Thanh Hiển

Khi ánh nắng mùa hạ dần rút khỏi những triền đồi, Việt Nam khẽ bước vào một mùa mới với sắc thu dịu dàng. Đó là thời khắc đất trời như lắng lại, gió trở nên hiền hòa hơn và sắc hoa cũng bắt đầu nở rộ khắp ba miền đất nước. Mùa thu Việt Nam như là bản giao hưởng của hương và sắc, nơi mỗi vùng đất lại có một loài hoa riêng kể câu chuyện của riêng mình.

Từ miền núi phía Bắc bồng bềnh trong sương, qua cao nguyên gió lộng Tây Nguyên cho đến miền đồng bằng mênh mang sóng lúa, đâu đâu cũng rực rỡ những mùa hoa. Mỗi loài hoa đều mang theo linh hồn của vùng đất, phản chiếu vẻ đẹp tự nhiên và con người Việt Nam trong từng nhịp sống chậm rãi của khúc giao mùa.

Mùa thu – mỗi miền đất nước lại khoác lên mình sắc màu rực rỡ khác nhau - Ảnh: Quốc Nguyễn

1. Miền Bắc – Những sắc hoa níu mùa thu ở lại

1.1. Mùa hoa sữa ở Hà Nội

Có lẽ, chẳng có mùa thu nào ở Hà Nội lại trọn vẹn nếu thiếu đi mùi hương hoa sữa. Khi những cơn gió heo may bắt đầu khẽ khàng len lỏi qua từng con phố, cũng là lúc hoa sữa nở rộ, mang theo mùi hương đặc trưng, phảng phất khắp không gian thủ đô. Cái hương ấy tựa như những bản tình ca xưa cũ – “Nhớ về Hà Nội” của Hoàng Hiệp hay “Hoa sữa vẫn ngọt ngào đầu phố đêm đêm” từng khiến bao thế hệ người Hà thành bồi hồi. Hoa sữa dường như đã trở thành biểu tượng, là một phần ký ức đô thị, chứng nhân lặng lẽ của bao mối tình, hội ngộ giữa lòng thành phố ngàn năm văn hiến.

Trên các con phố Trần Duy Hưng, Nguyễn Chí Thanh, Trung Hòa hay Điện Biên Phủ, hương hoa sữa vẫn còn nồng nàn, dù số lượng cây đã ít đi theo thời gian. Với người Hà Nội, đó là thứ hương quen thuộc đến mức chỉ cần gió thoảng qua là lòng lại chộn rộn, như gặp lại một người bạn cũ. Ngay cả những người từng “khổ sở” vì mùi hương ấy, khi đi xa vẫn không khỏi bồi hồi mỗi khi nhớ về mùa hoa sữa – mùi của mùa thu Hà Nội, mùa của những nỗi niềm chắt chiu trong tim.

  • Thời điểm hoa nở: Từ cuối tháng 9 đến tháng 12, nở rộ nhất vào tháng 10, 11 khi tiết trời Hà Nội se lạnh.
  • Địa điểm ngắm hoa đẹp: Các tuyến phố Nguyễn Du, Trần Duy Hưng, Nguyễn Chí Thanh, Trung Hòa, Điện Biên Phủ,…
Hoa sữa – loài hoa đặc trưng của mùa thu Hà Nội - Ảnh: Nguyễn Minh Quân

1.2. Mùa cúc hoạ mi trắng Hà Nội

Những ngày thu trong trẻo, Hà Nội lại khoác lên mình tấm áo trắng tinh khôi của mùa hoa cúc họa mi. Những cánh hoa mảnh mai, rực rỡ như những tia nắng đầu ngày, khoe sắc bên hiên nhà, góc phố, trên tay những cô gái trẻ trong tà áo dài trắng thướt tha. Hoa cúc không chỉ là loài hoa tô điểm cho mùa thu mà còn là biểu tượng của sự thanh tao, bền bỉ. Hình ảnh những vườn hoa cúc hoạ mi đã trở thành phông nền nên thơ cho bao khung hình mùa thu Thủ đô.

Trào lưu chụp ảnh cùng hoa cúc mùa thu đã trở thành một nét văn hóa rất riêng, níu giữ bước chân người qua phố. Những vườn hoa ở Nhật Tân, vườn hoa bãi đá sông Hồng hay đồng hoa Quảng An những ngày tháng 10 – 11 luôn nhộn nhịp người đến tham quan, chụp ảnh. Giữa những khóm hoa đang đung đưa trong gió, ta dễ dàng bắt gặp những nụ cười rạng rỡ, ánh mắt say mê của người trẻ, hay ánh nhìn hoài niệm của người đã đi qua bao mùa thu Hà Nội.

  • Thời điểm nở: Từ giữa tháng 10 đến cuối tháng 11 hàng năm.
  • Địa điểm ngắm hoa đẹp: Làng hoa Nhật Tân, vườn hoa bãi đá Sông Hồng, đồng hoa Quảng An.
Những bông cúc họa mi xuất hiện trên các con phố Hà Nội vào cuối thu, đầu đông - Ảnh: Tùng Dương/Reatimes

1.3. Mùa hoa cải Mộc Châu

Trên cao nguyên Mộc Châu khi sương mờ phủ kín những triền đồi, hoa cải trắng cũng kịp khoe mình trong ánh nắng dịu nhẹ. Những cánh đồng trải dài như tấm lụa khổng lồ, tinh khôi và yên bình. Giữa làn sương bảng lảng, người ta bắt gặp hình ảnh những cô gái Thái, Mông trong bộ váy thổ cẩm rực rỡ, nụ cười rạng rỡ giữa biển hoa, hình ảnh ấy khiến Mộc Châu mùa thu vừa đẹp vừa an nhiên đến lạ.

Không chỉ là điểm đến lý tưởng cho người yêu nhiếp ảnh, Mộc Châu mùa hoa cải còn là nơi để người ta tìm về một nhịp sống chậm hơn. Mùi cải non, mùi đất ẩm và tiếng cười giòn tan trên những con dốc nhỏ khiến ai đã từng đặt chân đến đều thấy lòng mình dịu lại.

  • Thời điểm nở: Tháng 11 đến giữa tháng 12
  • Địa điểm ngắm hoa đẹp nhất: Thị trấn nông trường Mộc Châu, Bản Pa Phách, bản Áng, thung lũng Nà Ka.
Mùa hoa cải Mộc Châu - Ảnh: Shutterstock

1.4. Mùa hoa tam giác mạch ở cao nguyên đá Đồng Văn

Cuối thu, cao nguyên đá Đồng Văn (trước thuộc tỉnh Hà Giang cũ, nay thuộc tỉnh Tuyên Quang) lại khoác lên mình tấm áo tím hồng của hoa tam giác mạch. Loài hoa nhỏ bé nhưng kiên cường này mọc lên từ đất đá khô cằn, như minh chứng cho sức sống mãnh liệt của con người vùng cực Bắc Tổ quốc. Từng thung lũng, từng con đường quanh co đều trở thành bức tranh nên thơ với sắc tím phớt hồng trải dài bất tận.

Đến cao nguyên đá mùa hoa nở, du khách sẽ được hòa mình vào Lễ hội hoa tam giác mạch – nơi những giai điệu dân ca, điệu múa khèn và sự ấm áp của người miền cao hòa quyện trong không khí hân hoan của mùa hoa. Mỗi bông hoa như một lời chào thân thương gửi đến du khách, nhắc rằng Đồng Văn không chỉ có đá mà còn có những tâm hồn biết nở hoa giữa thiên nhiên khắc nghiệt.

  • Thời điểm nở: Tháng 10 – 12, thời điểm đẹp nhất là tháng 11.
  • Địa điểm ngắm hoa đẹp nhất: Đồng Văn, Mèo Vạc, Lũng Cú, Sà Phìn
  • Sự kiện: Lễ hội hoa tam giác mạch diễn ra hằng năm vào 11.
Cao nguyên đá bừng sức sống mùa hoa tam giác mạch - Ảnh: Lê Việt Khánh

1.5. Mùa hoa lau Bình Liêu

Bình Liêu – vùng đất biên thuỳ của Quảng Ninh trở nên bừng sáng mỗi khi mùa lau về. Hoa lau không rực rỡ, chỉ là những cánh trắng mỏng manh nhưng khi bung nở lại khiến cả triền núi như phủ tấm khăn bạc lung linh. Trên “sống lưng khủng long” – con đường biên giới ngoằn ngoèo uốn lượn được từng cơn gió thổi qua khiến hoa lay động, tạo nên khung cảnh mềm mại và tự do đến ngỡ ngàng.

Mùa hoa lau cũng là mùa của Hội hoa Sở Bình Liêu, nơi người dân tụ hội với các hoạt động rộn ràng hát, múa, tái hiện nghi lễ đầy tháng, trình diễn trang phục người Dao Thanh Phán. Giữa không gian ấy, du khách sẽ được cảm nhận nét văn hóa giao thoa của các dân tộc Tày, Dao, Sán Chỉ như chính hồn thu nơi biên cương, vừa mạnh mẽ vừa dịu dàng.

  • Thời điểm nở: Cuối tháng 10 – cuối tháng 11
  • Địa điểm ngắm hoa đẹp nhất: Sống lưng khủng long, cột mốc 1297, 1305, đường tuần tra biên giới Bình Liêu – Hoành Mô.
Một sớm bình minh mùa lau Bình Liêu - Ảnh: Lekima Hùng

1.6. Mùa hoa súng khắp hai miền Nam – Bắc

Tiết thu vừa chạm, cũng là lúc những đầm nước ở khắp hai miền Nam – Bắc bắt đầu chuyển mình trong sắc hồng tím dịu dàng của hoa súng. Loài hoa dân dã ấy, dù chỉ nở rộ khi mặt trời vừa lên, vẫn đủ để làm bừng sáng cả một khoảng không gian tĩnh lặng. Hoa súng thường nở từ tháng 9 đến tháng 11, thời điểm mà miền Tây bước vào mùa nước nổi, những cánh đồng bỗng hóa thành những mặt gương lung linh soi bóng trời. Từ rừng tràm Trà Sư đến Búng Bình Thiên (An Giang), Đồng Tháp, những đóa súng hồng tím vươn mình qua làn nước, khoe sắc rực rỡ trong ánh bình minh.

Còn ở miền Bắc, hoa súng lại mang một dáng vẻ khác trầm tĩnh và sâu lắng hơn. Nổi tiếng nhất phải kể đến suối Yến, thuộc khu danh thắng chùa Hương (xã Hương Sơn, Hà Nội), nơi sắc hồng của hoa súng hòa cùng làn sương mờ tạo nên khung cảnh tựa bức tranh thủy mặc. Mỗi độ thu sang, hàng ngàn bông súng nở rộ phủ kín mặt hồ, nghiêng mình soi bóng xuống dòng suối xanh trong. Khi những mái thuyền nhỏ khẽ lướt qua, gợn nước lan ra tạo thành những vòng tròn êm đềm khiến lòng người chợt lặng, để cảm nhận được nhịp thở rất khẽ của mùa thu miền Bắc.

  • Thời điểm nở: Từ tháng 9 đến tháng 11, rực rỡ nhất vào buổi sáng sớm.
  • Địa điểm ngắm hoa đẹp:
    • Miền Nam: Rừng tràm Trà Sư (An Giang), rừng tràm Tân Lập (Tây Ninh), Búng Bình Thiên (An Giang), Đồng Tháp Mười.
    • Miền Bắc: Suối Yến – chùa Hương (Hương Sơn, Hà Nội), Tràng An (Ninh Bình).
Suối Yến thơ mông khi bước vào thu - Ảnh: Mai Anh Tú

2. Tây Nguyên – Mùa vàng của nắng và gió

2.1. Mùa hoa dã quỳ

Ở Tây Nguyên, thu không chỉ về bằng gió mà bằng sắc vàng ấm áp của hoa dã quỳ. Loài hoa hoang dại ấy mọc khắp triền đồi, bờ suối, bên những con đường đất đỏ bazan, khiến cả cao nguyên rực sáng. Khi bình minh vừa lên, dã quỳ rực rỡ dưới nắng, phản chiếu ánh vàng lên từng mái nhà sàn, từng tán lá cà phê.

Lễ hội hoa dã quỳ Chư Đăng Ya diễn ra thường niên vào mỗi tháng 11 là điểm nhấn mỗi mùa thu. Giữa miệng núi lửa đã ngủ yên, sắc vàng của dã quỳ hòa cùng âm vang cồng chiêng, điệu xoang của người Gia Rai, Ê Đê đã tạo nên một bản hòa tấu rộn ràng của mùa vàng Tây Nguyên.

  • Thời điểm nở: Tháng 10 – 12, rực rỡ nhất vào tháng 11.
  • Địa điểm ngắm hoa: Pleiku và Chư Đăng Ya (Gia Lai), Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk), Đà Lạt (Lâm Đồng).
Núi lửa Chư Đăng Ya (Gia Lai) mùa hoa dã quỳ - Ảnh: Quốc Nguyễn

2.2. Mùa cỏ hồng

Ở Đà Lạt, nối tiếp mùa dã quỳ là mùa cỏ hồng tinh khôi. Cỏ hồng mỏng manh, bình dị, nhưng khi sương sớm còn đọng lại trên từng cọng cỏ, cả đồi như được dát bạc. Khi nắng lên, sương tan, sắc hồng phớt ánh vàng lan khắp không gian, tạo nên một khung cảnh nên thơ đến nao lòng.

Vào dịp Mùa hội cỏ hồng Đà Lạt, du khách sẽ được ngắm nhìn những đồi cỏ trải dài bất tận bên hồ Suối Vàng, nơi sương sớm và ánh nắng đan xen. Cỏ hồng không chỉ là món quà của thiên nhiên mà còn là biểu tượng của vẻ đẹp trong trẻo, mộng mơ như chính linh hồn của thành phố ngàn hoa.

  • Thời điểm nở: Tháng 11 – cuối tháng 12
  • Địa điểm ngắm hoa đẹp nhất: Đồi Masara, hồ Suối Vàng – Dankia, Thung Lũng Vàng, hồ Tuyền Lâm…

Khi mùa thu đến, hương sắc của những cánh hoa len lỏi và đọng mãi trong lòng người lữ khách. Mỗi loài hoa đều mang trong mình câu chuyện về sức sống và về mối giao hòa giữa con người và thiên nhiên. Mùa thu Việt Nam không chỉ là mùa nắng nhạt, mà là mùa của những loài hoa vươn mình trong sức sống mới. Dù là sắc vàng của dã quỳ, trắng muốt của cải, hay hồng phớt của tam giác mạch, tất cả cùng dệt nên một bản giao hưởng của đất trời.

Những đồi cỏ hồng tuyệt đẹp ở Đà Lạt - Ảnh: Nguyễn Quang Ngọc