Quảng cáo 
Bài: Nguyễn Phương Thanh
Ảnh: Phí Thị Bích Ngọc
Bình yên và tĩnh lặng, có một Mông Cổ đã gieo thương nhớ trong lòng tôi sau một chuyến đi dài đến vùng đất đến đầy nắng gió, hoang dại này.
Nằm sâu trong phần trung tâm của lục địa châu Á, địa hình chủ yếu là thảo nguyên đồng cỏ và bán hoang mạc, Mông Cổ từ lâu đã trở thành điểm đến hấp dẫn đối với những người yêu thích thiên nhiên và trải nghiệm cuộc sống tự do phóng khoáng của dân du mục.
Chúng tôi bắt đầu chuyến du ngoạn Mông Cổ từ vùng thảo nguyên xanh mát miền trung, đi dọc xuống phía nam đến rìa sa mạc Gobi rồi lại vòng ngược lên phía bắc thăm khu thành cổ của Thành Cát Tư Hãn, sau đó tiến vào rừng sâu trải nghiệm cuộc sống giữa thiên nhiên hoang dã cùng những gia đình của người chăn tuần lộc và kết thúc ở thủ đô Ulanbator hiện đại. Hành trình đường bộ dài hơn 3.000km qua những vùng đất khác nhau đã mang đến những cảm xúc phong phú và trải nghiệm khó quên.
Hoàng hôn trên Sa mạc Gobi
Nằm ở phía nam của Mông Cổ và đông bắc của Trung Quốc, với diện tích rộng 1.300.000km2, sa mạc Gobi được xếp vào 1 trong 10 sa mạc rộng lớn nhất thế giới. Gió, cát và sự chênh lệch nhiệt độ lớn giữa ngày và đêm vốn là đặc trưng của vùng đất này. Vì vậy, không phải ai cũng đủ sức khỏe và mạo hiểm để đi vào sâu bên trong sa mạc trải nghiệm cuộc sống nơi đây.
Chúng tôi dừng chân tại Khongor, rìa ngoài của sa mạc Gobi và nghỉ đêm trong căn lều của một gia đình chăn nuôi lạc đà. Mặc dù mới chỉ chạm đến vùng ven của sa mạc nhưng cảm nhận về sự biến đổi khắc nghiệt của thời tiết khá rõ ràng. Ban ngày nắng chói chang nhưng ngay khi hoàng hôn buông xuống gió rét cũng theo đó mà đến. Khí hậu khắc nghiệt, nhưng niềm vui và sự bất ngờ mà trải nghiệm sống trong sa mạc đem lại cho mỗi người chúng tôi những cảm xúc thật khác lạ. Đó là cảm giác chênh vênh khi ngồi trên lưng những chú lạc đà cao 2m, lắc lư đi trong sa mạc, ngắm nhìn từng sự biến đổi của những đụn cát trắng hùng vĩ trải dài theo từng đợt gió mạnh, yếu khác nhau; là cảm giác hoang hoải trong ánh hoàng hôn đỏ rực nhìn bóng những con lạc đà lặng lẽ in trên nền trời hay khi màn đêm buông xuống, không gian yên ắng không một tiếng động, bước ra cửa lều, ngẩng đầu thấy cả một thấy cả một bầu trời sao rực rỡ gần ngay trước mặt. Thời gian bỗng như dừng lại, bình yên đến lạ kỳ!
Mùa thu vàng trong làng tuần lộc
Nằm ở phía bắc Mông Cổ, nơi có những cánh rừng Taiga rộng lớn tiếp giáp biên giới Nga, Tsagaan Nuur được biết đến là vùng đất quê hương của những người Tsaatan, bộ tộc duy nhất ở Mông Cổ còn sống với nghề chăn nuôi tuần lộc và săn bắt trong rừng. Trước đây, người Tsaatan nuôi tuần lộc chủ yếu để lấy thịt, bán da và dùng để vận chuyển. Tuy nhiên, do giá trị kinh tế không cao, số người sinh sống bằng nghề chăn nuôi tuần lộc ngày càng ít đi. Đến nay Mông Cổ chỉ có khoảng 300 người của bộ tộc Tsaatan còn sống bằng nghề chăn nuôi tuần lộc. Tuần lộc là loài vật thích hợp với khí hậu lạnh giá, đặc biệt khỏe vào mùa đông nên những người chăn tuần lộc thường chọn những khu vực sâu trong rừng Taiga để chăn nuôi. Người Tsaatan cũng vì vậy mà sống khá tách biệt với đời sống hiện đại bên ngoài, hầu như vẫn giữ nguyên truyền thống sinh hoạt du mục của bộ tộc.
Chúng tôi đến làng tuần lộc vào một ngày mùa thu đầu tháng 9, khi tiết trời nơi đây đã chuyển lạnh và mùa thu đã nhuộm vàng đỏ khắp cánh rừng. Đoàn rất may mắn đến đúng thời gian tuần lộc được di chuyển đến gần với bìa rừng hơn và tuần lộc vào thời gian này cũng đủ khỏe để chúng tôi được cưỡi chúng từ bìa rừng vào trong làng thay vì phải đi ngựa như các đoàn khác.
Sau khi băng qua những khoảnh đất ẩm ướt đầy rêu trong rừng, chúng tôi đến nơi ở của những gia đình chăn tuần lộc, có hơn chục túp lều nhỏ ẩn mình dưới những tán cây lá kim đang đổ lá vàng rực rỡ khiến chúng tôi có cảm giác như lạc bước vào khu rừng cổ tích. Lều của những gia đình chăn thả tuần lộc khá đơn giản, gọn nhẹ hơn rất nhiều những căn lều du mục trên thảo nguyên mà chúng tôi gặp dọc đường đi. Lều được làm từ chính thân cây gỗ thông trong rừng, 3 cây ghép với nhau và thành hình chóp, gia cố phía trên đỉnh và được phủ ngoài lớp vải để che mưa nắng. Bếp củi được đặt ở giữa để sưởi ấm và nấu ăn. Xung quanh bếp là chỗ ngủ và chỗ để các vật dụng sinh hoạt hàng ngày. Tất cả các vật dụng của họ tối giản nhất có thể để thuận tiện cho việc di cư theo mùa. Cuộc sống nơi đây gần như cách biệt hoàn toàn với cuộc sống hiện đại, không điện, không internet hay sóng điện thoại, chỉ có tiếng thở của thiên nhiên, tiếng vi vu của gió, tiếng lá thông rì rào, tiếng gặm cỏ của đàn tuần lộc, tiếng bếp củi nổ tí tách…
Ngày hôm sau chúng tôi lại thong dong trên lưng những chú tuần lộc để ra khỏi rừng, và lại tiếp tục rong ruổi trên thảo nguyên bát ngát và vô tận. Hương thơm của cỏ cây, tiếng gõ chân lộc cộc của đoàn tuần lộc chạy quanh lều, những chú bé, chàng trai, cô gái của bộ tộc người Tsaatan với hai má đỏ ửng cưỡi tuần lộc chạy trong rừng đã trở thành kí ức không thể nào quên.
Xem thêm bài viết cùng chuyên mục:
