Bài: Minh Tùng
Ảnh: Internet
Mùa hè 2025 đang tới gần, và trên mạng xã hội, một trào lưu dường như đang âm thầm lan tỏa: “sống ẩn”. Thay vì những bức ảnh check-in rộn ràng, những bản tin liên tục cập nhật từng địa điểm ghé thăm, nhiều tài khoản cá nhân trở nên im lặng một cách có chủ ý. Không ít người bắt đầu tạm dừng hoạt động trực tuyến, giảm bớt sự hiện diện số để tìm lại sự cân bằng nội tâm. Nhưng đằng sau hiện tượng này, câu hỏi được đặt ra: đây có thực sự là một nỗ lực detox số lành mạnh, hay lại là một phiên bản khác của FOMO ngược – nỗi sợ phải theo kịp cả trào lưu… không theo kịp?
“Sống ẩn” – sắc thái mới của detox số
Không phải ai chọn “sống ẩn” cũng hoàn toàn biến mất khỏi thế giới số. Trào lưu này biểu hiện dưới nhiều cấp độ: có người giảm tần suất đăng tải, chọn lọc kỹ lưỡng nội dung chia sẻ, có người tạm ngưng hoàn toàn các tài khoản mạng xã hội trong một khoảng thời gian nhất định, coi như một kỳ “nghỉ hè” số hóa. Động lực đằng sau mỗi quyết định có thể rất khác nhau.

Với không ít người, đó là phản ứng tự nhiên sau nhiều năm bội thực thông tin, phải duy trì trạng thái “luôn kết nối”, luôn cập nhật. Cảm giác kiệt sức số đang khiến họ khao khát tìm về sự tĩnh lặng, riêng tư. Cũng có những người mong muốn được sống trọn vẹn từng khoảnh khắc thực tế: thưởng thức một ly cà phê, chuyến dã ngoại, hay cuộc trò chuyện mặt đối mặt – mà không còn phải phân tâm lo nghĩ về những bức ảnh cần chỉnh sửa hay nội dung cần đăng tải.
Bên cạnh đó, ảnh hưởng từ các triết lý sống như chủ nghĩa tối giản số hay mindfulness (chánh niệm) cũng góp phần củng cố xu hướng này. Khi việc tập trung vào hiện tại, vào các giá trị thực trở thành ưu tiên, sự hiện diện trên mạng xã hội dần bớt đi sức hút như trước kia.
Khi “sống ẩn” thực sự mang lại giá trị
Nếu xuất phát từ nhu cầu nội tại và được thực hiện một cách có ý thức, “sống ẩn” có thể trở thành liều thuốc detox số quý giá trong kỷ nguyên công nghệ ngập tràn. Đầu tiên là lợi ích về sức khỏe tinh thần: người dùng giảm bớt áp lực vô hình từ sự so sánh xã hội, nỗi lo hình ảnh cá nhân bị đánh giá, từ đó cảm thấy thư thái, giảm bớt lo âu và stress.
Sự tĩnh lặng kỹ thuật số cũng giúp con người tập trung sâu hơn vào công việc, vào các mối quan hệ đời thực. Những cuộc gặp gỡ, những buổi trò chuyện trực tiếp trở lại đúng giá trị của nó – nơi con người thật sự lắng nghe, thấu hiểu nhau, không bị gián đoạn bởi những tiếng “ting” từ thông báo điện thoại.
Đáng nói hơn, chính khoảng không gian yên tĩnh ấy lại là mảnh đất màu mỡ cho sự sáng tạo nảy nở. Không còn bị chi phối bởi dòng thông tin dồn dập, nhiều người khám phá thêm những sở thích mới, những đam mê bị bỏ quên, hay đơn giản là dành thời gian suy ngẫm, nhìn lại bản thân.

Cạm bẫy “FOMO ngược”: khi tĩnh lặng cũng trở thành màn trình diễn
Dù vậy, không phải mọi sự “sống ẩn” đều xuất phát từ nhu cầu detox chân chính. Ở một góc độ khác, FOMO ngược – nỗi sợ “không sống chất đủ” – cũng đang len lỏi trong xu hướng này.
Khi “sống ẩn” trở thành một chuẩn mực mới, một hình thức thể hiện sự sâu sắc, trưởng thành, nhiều người bắt đầu cảm thấy áp lực phải… rút lui khỏi mạng xã hội để không bị xem là lạc hậu. Một số khác dù im lặng nhưng lại chờ đợi sự chú ý, mong người khác nhận ra “sự vắng mặt có chủ đích” của mình. Đôi khi, sau một thời gian “ở ẩn”, họ lại bất ngờ đăng tải loạt ảnh tổng hợp cho thấy những trải nghiệm đặc biệt trong khoảng thời gian ấy – khiến sự im lặng ban đầu trở thành một phần của màn trình diễn hình ảnh cá nhân.
Ở mức cực đoan hơn, một số người còn cảm thấy lo lắng rằng, nếu không tham gia vào làn sóng detox số, họ đang bỏ lỡ một dạng “trải nghiệm đáng giá” mà ai cũng nên có. Từ đó, việc “sống ẩn” trở thành một áp lực gượng ép, trái ngược hoàn toàn với tinh thần tự do ban đầu.
“Nên hay không?” — Trở về với nhu cầu thật sự
Không có công thức chung cho việc có nên “sống ẩn” hay không. Quan trọng hơn cả, mỗi người cần tự vấn lý do thực sự đằng sau mong muốn tạm ngưng kết nối số. Liệu đó là để tái tạo năng lượng, tìm kiếm sự cân bằng nội tâm, hay đơn thuần chỉ là để không bị… khác biệt với số đông?
Thực tế cuộc sống cũng cần được cân nhắc. Trong bối cảnh công việc, học tập, các mối quan hệ gia đình, bạn bè – việc biến mất hoàn toàn đôi khi không khả thi. Một giải pháp dung hòa hơn có thể là giảm bớt tần suất online, thiết lập các khoảng “offline định kỳ”, chọn lọc nội dung tiếp cận… để duy trì sự cân bằng thay vì chọn lựa cực đoan.

Quan trọng nhất, đừng để “sống ẩn” trở thành một loại áp lực mới. Nếu mỗi quyết định đều đi kèm cảm giác miễn cưỡng, mệt mỏi, có lẽ bạn đang đi sai hướng. Chỉ khi sự lựa chọn đến từ nhu cầu tự thân, từ sự thoải mái nội tại, thì đó mới là phiên bản detox số lành mạnh thực sự.
Trào lưu “sống ẩn” mùa hè 2025 là một phản ứng tự nhiên giữa thế giới số hóa ngày càng dày đặc. Nhưng cuối cùng, điều quan trọng không phải là bạn online hay offline bao lâu, mà là bạn có thực sự làm chủ được cuộc sống của mình hay không. Công nghệ vẫn có thể là người bạn đồng hành hữu ích, miễn là nó không chi phối bạn. Hãy chọn cho mình cách sống phù hợp nhất, để mỗi mùa hè – và mỗi ngày – đều là những trải nghiệm thật sự đáng giá.
Xem thêm bài viết cùng chuyên mục: