Quảng cáo 
Bài: Hoàng Đức
Ảnh: Internet
Trong suốt nhiều thập kỷ, điện ảnh từng nhìn phụ nữ qua một lăng kính quen thuộc: những nạn nhân xinh đẹp, yếu đuối, la hét trong sợ hãi, chờ đợi người hùng đến giải cứu. Nhưng rồi, khi thế giới bắt đầu thay đổi, những nhân vật nữ cũng thay đổi. Họ không còn là kẻ bị động trong câu chuyện của người khác, mà trở thành người viết nên câu chuyện của chính mình.
Giữa dòng chảy ấy, hai hình mẫu biểu tượng ra đời – “Final Girl” (Cô gái cuối cùng) của dòng phim kinh dị và “Nữ anh hùng hành động” của dòng phim hành động – đã trở thành cột mốc quan trọng, định nghĩa lại sức mạnh của phái đẹp trên màn ảnh.
“Final Girl” – Khi sức mạnh đến từ bản năng sinh tồn và trí tuệ
Thuật ngữ “Final Girl” được học giả Carol J. Clover đặt ra để chỉ người phụ nữ duy nhất sống sót đến cuối cùng trong phim kinh dị – người dám đứng lên đối mặt với kẻ sát nhân thay vì chạy trốn. Cô thường bắt đầu như một cô gái bình thường, có phần nhút nhát, tách biệt với nhóm bạn ồn ào. Nhưng khi bóng tối bao trùm, cô không gục ngã.
Điều làm nên sức mạnh của “Final Girl” không phải cơ bắp, mà là ý chí sinh tồn mãnh liệt. Cô biết sợ, nhưng không để nỗi sợ chiếm lấy mình. Cô quan sát, thích nghi, tìm ra cách chống trả bằng chính trí thông minh và bản năng. Một con dao nhà bếp, một mảnh gỗ, hay chỉ là cánh cửa đóng chặt – tất cả đều có thể trở thành vũ khí nếu cô cần sống.
Laurie Strode trong Halloween là hình mẫu kinh điển nhất: một cô gái trông bình thường đã biến nỗi kinh hoàng thành sức mạnh để đối đầu Michael Myers. Còn Sidney Prescott trong Scream lại là phiên bản hiện đại hơn – cô không chỉ chiến đấu mà còn hiểu được quy luật của thể loại phim mình đang sống trong, từ đó chủ động điều khiển câu chuyện. Họ đều chứng minh một điều giản dị mà mạnh mẽ: sống sót cũng là một dạng chiến thắng, và bản năng sinh tồn của phụ nữ chưa bao giờ yếu đuối.
Nữ anh hùng hành động – Khi phụ nữ không chờ được cứu nữa
Nếu “Final Girl” là kẻ sống sót sau cùng, thì “Nữ anh hùng hành động” là người khởi đầu trận chiến. Cô không chạy trốn khỏi hiểm nguy – cô lao vào nó.
Khác với sự bền bỉ âm thầm của “Final Girl”, hình tượng nữ anh hùng hành động tỏa sáng bằng sức mạnh thể chất, sự chủ động và kỹ năng chiến đấu điêu luyện. Họ là những chiến binh, điệp viên, hoặc những người mẹ sẵn sàng trở thành lá chắn cho con mình. Cô không chỉ cầm vũ khí – cô làm chủ nó.
Sarah Connor trong Terminator 2: Judgment Day (1991) là một biểu tượng không thể thay thế. Từ cô hầu bàn yếu đuối trong phần đầu, Sarah đã trở thành một nữ chiến binh cơ bắp, quả cảm, sẵn sàng hy sinh để cứu lấy tương lai nhân loại. Furiosa trong Mad Max: Fury Road lại là một minh chứng khác: vừa mạnh mẽ, vừa nhân hậu, cô dẫn dắt cuộc nổi dậy của những người phụ nữ bị áp bức – một hình ảnh vừa bi tráng, vừa đầy nữ quyền.
Những nhân vật ấy không cần ai đến cứu. Họ tự cứu lấy mình, và đôi khi, cứu lấy cả thế giới.
Từ sinh tồn đến hành động – Một hành trình tiến hóa của hình tượng nữ giới
Nếu “Final Girl” là biểu tượng của bản năng sinh tồn, thì Lara Croft trong Tomb Raider là bước tiến tiếp theo – nơi người phụ nữ không chỉ sống sót mà còn chủ động dẫn dắt hành trình của mình.
Lara là một nhà khảo cổ thông minh, dũng cảm và đầy bản lĩnh. Cô vượt qua hiểm nguy, giải mã bí ẩn và đối đầu với mọi thế lực bằng cả trí tuệ lẫn kỹ năng. Ở cô hội tụ tinh thần của “Final Girl” – bình tĩnh, kiên định và kiên cường – nhưng được nâng lên thành sức mạnh chủ động, biểu tượng cho người phụ nữ hiện đại: tự tin, độc lập và không ngại dấn thân. Tương tự, Sarah Connor cũng đi qua hành trình ấy: từ người bị săn đuổi trở thành chiến binh thay đổi vận mệnh nhân loại.
Sự tiến hóa đó không chỉ là sự thay đổi trong kịch bản. Nó là sự thay đổi trong cách thế giới nhìn nhận phụ nữ: không còn là biểu tượng của sự yếu đuối, mà là biểu tượng của sức mạnh, của sự chủ động, của quyền được tồn tại và được chiến đấu.
Khi điện ảnh soi chiếu sức mạnh vô hạn của phái đẹp
“Final Girl” và “Nữ anh hùng hành động” là hai mặt của cùng một đồng xu – một bên là sức mạnh nội tại, một bên là sức mạnh biểu hiện ra ngoài. Một người đại diện cho bản năng sinh tồn, cho trí tuệ và ý chí; người còn lại tượng trưng cho thể chất, kỹ năng và sự lãnh đạo. Cả hai cùng nhau vẽ nên bức chân dung trọn vẹn về phụ nữ trong điện ảnh: vừa mềm mại, vừa kiên cường; vừa có thể sợ hãi, vừa có thể chiến đấu.
Từ cô gái cuối cùng đứng vững giữa tàn khốc, đến người phụ nữ dẫn đầu một cuộc cách mạng, hành trình của họ trên màn ảnh chính là hành trình của nữ quyền trong đời thực. Một lời khẳng định không cần hô hào: rằng sức mạnh của phái đẹp là vô hạn, và dù trong bất kỳ thể loại nào – kinh dị hay hành động – họ đều có thể trở thành anh hùng của chính mình.
Xem thêm bài viết liên quan:
