Nguyễn Thanh Hải
Xứ Nghệ không chỉ có dòng sông Lam xanh thắm đi vào thơ ca nhạc họa hay đường bờ biển trải dài, nếu làm một hành trình đi ngược lên miền Tây, bạn sẽ ngỡ ngàng với cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ và những nếp văn hóa đặc sắc của người bản địa nơi đây.

Miền Tây xứ Nghệ có 11 huyện, chiếm tới 84% diện tích toàn tỉnh Nghệ An. Từ Quốc lộ 7 huyền thoại, chúng tôi bắt đầu hành trình lên miền Tây mà điểm dừng đầu tiên là huyện Anh Sơn. Cả một vùng bao la, bạt ngàn núi non hiện ra trước mắt. Nếu đã tới Hà Giang, bạn sẽ thấy khung cảnh ở Anh Sơn từa tựa như cao nguyên đá vậy. Núi xếp lớp, giăng hàng chạy tít tắp như tới phía chân trời xa kia tạo nên bức tranh xanh thẳm với chiều sâu ngút ngàn. Từ huyện Anh Sơn qua huyện Con Cuông, chúng tôi đã phải lòng con sông Giăng như dải lụa mềm uốn lượn giữa đá núi kì vĩ. Khung cảnh thơ mộng bậc nhất ở đây là vào buổi bình minh khi được ngắm cầu Phà Lài trong nắng sớm ban mai. Qua Con Cuông đến với huyện Tương Dương, những cánh rừng bạt ngàn đến choáng ngợp. Đến đây đúng ngày nhiều mây, những mảng xanh kì ảo ẩn hiện giữa lớp sương mây mỏng manh khiến khung cảnh càng trở nên huyền ảo. Cánh phượt thủ đã chỉ cho chúng tôi về cánh rừng săng lẻ ở xã Tam Đình như là điểm đến cần phải tới nhất ở huyện Tương Dương. Điều bất ngờ nhất chính là ở tâm huyết bảo vệ rừng, bảo vệ tự nhiên của chính quyền và người dân địa phương trong suốt hàng chục năm qua để cánh rừng nguyên sinh này hiện diện gần như nguyên vẹn ngay hai bên Quốc lộ 7. Rừng săng lẻ với những thân cây cao vút, thẳng tắp mang vẻ đẹp kiêu hùng của tự nhiên. Nắng lấp lánh, len lỏi giữa những tầng lá xanh càng làm nổi bật những thân cây màu trắng xám sừng sững. Chim chóc chuyền cành hót vang bản tình ca thiên nhiên êm đềm.
Anh Sơn, Con Cuông, Tương Dương cũng là 3 huyện có diện tích nằm trong Vườn Quốc gia Pù Mát với đường ranh giới phía nam chạy dọc theo biên giới Việt Lào. Theo ngôn ngữ của người Thái, “Pù” là đỉnh núi, “Pù Mát” là đỉnh núi cao nhất ở khu vực này với độ cao 1.841m nên Vườn Quốc gia được gọi theo tên của ngọn núi này. Với giới khoa học, cái tên Pù Mát không xa lạ bởi đây là một trong những nơi đầu tiên phát hiện ra loài thú Sao la quý hiếm. Đây còn là nơi có diện tích rừng nguyên sinh rộng lớn, tính đa dạng sinh học cao với nhiều loại động, thực vật. Với cộng đồng du lịch, Pù Mát là điểm đến hoang sơ với những rặng núi, cánh rừng, ngọn thác, con suối, dòng sông… tất cả đều còn nguyên vẹn như tự nhiên đã sinh ra chúng. Cộng đồng các dân tộc thiểu số sống ở nơi đây bao thế hệ luôn giữ một lối sống hài hòa với thiên nhiên và tinh thần mộc mạc, tự nhiên như cỏ cây, hoa lá. Dọc đường đi, chúng tôi ghé vào những bản làng của người Thái, trò chuyện với họ dưới mái nhà sàn, ngắm nhìn những sản phẩm thủ công từ mây tre và vải dệt thổ cẩm. Đãi khách phương xa, người Thái mời người Kinh dưới xuôi cùng uống rượu cần, thưởng thức ẩm thực vùng cao rồi nhảy sạp tưng bừng theo nhịp tiếng ca.

Mong muốn của đoàn là đến với vùng đất cao nhất của miền Tây xứ Nghệ, chúng tôi lại tiếp tục hành trình đến với huyện Kỳ Sơn – nơi quanh năm mây mù che phủ. Những hình ảnh từ flycam thu về sau chuyến đi là bức tranh hùng vĩ với con đường như sợi chỉ mỏng mảnh vắt ngang núi rừng. Kỳ Sơn có đỉnh Puxailaileng cao khoảng 2.720m – là ngọn núi cao nhất Nghệ An và cả dãy Trường Sơn. Chính vì thế, trong danh sách những ngọn núi cao phải chinh phục ở Việt Nam của những người đam mê leo núi, không thể thiếu Puxailaileng. Những cái tên của Kỳ Sơn mà chúng tôi nhớ mãi là Cổng Trời, Mường Lống, Mường Xén… hay bản Huổi Giang nằm rải rác trên núi cao với mây trắng bồng bềnh. Bà con người H’Mông ở bản cũng chào đón chúng tôi nồng hậu với chén rượu ngô nhấp nháp cùng thịt gác bếp. Bên bếp lửa, những người đàn ông trò chuyện tiếng Kinh pha lẫn tiếng H’Mông, còn những người phụ nữ mải mê xay ngô, từng vạt áo, váy thổ cẩm sặc sỡ đung đưa theo nhịp cối giã. Họ còn hẹn chúng tôi về lại nơi đây khi mùa hoa mận bung nở đón xuân sang.
Chắc chắn rồi, cái miền núi mây sương gió này còn nhiều điều hấp dẫn để chúng tôi quay lại và khám phá. Đã tới được 4/11 huyện nên hành trình khám phá miền Tây xứ Nghệ của chúng tôi sẽ còn dài, còn xa và còn nhiều điều thú vị phía trước.
Xem thêm bài viết cùng chuyên mục: