Sau gần 2 năm “đóng băng”, các đường bay quốc tế đang dần ấm lại sau khi nhiều quốc gia đã kiểm soát tốt dịch Covid-19 và đang tiến gần tới miễn dịch cộng đồng nhờ đẩy nhanh tiến trình tiêm chủng vaccine.
Những tín hiệu tích cực
Cục Hàng không Việt Nam mới đây đã có văn bản hỏa tốc gửi các hãng hàng không về việc tiếp tục thực hiện chuyến bay chở người nhập cảnh vào Việt Nam qua hai cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất và Nội Bài. Thông điệp này một lần nữa cho thấy tầm quan trọng của các chuyến bay quốc tế, nhất là khi tình hình dịch Covid-19 trên thế giới đang có những tín hiệu khả quan, nhiều quốc gia đang tiến gần tới miễn dịch cộng đồng nhờ các chiến dịch tiêm chủng thần tốc và đã mở lại các đường bay quốc tế thông qua việc triển khai áp dụng hình thức “Hộ chiếu vaccine”.
Theo thông tin từ Bộ Y tế, Việt Nam hiện đã đặt mua được 170 triệu liều vaccine Covid-19 để tiêm cho 70% dân số; đồng thời hoàn tất hơn 97 triệu hồ sơ trong hệ thống quản lý dữ liệu tiêm chủng và sẽ liên thông với quốc tế, sau này là “Hộ chiếu vaccine” bằng QR code. Việt Nam cũng đã nghiên cứu cho thí điểm sử dụng “Hộ chiếu vaccine” với khách quốc tế đến một số trung tâm du lịch có thể kiểm soát được dịch bệnh, như Phú Quốc, Kiên Giang. Những động thái đó phù hợp với tình hình mới về kiểm soát dịch bệnh trên thế giới.
Thế giới đã mở cửa
Với hơn 20 triệu liều vaccine được tiêm mỗi tuần, Liên minh châu Âu (EU) lạc quan tin tưởng dịch bệnh sẽ sớm được kiểm soát và đề xuất nới lỏng hạn chế nhập cảnh. Nghị viện châu Âu cũng đã chính thức bỏ phiếu thông qua chứng chỉ xanh kỹ thuật số – một dạng giấy thông hành Covid-19 – cho phép công dân châu Âu được tự do đi lại trong khu vực Schengen từ ngày 1/7. Ngày 8/6/2021, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) đã nới lỏng cảnh báo đi lại với hơn 110 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó Việt Nam được xếp vào danh sách “Cấp 1” – cấp độ an toàn nhất hiện nay.
Tại châu Âu, và Bắc Mỹ, các chuyến bay đã nhộn nhịp trở lại, nhiều bãi biển, bảo tàng, khu nghỉ dưỡng, khách sạn đã trở nên đông khách. Nhiều quốc gia từng là điểm nóng của Covid-19 như Pháp, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Italia… đang mở cửa trở lại. Hy Lạp còn cho phép đón du khách từ khoảng 50 quốc gia, trong đó có nhiều nước không thuộc EU. Ngày 7/6/2021, tất cả các hãng hàng không khai thác các đường bay giữa Anh và Mỹ đã kêu gọi dỡ bỏ các quy định hạn chế hoạt động đi lại xuyên Đại Tây Dương bởi đang là mùa cao điểm để không bị lãng phí quá trình phục hồi đối với các hãng hàng không.
Theo dự báo của Hiệp hội Vận tải Hàng không quốc tế (IATA), ngành du lịch và hàng không toàn cầu sẽ tăng trưởng trở lại và phục hồi mạnh mẽ vào năm 2023 khi các quốc gia đang tích đang cực mở cửa bầu trời, nối lại các đường bay quốc tế.
Cơ hội phục hồi
Vietnam Airlines là hãng hàng không Việt Nam đầu tiên triển khai thử nghiệm “Hộ chiếu vaccine” và đã phối hợp với Hiệp hội Vận tải Hàng không quốc tế (IATA) triển khai thử nghiệm ứng dụng hộ chiếu sức khoẻ điện tử IATA Travel Pass từ tháng 6/2021. Nỗ lực này của Vietnam Airlines không chỉ góp phần tìm kiếm giải pháp thuận lợi cho việc đi lại của hành khách, mà còn khuyến khích người dân tiêm vaccine để sớm đạt miễn dịch cộng đồng, góp phần “phá băng” cho ngành hàng không và du lịch.
Hiện nay một số nước phát triển, trong đó có Mỹ đã thừa vaccine, khả năng cao cho thấy các quốc gia này – cũng là thị trường hàng không và du lịch quan trọng của Việt Nam – sẽ rất sớm đạt miễn dịch cộng đồng. Mới đây, Vietnam Airlines đã chính thức được Bộ Giao thông Vận tải Canada cấp chứng chỉ “Nhà khai thác hàng không nước ngoài” (FAOC) để thực hiện các chuyến bay đến nước này có hiệu lực từ ngày 11/6/2021 và không giới hạn thời gian cũng như số lượng chuyến bay. Trước đó, Hãng cũng đã được nhà chức trách Hoa Kỳ cấp phép (trong đó có giấy phép của Cục An ninh Vận tải Hoa Kỳ – TSA) để thực hiện 12 chuyến bay chở công dân Việt Nam từ Hoa Kỳ về nước trong năm 2021. Tính đến thời điểm hiện tại, Vietnam Airlines vẫn là hãng hàng không đầu tiên và duy nhất tại Việt Nam được TSA cấp giấy phép bay đến Hoa Kỳ. Hãng đang lên kế hoạch mở lại các đường bay quốc tế, trong đó có các đường bay tới châu Âu dự kiến được triển khai trong quí 3 để tạo bước đột phá và cải thiện bức tranh kinh doanh năm nay.
Theo ý kiến của nhiều chuyên gia, hàng không có vai trò tiên phong trong việc phát triển kinh tế – xã hội và hội nhập quốc tế. Mỗi một khách nước ngoài vào Việt Nam không chỉ mang lại doanh thu và lợi nhuận gấp 10 lần khách nội địa cho ngành du lịch mà còn góp phần thúc đẩy “xuất khẩu tại chỗ”, tạo công ăn việc làm cho nhiều ngành nghề khác. Bởi vậy, dẫu còn nhiều khó khăn, thách thức, nhưng tiến trình mở lại các đường bay quốc tế cần phải đẩy nhanh và mở rộng hơn nữa để không đánh mất cơ hội phục hồi và tận dụng được ưu thế chống dịch tốt của Việt Nam trong thời gian qua.