Quảng cáo 
Bài THƯ VŨ
Ảnh HUY NGUYỄN
Ở Hà Nội, sự cũ – mới dường như luôn “ngồi kề bên nhau”, hòa vào nhau tạo nên vẻ đẹp cảnh quan và tâm hồn của con người nơi đây.
Những khối đa diện đương đại
Khi nhắc về Hà Nội, người ta thường nói về thời gian đựng trong một màu ngói cũ, với “ánh nê-ông pha biếc buổi chiều” (Bằng Việt) hay hình ảnh chiếc xe đạp nhanh giữa phố đại diện cho nỗi hoài niệm lãng mạn. Đó là những câu chuyện khó xếp vào một chủ đề duy nhất, nằm ở khoảng giao thoa của rất nhiều chủ đề, làm nên chân dung thành phố này. Nó phản chiếu cảm hứng đô thị lãng mạn, nối dài một mỹ cảm đã làm nên hình tượng Hà Nội có phần kinh điển nhưng đậm đặc hơi thở mới.
Dạo bước qua những góc phố để ngắm nhìn Hà Nội đương thời, không khó để nhận ra sự thay đổi của Hà Nội uyển chuyển và đầy sức sống. Thế hệ trẻ như tôi không ít người lớn lên và đời sống gắn liền với những tòa chung cư hiện đại của Hà Nội. Đó là một lớp người thích ứng với khuynh hướng thương mại và lối giao tiếp kiểu mới. Họ cởi mở đón nhận một cô hàng xóm đi chung thang máy, gửi chung xe ở tầng hầm, uống cà phê chung ở khu dân cư, chứ không phải mẫu cô láng giềng “giơ tay buồn hái bông hồng tường vi” như thế hệ cũ.
Các khu tập thể là không gian luôn rộn ràng với những câu chuyện “rỉ rả vỉa hè” – hình thái mới của 36 phố phường đã đi vào huyền thoại. Hành trình tái thiết đô thị cũng giúp cho miền đất “kẻ chợ” hôm nào có được nhiều công trình hiện đại như cây cầu vượt băng ngã tư, những hầm đường bộ xuyên lòng đất, cả những tuyến tàu điện cao tốc vượt phố trong phút giây… Hà Nội trong suy tưởng của lớp người trẻ luôn như vậy, thay mình trong một thời kỳ sinh động và rực rỡ, với những cọ xát của thời đại và cá tính của mỗi con người trong đời sống.
Đời người trong đời phố
Nhiều người trẻ đã ra đi rồi quay trở lại Hà Nội như tôi, trong chuyến đi mải miết ấy, không gian và sự vật đổi thay đã kéo theo sự chuyển hóa tâm thức của người Hà Nội. Chứng kiến những chuyển dịch của đô thị, tôi thường băn khoăn về sự chênh lệch nhất định giữa những bài ca, bài thơ, tranh vẽ Hà Nội đượm màu trầm lãng mạn với thành phố cuồn cuộn hiện đại hóa.
Đó có thể là chân dung một đô thị đã đi vào tâm tưởng phố phường của lớp nghệ sĩ đi trước. Còn thế hệ nghệ sĩ hôm nay, họ tái hiện và khắc họa chân dung của một đời người và đời phố theo cách thể nghiệm và nhiều thử thách hơn. Họ phá bỏ những diện mạo đời sống đang bị đóng khung bởi các giá trị cũ, và mang đến những mỹ cảm mới cho Hà Nội. Đó là ẩm thực hiện đại cách tân, là không gian triển lãm đương đại cá tính, là âm nhạc với khuynh hướng sáng tác mới về giai điệu, câu từ… Hà Nội ngày nay không còn bị bó hẹp trong khái niệm “cổ truyền” hay “chuẩn mực truyền thống” nữa, tự thân đã trở thành một thành phố đa dạng với việc “ngồi kề bên nhau” của các giá trị thời gian.
Sự vận động của thành phố thể hiện một cộng đồng thích ứng rất nhanh và năng động qua những hình thái mới. Ngay chính những cửa ô cũng trở thành các ngã tư, ngã năm nhộn nhịp và tấp nập. Ở Hà Nội, quán nước chè hay quán bia hơi như một sự nối dài các không gian cộng đồng. Và ngày nay, nét đẹp riêng biệt ấy vẫn được những người đương thời tiếp nối và tìm về trong đời sống thường nhật.
Hà Nội trong bao biến thiên của thời cuộc có người lên người xuống, có người đi mang theo hình bóng một thời không quay trở lại, có người lại nhắc nhớ về quá khứ dưới một dáng vẻ mới. Nhưng với tình yêu và sự gắn bó dành riêng cho mảnh đất kinh kỳ ngàn năm này, ta sẽ biết và tin vào những gì mình chọn để tiếp nối. Sức sống và vẻ đẹp của Hà Nội như một dòng sông ngầm, chảy nhanh không ngừng, đem theo những giá trị cốt lõi ngấm dần từ thế hệ này qua thế hệ khác.
Bài viết liên quan:
