Bài: Thái Nga
Ảnh: Minh Tu
Trên bản đồ vệ tinh, bán đảo Cam Ranh nhìn giống như một chú hươu cao cổ đang đứng dưới biển vươn cổ lên ăn cỏ trên núi Cù Hin, với phần thân và chân ở phía nam là khu vực quân sự phía vịnh Cam Ranh, phần đầu và cổ ở phía bắc là dải cát trắng kéo dài từ sân bay Cam Ranh tới chân núi, nằm giữa biển Đông và đầm Thủy Triều bên trong.

Khi máy bay của Vietnam Airlines nghiêng cánh hạ dần độ cao chuẩn bị đáp xuống sân bay quốc tế Cam Ranh, tôi tranh thủ ngắm nhìn từ ô cửa sổ, thấy được một phần chiếc cổ dài của chú hươu vươn lên sát núi Cù Hin và đầm Thủy Triều xanh biếc giống một quả bầu, dựa đáy vào chân núi. Rời khỏi sân bay, chúng tôi đi dọc theo con đường rộng thênh thang, điểm xuyết những mảng xanh nổi bật trên nền cát trắng Bãi Dài – phần phía bắc bán đảo Cam Ranh.
Dải lụa đen trên những cồn cát trắng
Hơn 20 năm trước, Bãi Dài hơn 13km từ sân bay Cam Ranh lên tới chân núi Cù Hin cảnh quan còn rất hoang vu. Một bên là bờ biển trải dài, một bên là đầm Thủy Triều xanh ngắt rừng đước ngập mặn ven bờ, và ở giữa hai bờ nước ấy là những cồn cát trắng nối nhau như bất tận. Lúc này gần như chỉ có hoạt động khai thác cát bởi cát trắng trên bán đảo Cam Ranh là nguồn khoáng sản quý hiếm dùng trong sản xuất thủy tinh quang học và pha lê cao cấp, chất lượng nổi tiếng thế giới.
Khi đường Nguyễn Tất Thành – “dải lụa đen” dài 21km băng qua những đụn cát trắng và đèo Cù Hin – hoàn thành vào tháng 5/2004, nối liền sân bay Cam Ranh về tới Nha Trang, dải cát hoang vu như vươn mình tỉnh giấc khi hàng chục resort, khách sạn nghỉ dưỡng cao cấp được xây dựng như những khu vườn xanh điểm xuyết. Mang vẻ đẹp tự nhiên, lại là nơi có giao thông thuận tiện với sân bay quốc tế Cam Ranh sát bên, bãi Dài được du khách quốc tế khắp nơi lựa chọn. Chỉ trong 9 tháng đầu năm 2024, gần 30% lượng du khách quốc tế (khoảng 3,6 triệu lượt) đến Việt Nam đã chọn Nha Trang và Bãi Dài, cao hơn so với nhiều điểm du lịch nổi tiếng khác. Du lịch phát triển đã giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân địa phương.

Cuối Bãi Dài, con đường uốn lượn theo sườn núi Cù Hin hướng về nội thành Nha Trang. Gió biển trong lành mơn man dưới nắng vàng rực rỡ, chúng tôi đi như len lỏi giữa hai mảng màu xanh được thiên nhiên khéo sắp xếp, một bên là mảng xanh lục của rừng cây trên núi, một bên là mảng xanh dương thăm thẳm của biển, sóng xô tung bọt trắng dưới chân những vách đá dựng đứng.
Thủy Triều xanh dưới chân núi Cù Hin
Chúng tôi tiếp tục trở lại dải lụa đen trên cồn cát trắng để khám phá đầm Thủy Triều – đầm nước xanh dưới chân núi Cù Hin – nằm phía tây bán đảo Cam Ranh. Đầm nước như hình quả bầu dốc ngược, đáy tựa vào chân núi, miệng dốc xuống vịnh Cam Ranh – được hình thành do nước biển lên theo thủy triều từ vịnh lấn vào đến chân núi, rồi những loài cây nước mặn phát triển mạnh tạo nên đầm lầy – lấy theo tên làng cổ Thủy Triều (nay thuộc xã Cam Hải Đông) ở bờ đông của đầm.
Bình minh vàng rực trên sườn núi, nắng sớm vượt qua cồn cát trắng rọi xuống mặt đầm nước trong xanh biếc in bóng mây, núi; những đìa nuôi tôm san sát như những ô kẻ caro trên mặt đầm, chừa lại một luồng nước rộng ở khúc eo thắt lại, nơi có cây cầu Mới vắt qua trên trục đường Đinh Tiên Hoàng, vẽ nên bức tranh thiên nhiên hữu tình. Hệ sinh thái rừng ngập mặn ven đầm – vốn bị sụt giảm diện tích rất đáng kể trong khoảng 20 năm qua – đang từng bước được phục hồi. Những khóm cây đước với bộ rễ chằng chịt nửa chìm ven đầm là nơi lý tưởng để các loại hải sản (cá, tôm, sò huyết…) phát triển lúc còn non nớt. Đặc sản nổi tiếng nhất ở đầm Thủy Triều là loại sò huyết được đánh giá ngon bậc nhất cả nước.
Chúng tôi rong ruổi dọc con đường Thủy Triều bên bờ đông, lần theo những dấu tích của dân di cư ngày xưa đến sống ven đầm: chùa Thanh Sơn, chùa Thanh Triều, đình Thủy Triều… hàng trăm năm tuổi cổ kính, trầm mặc bên bờ. Hoàng hôn buông sắc tím nhạt trên mặt đầm, những người dân lội bùn nhão bắt sò huyết khi thủy triều xuống.. Chúng ở ngay dưới lớp bùn mỏng nên bắt bằng tay rất đơn giản. Tiếng cười nói vui vẻ vang vọng theo gió lan trên mặt nước. Chúng tôi ghé một quán nhỏ gần cầu Mới thưởng thức món sò huyết nướng béo ngậy ăn nóng với muối tiêu chanh cùng ít rau răm, rồi “chốt hạ” bằng tô cháo nóng hổi, vừa cay nồng vị tiêu, vừa ngọt thanh vị thịt sò.

Rời khỏi bán đảo Cam Ranh, ấn tượng về mặt đầm xanh lấp loáng nắng dưới chân núi Cù Hin và dải lụa đen mềm mại trên những cồn cát trắng còn lưu lại mãi trong tâm trí tôi.
Xem thêm bài viết cùng chuyên mục: