở phương Tây, cũng chỉ là một ngày bình thường mà thôi, nhưng tôi đã mặc áo dài xuống phố và đi học. Khi đến lớp, giảng viên và bạn bè bản xứ đều rất bất ngờ. Vậy là tôi đã có dịp tự hào nói với họ rằng, hôm nay là ngày cả dân tộc tôi đón chào năm mới. Giây phút đó thật vô cùng xúc động.

Tết nơi xa thiếu hương thơm mùi già. Người trẻ chúng tôi đành làm quen với mùi lá thông và bánh nướng thơm. Thời điểm diễn ra Tết Nguyên Đán ở Việt Nam, thường sẽ là mùa tuyết rơi ở Ý. Sau vài năm sinh sống, tôi vẫn hào hứng với khung trời tuyết đầu năm ở châu Âu. Tôi và các bạn thường đặt chai rượu ở cửa sổ trời tuyết cả tiếng, chờ rượu đủ lạnh để mở đúng giao thừa. Niềm vui của khoảnh khắc đó có thể sánh ngang với sự hồi hộp ngồi canh nồi bánh chưng đến sáng ở Hà Nội. Đón Tết xa nhà, nghĩa là chấp nhận thiếu đi những thứ vốn có, để từ đó sáng tạo nên những điều mới mẻ. Khi ở xa nhà, việc tổ chức Tết cũng không còn những hoạt động cúng lễ hay đi chúc Tết, chỉ còn những sinh hoạt tối giản như một mâm cơm, cuộc đoàn tụ với những người đồng hương, và những  cuộc gọi video với gia đình.

Với chúng tôi, Tết không về qua tiếng pháo hoa đì đùng nữa, mà mỗi người Việt phương xa lại có định nghĩa Tết riêng. Tết là một ngày bình thường và có tuyết, nhưng đó cũng là một dịp lễ truyền thống mà chúng tôi hào hứng chia sẻ với bạn bè quốc tế. Chẳng có ràng buộc cụ thể nào, những thói quen tưởng rằng bất di bất dịch sẽ thay đổi khi chúng ta lớn lên, bất chấp cảm xúc cá nhân của mỗi người, như một lẽ đương nhiên. Và sự sáng tạo sẽ giúp ta kết nối với cộng đồng của mình bằng một niềm tự hào vô hình.