Nam Hoa

Tây Bắc xưa nay nổi tiếng với những thửa ruộng bậc thang chênh vênh trên các sườn núi ngang trời đẹp như tranh vẽ. Nhưng ở giữa những dãy núi cao chạy dài ấy hình thành nên 4 thung lũng lớn tạo ra 4 cánh đồng rộng lớn thẳng cánh cò bay, được ví như 4 vựa lúa lớn của vùng Tây Bắc: Mường Thanh (tỉnh Điện Biên), Mường Lò (tỉnh Yên Bái), Mường Than (tỉnh Lai Châu) và Mường Tấc (tỉnh Sơn La), được người dân Tây Bắc xếp hạng theo độ lớn “Nhất Thanh, nhì Lò, tam Than, tứ Tấc”.

Vũ điệu ngày mùa

Chú chim sắt khổng lồ của Vietnam Airlines giảm tốc độ hạ dần độ cao để chuẩn bị đáp xuống sân bay Điện Biên Phủ, một góc của cánh đồng Mường Thanh hiện ra. Chúng tôi dán mắt vào ô cửa sổ máy bay bởi khung cảnh tuyệt đẹp bên ngoài: những ô ruộng vàng ruộm lúa chín xen lẫn những ô ruộng màu nâu nhạt đã gặt xong chỉ còn trơ lại gốc rạ, nằm lọt giữa một vòng bao xanh biếc của những bản làng nằm dưới chân các rặng núi.

Ai lên Điện Biên cùng em sánh đôi
Đồi nương xanh thắm vàng ươm lúa ruộng

Giai điệu êm ái của bài hát Lời mời Điện Biên của nhạc sĩ Nguyễn Tài Tuệ cứ vang vang khi chúng tôi thong thả chạy xe máy trên Quốc lộ 279 từ trung tâm thành phố Điện Biên Phủ ra ngoại ô về hướng đi cửa khẩu quốc tế Tây Trang. Con đường như một dải lụa chia đôi cánh đồng Mường Thanh, chạy dọc theo dòng sông Nậm Rốm giữa lòng chảo Điện Biên. Mường Thanh là cánh đồng lớn nhất trong “bảng xếp hạng” cánh đồng – vựa lúa lớn của Tây Bắc, vốn còn tên gọi khác là Mường Then, trong ngôn ngữ của người Thái bản địa có nghĩa là “Xứ Trời”. Gọi là Xứ Trời cũng đúng, bởi cánh đồng bằng phẳng dài hơn 20km, rộng trung bình khoảng 7km được bao bọc bởi các dãy núi cao và dài, có dòng sông Nậm Rốm ngàn năm bồi đắp phù sa, đã thực sự trở thành vựa lúa – kho lương thực khổng lồ của người dân nơi đây.

Chiều tà không khí khá mát mẻ, trên cánh đồng bát ngát sắc vàng nhộn nhịp tiếng nói cười của những người nông dân đang thu hoạch lúa. Đây đó trên những khoảnh ruộng đã gặt xong, những đám lửa đốt gốc ra bập bùng, những đụn khói bốc lên, lan ra và mờ dần trong màn sương mỏng quện dần trên sườn núi biếc. Tất cả tạo nên khung cảnh thanh bình, đẹp mơ màng. Cánh đồng Mường Thanh bao la rộng lớn, được phù sa bồi đắp nên đất đai rất màu mỡ. Gạo nơi đây cũng rất đặc biệt: hạt nhỏ và đều, có hương thơm tự nhiên, nấu lên cơm trắng, dẻo và ngọt với vị ngon đậm đà. Đồng bào nơi đây ví von hạt gạo ở “Xứ Trời” như những hạt ngọc của trời.

Những chuyến xe đầy lúa

Mùi thơm ngòn ngọt của thân lúa cùng mùi ngai ngái đặc trưng của gốc rạ cháy quện theo gió đầy quyến rũ khiến chúng tôi không thể cưỡng được ý muốn rẽ vào con đường nhỏ ven Quốc lộ, đi sâu vào cánh đồng, tới thật gần với khung cảnh và không khí mùa gặt của bà con nơi đây. Có nhiều con đường nhỏ được thảm bê tông dẫn từ đường lớn băng qua cánh đồng dẫn vào các bản làng xanh mướt dưới chân núi. Hai vệ đường mọc đầy hoa xuyến chi cánh trắng, nhụy vàng rung rinh trong gió.

Đây đó xuất hiện những chiếc máy gặt đập liên hợp trên những ô ruộng, với những bao lúa hạt được dựng ngay ngắn thành hàng. Những bó bông lúa được ngả xuống thửa ruông, sau đó bà con gánh dọc theo những đường bờ về điểm tập kết. Trên con đường bê tông nhỏ thẳng tắp, những nông dân khỏe khoắn vừa tươi cười trò chuyện, vừa dùng cặp đòn xóc nhấc bổng bó lúa chuyền lên thùng xe tải, bằng những động tác đều đặn, chính xác và đẹp như vũ điệu ngày mùa trong buổi chiều giữa mênh mông đồng vàng.

Bóng núi xa xa đã mờ dần trong màn sương chiều. Những chú trâu thong dong gặm cỏ, những chiếc xe tải nhỏ, xe công nông chất đầy lúa từ cánh đồng nườm nượp chạy về bản làng dưới chân núi xanh biếc. Chúng tôi rời Mường Thanh, hít căng lồng ngực làn gió thơm của đồng quê. Lời ca nồng nàn của bài hát Lời mời Điện Biên còn vang lên mãi:

Ai qua Điện Biên cùng em sánh đôi
Gạo thơm cơm trắng cùng em đón mời
Mùa về mùa về, Mùa về mùa về, gọi chàng trai tới
Rượu cần ta uống cho đẹp tình lứa đôi”.

Xem thêm bài viết liên quan: