Bài: Minh Tùng
Ảnh: Internet

Cái nắng oi ả, ngột ngạt của mùa hè giờ đây không còn đơn thuần là “đặc sản” khí hậu, mà đã trở thành một lời cảnh báo rõ ràng và trực diện về biến đổi khí hậu. Khi cảm giác khó chịu ngoài trời khiến chúng ta bức bối và mệt mỏi, có lẽ đó cũng là thời điểm để tạm dừng, lắng lại và nhìn nhận nghiêm túc về những tổn thương mà Trái Đất đang gánh chịu.

Điện ảnh, với khả năng chạm đến cảm xúc thông qua hình ảnh và câu chuyện, có thể biến những vấn đề tưởng như vĩ mô và xa vời trở nên gần gũi, dễ thấu cảm hơn bao giờ hết. Dưới đây là 7 bộ phim thuộc nhiều thể loại – từ hoạt hình, khoa học viễn tưởng đến tài liệu và phim chính kịch – mỗi tác phẩm đều mang trong mình một tiếng nói mạnh mẽ về môi trường và có thể là khởi đầu cho hành trình thay đổi từ chính mỗi người chúng ta.

WALL-E: Khi tình yêu bắt đầu giữa đống rác

Lấy bối cảnh một Trái Đất bị rác thải chôn vùi, vắng bóng con người, WALL-E kể về chú robot dọn rác cuối cùng còn sót lại và hành trình phi thường của cậu với hy vọng tìm lại sự sống cho hành tinh này. Dù là một câu chuyện giả tưởng, bộ phim lại mang đến một hiện thực không xa: sự thờ ơ của con người với môi trường và hệ lụy của lối sống tiêu thụ không kiểm soát. Nhưng giữa bức tranh ảm đạm ấy, WALL-E không chọn cách bi quan. Mầm cây xanh duy nhất – nhỏ bé nhưng được nâng niu như báu vật – trở thành biểu tượng của niềm tin, cho thấy thiên nhiên vẫn có thể tái sinh nếu con người biết quay đầu.

Princess Mononoke: Khi ranh giới thiện – ác trở nên lu mờ

Tác phẩm sử thi của Hayao Miyazaki không đơn giản hóa cuộc xung đột giữa con người và thiên nhiên bằng một ranh giới trắng – đen. Trái lại, Princess Mononoke làm nổi bật sự phức tạp trong mối quan hệ đó, khi cả con người – những người ở Làng Sắt – và thần rừng – những sinh vật cổ xưa bảo vệ khu rừng – đều có lý do chính đáng để hành động. Chính sự cân bằng ấy mới là điều bộ phim hướng đến: không phải tiêu diệt cái ác, mà là tìm kiếm sự thấu hiểu và chung sống hòa bình. Một lời nhắc tỉnh táo trong thời đại mà công nghiệp hóa vẫn không ngừng lấn át thiên nhiên.

Avatar: Khi sự thiêng liêng của thiên nhiên bị xâm phạm

Dưới bàn tay của đạo diễn James Cameron, hành tinh Pandora hiện lên đẹp đến nghẹt thở, với một hệ sinh thái được kết nối thiêng liêng như một sinh thể sống. Nhưng vẻ đẹp đó cũng dễ dàng bị phá hủy bởi lòng tham và chủ nghĩa đế quốc tài nguyên. Avatar không chỉ là bom tấn giải trí mà còn là lời cảnh tỉnh sâu sắc: nếu tiếp tục khai thác thiên nhiên mà không nghĩ đến hệ quả, con người sẽ mất đi chính phần hồn của thế giới này. Khán giả không khỏi thấy đau khi rừng cây sụp đổ, khi những sinh vật tuyệt đẹp bị tàn sát – và chính cảm giác mất mát đó thôi thúc người xem phải hành động để giữ gìn những gì còn đang tồn tại ngoài đời thực.

Don’t Look Up: Khi hài kịch trở thành hồi chuông báo động

Một thiên thạch sắp đâm vào Trái Đất. Các nhà khoa học đã cảnh báo, nhưng không ai chịu lắng nghe. Chính phủ thì lo đối phó truyền thông, còn mạng xã hội chỉ mải mê với những vụ bê bối vô thưởng vô phạt. Don’t Look Up là một phép ẩn dụ châm biếm sâu cay cho cách mà nhân loại đối xử với biến đổi khí hậu. Bộ phim không tìm cách xoa dịu người xem – nó khiến chúng ta cảm thấy tức giận, bất lực, thậm chí hoảng loạn. Và chính từ cảm giác đó, một động lực mới có thể nảy sinh: lên tiếng, đòi hỏi sự thay đổi, không chấp nhận thờ ơ. Khi sự thật không còn được nói ra, sự huỷ diệt là điều tất yếu.

My Octopus Teacher: Khi một sinh vật nhỏ bé chạm đến trái tim người xem

Không có hiệu ứng đặc biệt, không có hành động kịch tính, My Octopus Teacher chỉ đơn giản là câu chuyện về một người đàn ông và một con bạch tuộc. Nhưng chính sự giản dị ấy đã tạo nên một mối liên kết cảm động – giữa con người và thiên nhiên. Bộ phim cho thấy: dưới đáy biển thẳm, một sinh vật nhỏ bé cũng có đời sống phức tạp, cảm xúc và trí tuệ riêng. Khi khán giả cảm nhận được tình yêu của nhà làm phim dành cho con bạch tuộc, họ cũng bắt đầu hiểu rằng đại dương không phải là một nguồn tài nguyên vô tận, mà là một ngôi nhà quý giá cần được bảo vệ bằng tất cả sự tôn trọng và dịu dàng.

Nausicaä of the Valley of the Wind: Chữa lành thay vì chống đối

Ra đời từ năm 1984, nhưng đến hôm nay, Nausicaä vẫn mang đến thông điệp chưa bao giờ lỗi thời. Trong một thế giới hậu tận thế bị ô nhiễm và đe dọa bởi “biển thối”, nàng công chúa Nausicaä không chọn chiến đấu bằng vũ khí, mà bằng khoa học, lòng trắc ẩn và sự thấu hiểu. Cô không coi thiên nhiên là kẻ thù, mà là một thực thể cần được chữa lành. Chính lựa chọn ấy giúp Nausicaä trở thành hình tượng nữ anh hùng môi trường tiêu biểu nhất của điện ảnh Ghibli – người không chiến đấu để thắng, mà để tất cả cùng tồn tại.

Erin Brockovich: Khi một người bình thường cũng có thể thay đổi thế giới

Dựa trên câu chuyện có thật, bộ phim kể về Erin – một người phụ nữ không bằng cấp, không kinh nghiệm pháp lý – nhưng bằng sự kiên trì và quyết tâm, đã vạch trần vụ ô nhiễm nước gây ra hàng loạt ca ung thư ở một thị trấn nhỏ. Không hoa mỹ, không khoa trương, Erin Brockovich cho thấy: đôi khi điều cần thiết không phải là những phong trào lớn, mà là lòng can đảm để đứng lên tại chính nơi mình đang sống. Phim mang đến niềm tin mạnh mẽ rằng: bạn không cần là chuyên gia để yêu cầu công lý. Mỗi tiếng nói đều có giá trị, và mỗi hành động nhỏ đều có sức nặng.

Mỗi bộ phim kể trên là một cách tiếp cận khác nhau với chủ đề môi trường – từ những câu chuyện mang tính biểu tượng đến các tình huống sát với thực tế. Nhưng tất cả đều truyền đi một thông điệp rõ ràng: hành tinh này đang kêu cứu. Và chúng ta – không phải là những nhân vật viễn tưởng, mà là những con người thực – đang nắm giữ cơ hội để thay đổi.

Hãy để cái nóng oi ả của mùa hè không chỉ mang lại sự mệt mỏi, mà trở thành lời nhắc nhở. Hãy để những thước phim ấy không chỉ dừng lại sau khi màn hình tắt, mà lan tỏa thành những hành động cụ thể: sử dụng ít nhựa hơn, tiết kiệm điện, quan tâm đến chất lượng không khí, học cách phân loại rác, và đặc biệt, truyền cảm hứng cho những người xung quanh.

Xem thêm bài viết cùng chuyên mục: