Lò Kho Ba Trại – làng Lò – nơi người dân đã đắp nên những lò trụng cá, làm nên sản phẩm cá trụng, thứ phẩm vật đậm chất biển, thiết yếu với những người miền thượng và cũng là món ăn đẫm chất thôn dã ở các miền quê.

 Cư trú trên dải bờ biển gần mũi Đại Lãnh, là điểm cực Đông của Việt Nam trên đất liền, nơi có vị trí vươn xa về phía biển nên cộng đồng cư dân làng Lò đã có được ngư trường thuận lợi với nguồn hải sản rất phong phú, đặc biệt là nguồn cá nục, cá ồ, cá chù – những loại dùng để làm cá trụng (luộc sơ).

Thủa xưa, sau mỗi chuyến xa khơi đánh bắt, nguồn hải sản thu được rất phong phú, người dân làng Lò đã đắp nên các lò trụng cá để sơ chế, cũng là cách bao quản được độ tươi của cá, dùng để vận chuyển, buôn bán đến những vùng ở sâu trong đất liền. Lò trụng cá hình nón úp được đắp bằng gạch, tương tự như lò làm bánh tráng. Bên trên lò đặt cái chảo lớn nấu nước muối, bên dưới đốt củi, hai bên có bậc thang lên xuống. Sau mỗi chuyến đi biển trở về, cá được phân loại ngay trên bờ biển, những loại dùng để làm cá trụng sẽ được lấy hết ruột dùng để làm mắm, xẻ thân cá hai đường theo chiều dọc, xếp vào rổ theo hình chữ nhật, sau đó đặt vào gióng. Với những lò lớn, hai người sẽ dùng đòn gánh gióng cá lên lò trụng, còn với những lò nhỏ hơn, một người sẽ gánh hai gióng ở hai đầu đòn, bước lên bậc thang, nhúng hai rổ cá vào nồi nước. Hình ảnh người gánh cá những lúc này thật sự ấn tượng khi họ tuần tự chao nghiêng hai đầu quang gánh để trụng cá như một nghệ sĩ tiếp nối trình diễn vũ điệu lao động. Cá sau khi trụng được xếp vào giỏ cần xế, lót lá chuối, theo chân thương lái len lỏi khắp các miền quê, làm nên món cá trụng quấn bánh tráng trứ danh của người dân miền biển.

Một thời, nghề cá trụng đã mang lại lợi nhuận, đảm bảo đời sống cho cộng đồng dân cư, và góp phần làm nên hình hài của những mái ngói đỏ dung dị, bình yên bên bờ biển xanh.