Hay ta vẫn thường nghe danh trà Ô Long Bảo Lộc đặc sản làm nức lòng khách quốc tế. Nhưng để kể cho bằng hết các danh trà Việt Nam, một đất nước, với khoảng 3/4 diện tích lãnh thổ là đồi núi trù phú cây trái ngon, lạ hẳn không bút mực nào đủ.

Tuy vậy, trà ngon mới chỉ là yếu tố quan trọng thứ hai theo nguyên tắc “Nhất thủy – Nhì trà – Tam bôi – Tứ bình – Ngũ quần anh”. “Nước khe, chè núi” là câu tục ngữ truyền đời của người Việt. Ngay từ xa xưa, việc chọn nước pha trà đã công phu hơn hẳn các bước khác.

Nhà văn Nguyễn Tuân cũng nhắc đến điều này trong cuốn tùy bút “Thú Vui Uống Trà” rằng “nước không được sôi quá, làm cháy trà. Trà không được ngâm lâu, bị nẫu”. Nước càng trong và tinh khiết thì hương vị càng tròn đầy, thơm nhè nhẹ, vị thanh ngọt. Điều đó đòi hỏi người pha như “điều binh khiển tướng” từng cánh trà, giọt nước.

Đó là chưa kể bộ dụng cụ đầy đủ, nào ấm, hũ, khay, chén tống, chén quân, thìa xúc, cóng trưng, dao tẽ, lọc trà, khăn lau,… Dùng sao cho đúng là bài học dài, từ tốn, mà người pha phải quan sát cẩn thận, ngẫm thật sâu.

Cách thưởng thức cho thấy sự thi vị của nghệ thuật trà Việt. Trà ngon nhấm nháp từ tốn một mình để tĩnh tâm, lắng đọng và thanh lọc tâm hồn, gọi là độc ẩm. Hai người chia sẻ chum trà giúp khắc sâu tình tâm giao, tri kỷ, tạo điều kiện thuận lợi cho những điểm chung trong liên hệ sở thích văn chương, nghệ thuật được kết nối, gọi là đối ẩm. Ngoài hai hình thức trên, quần ẩm cũng rất phổ biến, ngày nay thường thấy ở những trà thất, hội quán nơi nhiều độ tuổi cùng giao lưu việc thưởng trà.