Các tòa bái đường kì thú với mái ngói uốn cong, uy nghi ban thờ và tượng pháp, lộng lẫy và thâm sâu chữ cùng nghĩa trên các hoành phi, câu đối, thơm ngát khói hương của các nghi lễ thờ cúng trang trọng đã làm nên một phần đặc biệt của cảnh sắc mùa xuân nước Việt xưa, từ các Văn Miếu Đại Phúc (tỉnh Bắc Ninh), Văn Miếu Xích Đằng (tỉnh Hưng Yên), Văn Miếu Mao Điền (tỉnh Hải Dương), Văn Miếu Trấn Biên (tỉnh Đồng Nai), Văn Thánh Miếu (tỉnh Vĩnh Long)… cùng hai toà Văn Miếu ở kinh đô Thăng Long và Huế.

Giữa hàng chục Văn Miếu, thiết lập trên khắp 3 miền Bắc Trung, Nam của nước Việt ngày xưa như thế, có 4 toà ở Bắc Ninh, Hưng Yên, Thăng Long và Huế sở hữu thêm những báu vật đặc biệt là các tấm bia đá đề tên các vị Tiến sĩ.

Có tất cả 137 tấm “bia Tiến sĩ” ở những toà Văn Miếu ấy với khoảng 2.000 vị Tiến sĩ đã được nhận diện từ các báu vật ấy, trong số khoảng 3.000 Tiến sĩ (hoặc tương đương học vị Tiến sĩ) đã đỗ đạt, thành danh, qua các khoa thi Tiến sĩ, được các triều đại xưa tổ chức, bắt đầu từ năm 1075 – đời nhà Lý, đến năm 1919 – đời nhà Nguyễn. Đó là những người, 7 năm một lần – theo thể lệ đời Trần – Hồ (từ giữa thế kỷ 13 đến đầu thế kỷ 15) hoặc 3 năm một lần – theo thể lệ đời Lê – Nguyễn (từ giữa thế kỷ 15 đến đầu thế kỷ 20), vắt óc, dốc sức, trổ tài học hành chữ nghĩa thánh hiền của đạo Nho. Họ phải vượt qua 4 kì thi sát sao của vòng thi Hương ở các địa phương – để được nhận sự vẻ vang của danh hiệu (học vị) Hương cống (đời Lê) hoặc Cử nhân (đời Nguyễn).

Tiếp tục, theo thể lệ “Năm trước thi Hương, năm sau thi Hội”, những Hương cống hoặc Cử nhân ấy, phải tề tựu ở kinh đô Thăng Long – đời Lê, Huế – đời Nguyễn, để lại vắt óc, dốc sức, trổ tài một lần nữa ở vòng thi thứ 2 là thi Hội với 4 kì thi còn gay gắt hơn nữa, để vinh quang mà được nhận danh hiệu (học vị) Tiến sĩ.