Bài: Ngọc Linh
Ảnh: Internet

Trong nhiều thập kỷ, mô hình làm việc 9-to-5 (công việc 8 tiếng giờ hành chính) được xem là chuẩn mực của sự ổn định. Tuy nhiên, ngày càng nhiều người trẻ lựa chọn từ bỏ công việc văn phòng cố định để theo đuổi những hình thức làm việc linh hoạt hơn. Vì sao lại có xu hướng này, và liệu đó có phải là một lựa chọn bền vững?

Vì sao giới trẻ không còn mặn mà với công việc 9-to-5?

Thế hệ trẻ ngày nay coi trọng sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống hơn so với các thế hệ trước. Họ không muốn bó buộc trong những khuôn khổ cứng nhắc mà đề cao tính linh hoạt, sáng tạo. Sự bùng nổ của công nghệ cùng với sự xuất hiện của các mô hình làm việc mới như freelancer, remote working hay start-up đã giúp họ chủ động hơn trong sự nghiệp, không còn bị giới hạn bởi địa điểm hay thời gian làm việc.

Bên cạnh đó, đại dịch COVID-19 và quá trình chuyển đổi số đã thay đổi cách vận hành của nhiều doanh nghiệp, khiến mô hình làm việc từ xa hoặc hybrid trở nên phổ biến. Điều này giúp nhiều người nhận ra rằng họ vẫn có thể làm việc hiệu quả mà không cần gò bó trong môi trường văn phòng truyền thống. Hơn nữa, những áp lực như lương không theo kịp chi phí sinh hoạt, văn hóa micromanagement, overtime hay môi trường làm việc độc hại đã khiến nhiều người trẻ mất niềm tin vào công sở và tìm kiếm những lựa chọn phù hợp hơn với nhu cầu của họ.

Những ngành nghề “thoát ly” 9-to-5 và cơ hội cho giới trẻ Việt

Những năm gần đây, nhiều ngành nghề không yêu cầu gắn bó với môi trường văn phòng truyền thống đã phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam. Lĩnh vực sáng tạo nội dung, bao gồm YouTuber, TikToker, podcast hay viết blog, mang lại nguồn thu nhập đáng kể mà không bị ràng buộc thời gian cố định. Bên cạnh đó, các công việc như thiết kế đồ họa, lập trình, marketing số, dịch thuật hay tư vấn cũng ngày càng phổ biến, cho phép người làm chủ động về không gian và cách thức làm việc.

Ngoài ra, ngành công nghiệp kinh tế chia sẻ (gig economy) cũng đang bùng nổ, với những công việc như tài xế công nghệ, giao hàng, bán hàng online hay huấn luyện viên cá nhân. Những công việc này mang đến sự linh hoạt cao, giúp nhiều người trẻ tận dụng tối đa quỹ thời gian của mình và có thể chủ động tăng thu nhập theo năng suất làm việc.

Những mặt tích cực và rủi ro khi rời bỏ công việc văn phòng

Việc tránh xa mô hình 9-to-5 mang lại nhiều lợi ích đáng kể. Người trẻ có thể tận hưởng sự linh hoạt trong công việc, quyền tự chủ về thời gian và cơ hội thử sức ở nhiều lĩnh vực khác nhau. Với những ai theo đuổi con đường freelancer, khởi nghiệp hay sáng tạo nội dung, tiềm năng thu nhập có thể vượt xa mức lương cố định của nhân viên văn phòng. Không bị ràng buộc bởi quy trình cứng nhắc, họ có thể phát triển bản thân theo cách riêng và làm chủ sự nghiệp của mình.

Tuy nhiên, con đường này cũng đi kèm không ít rủi ro. Thu nhập bấp bênh, thiếu chế độ bảo hiểm và phúc lợi khiến nhiều người phải đối mặt với áp lực tài chính. Việc tự quản lý bản thân, tìm kiếm khách hàng và cạnh tranh không ngừng có thể dẫn đến kiệt sức. Ngoài ra, thiếu môi trường làm việc chuyên nghiệp và cơ hội thăng tiến rõ ràng cũng là những trở ngại lớn đối với những ai rời bỏ công việc văn phòng truyền thống.

Chọn con đường phù hợp với chính mình

Không thể phủ nhận rằng không phải ngành nghề nào cũng phù hợp để làm việc tự do. Những công việc liên quan đến y tế, giáo dục, tài chính hay quản trị doanh nghiệp vẫn cần đến một môi trường làm việc có tổ chức và sự ổn định nhất định. Vì vậy, việc lựa chọn giữa 9-to-5 và một hình thức làm việc linh hoạt cần dựa trên cả yếu tố ngành nghề và sở thích cá nhân.

Công việc 9-to-5 không còn là lựa chọn duy nhất, nhưng nó vẫn có những giá trị riêng như sự ổn định, bảo hiểm, chế độ đãi ngộ và lộ trình thăng tiến rõ ràng. Ngược lại, làm việc tự do mang lại cơ hội phát triển bản thân, nhưng cũng đòi hỏi sự kiên trì và khả năng thích nghi cao.

Mỗi lựa chọn đều có ưu và nhược điểm. Điều quan trọng không phải là tránh né mô hình nào, mà là tìm ra con đường phù hợp nhất với mục tiêu cá nhân và khả năng của mỗi người.

Xem thêm bài viết cùng chuyên mục: