“Trái cây vua” của Việt Nam có lợi thế gì?

Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam đánh giá sầu riêng Việt Nam có lợi thế sản lượng dồi dào, thu hoạch rải vụ quanh năm. Việc vận chuyển sầu từ vùng trồng ở nước ta sang Trung Quốc chỉ mất khoảng 1,5 ngày, nhờ đó, sầu riêng đảm bảo tươi ngon và cạnh tranh tốt với hàng Thái Lan.

Bên cạnh đó, chi phí logistics của Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc cũng thấp hơn Thái Lan, cũng giúp cho sầu riêng Việt Nam cạnh tranh giá cả với sầu riêng Thái tại thị trường Trung Quốc.

Trong thời gian tới, tuyến cao tốc Bắc – Nam hoàn thành sẽ giúp cho hoạt động vận chuyển sầu riêng bằng đường bộ sang Trung Quốc nhanh chóng hơn.

Ngoài ra, sầu riêng Việt có lợi thế giá rẻ hơn so với hàng Thái Lan nên sẽ phục vụ được nhu cầu của đông đảo người tiêu dùng Trung Quốc. Năm 2023, giá sầu riêng nhập khẩu trung bình từ Việt Nam đạt 4.332 USD/tấn, trong khi giá nhập khẩu bình quân từ Thái Lan ở mức 4.709 USD/tấn.

“Hiện, nước bạn là quốc gia nhập khẩu “trái cây vua” lớn nhất thế giới bởi người dân đặc biệt ưa thích trái cây này, trong khi sản lượng trồng nội địa không đáng kể. Đây chính là bước đệm lớn cho sầu riêng Việt Nam tiến sâu vào chinh phục thị trường hơn 1,4 tỷ dân”, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam chia sẻ.

Bên cạnh đó, ông Nguyên cho biết lượng sầu riêng nhập khẩu từ các quốc gia Đông Nam Á vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu “khổng lồ” từ thị trường này. “Sản lượng cả vùng Đông Nam Á nhân lên gấp đôi cũng không đủ đáp ứng nhu cầu sầu riêng của người dân Trung Quốc”, vị này ví von.

Thách thức của sầu riêng Việt

Hiện “miếng bánh” trị giá hàng tỷ USD tại thị trường gần 1,4 tỷ dân này không chỉ có riêng Việt Nam. Cuộc đua xuất khẩu sầu riêng vào Trung Quốc còn có Thái Lan, Malaysia, Philippines, Campuchia…, tuy nhiên, theo ông Đặng Phúc Nguyên, chỉ có Thái Lan là đối thủ của Việt Nam, nếu xét về sản lượng.

“Thách thức lớn nhất của sầu riêng Việt Nam tại thị trường Trung Quốc hiện nay là kiểm soát chất lượng, bảo vệ thương hiệu sầu riêng Việt”, vị này nhấn mạnh.

Thực tế, khoảng hơn 1 năm trở lại đây, trước sức nóng của loại “trái cây vua” này, nhiều nông dân, thương lái chạy theo số lượng, cố tình cắt sầu riêng non hoặc ép chín để bán. Đây là một trong những nguyên nhân lớn dẫn đến chất lượng sầu riêng tại Việt Nam bị giảm sút.

Dẫn chứng từ thị trường Thái Lan, ông Nguyên thừa nhận chất lượng và giá bán sầu riêng Thái Lan vẫn cao hơn Việt Nam nhờ giống sầu riêng Monthong và sự kiểm soát chặt của cơ quan quản lý nước này. “Dù giá cao nhưng người dân Trung Quốc vẫn rất ưa thích sầu riêng Thái Lan bởi thương hiệu quốc gia của họ”, ông nói.

Chất lượng đồng đều, mẫu mã đẹp được xem là ưu thế giúp sầu riêng Thái tự tin cạnh tranh với các đối thủ mới như Việt Nam hay Malaysia tại Trung Quốc. Người Thái liên tục có những bước đi mới để tăng sức cạnh tranh, giữ vững thị phần tại thị trường hơn 1,4 tỷ dân.

Những lô hàng dù xuất phát từ các cơ sở có mã số vùng trồng đủ điều kiện xuất khẩu nhưng khi đến biên giới, hải quan Thái Lan vẫn kiểm tra lại về chất lượng. Nếu không đảm bảo, họ sẵn sàng hủy bỏ hoặc yêu cầu hàng trở lại để đảm bảo uy tín thương hiệu sầu riêng Thái Lan. Cách quản lý này giúp sầu riêng Thái Lan luôn được lòng người dân Trung Quốc.

Bên cạnh sầu riêng, ông Nguyên co rằng mặt hàng mít đang có dư địa tăng trưởng mạnh tại thị trường Trung Quốc. Riêng trong năm 2023, kim ngạch xuất khẩu mít tăng trưởng tới gần 40% so với năm 2022, trong khi chuối, xoài chỉ tăng trưởng 2-3%.