Sau Covid–19, những vị khách đầu tiên đã đến. Và rồi, Gia đình Ha Ha cùng dàn nghệ sĩ tới bản Liền, mang tiếng cười và cuộc sống bình yên đến hàng triệu khán giả. Homestay của chị Thông liên tục kín phòng, danh sách khách chờ trải nghiệm do chị dẫn vẫn dài thêm. Sau 6 năm làm du lịch, gia đình chị trải qua những ngày bận rộn nhưng cũng hạnh phúc nhất.

Tại Hà Giang (nay là tỉnh Tuyên Quang), du lịch nông thôn cũng đưa nhiều chàng trai trẻ ra khỏi vòng xoay nghèo khó để trở thành “easy rider” (lái xe kiêm hướng dẫn viên bản địa) được du khách nước ngoài yêu thích. Anh Nguyễn Văn Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Jasmine Ha Giang, đơn vị quản lý hơn 300 “easy rider”, cho biết từ năm 2019, nhu cầu du lịch tăng cao, thêm vào đó là địa hình đường đèo nguy hiểm, khó đi, dẫn đến việc du khách lựa chọn dịch vụ tay lái bản địa thạo đường làm người bạn đồng hành.

Tuy nhiên, anh nhận xét người bản địa ở rất giống nhau ở một điểm: Họ thiếu các kiến thức làm du lịch. Nhiều người ở đây cả cuộc đời gắn bó với nghề nông. Đó là chưa kể, nhiều người còn không biết tiếng Kinh, chưa nói tới tiếng Anh để làm du lịch.

Anh Tuấn tuyển đội lái xe bản địa, dạy họ từ cách giao tiếp đến phục vụ khách cho đến việc chịu khó giữ vệ sinh cá nhân. Theo anh, ngoài việc chỉn chu trong phong thái, các lái xe cũng cần biết kể câu chuyện của mình với du khách – những người đến Hà Giang để tìm kiếm sự chân thật, giản dị trong bối cảnh đô thị hóa khiến nhiều điểm du lịch mất “chất”.

Trung bình một lái xe người H’Mông cần khoảng 2 năm để thạo việc và hiện 80% đội có thể giao tiếp cơ bản. So với cảnh chẳng có gì ngày trước, thu nhập của họ tăng rõ rệt: trung bình 5 – 8 triệu VNĐ/tháng với lái xe thông thường, lương trưởng nhóm tour trên 10 triệu VNĐ/tháng – chưa kể tiền “boa” từ khách. Một số đã tích cóp xây nhà.

“Du lịch thực sự chiếu sáng cuộc đời của nhiều người vùng cao vốn chẳng biết bám víu vào đâu”, anh Tuấn nói.

Con dao hai lưỡi

Du lịch nông thôn mang đến cơ hội đổi đời cho người bản địa ở các khu vực tiềm năng phát triển, đồng thời tạo ra thách thức trong việc gìn giữ bản sắc.

Chị Thông chia sẻ sau khi có thành công bước đầu về phát triển homestay và du lịch trải nghiệm văn hóa địa phương, chị đã hỗ trợ những người trong bản bắt tay làm du lịch. Tuy nhiên, chị nhận ra không thể phát triển theo hướng nhà nhà làm homestay, mở tour dẫn khách đi trải nghiệm. Nếu không có những người làm nông chân chất còn hiện hữu ở bản, liệu khách sẽ tìm kiếm điều gì khi đến đây?