Mai Ngọc
Cuối thu đầu đông, lúc thời tiết giao mùa cũng là thời điểm Việt Nam bước vào một mùa đặc biệt – mùa cưới. Mùa của hoa trắng, của tà áo dài đỏ thắm, của những bữa tiệc cưới rộn ràng xen lẫn tiếng cười ấm áp.
Nhưng hơn cả niềm vui, mùa cưới là mùa của văn hóa. Ở đó, tinh thần trọng lễ nghĩa, sự chỉn chu và nét duyên truyền thống được tái hiện trong từng nghi thức, từng lời thưa gửi. Giữa những đám cưới hiện đại diễn ra ở nhà hàng hay khách sạn, “cái hồn” của hôn lễ Việt vẫn nằm ở hai nghi thức thiêng liêng: Lễ Ăn Hỏi và Lễ Cưới. Đó không chỉ là nghi lễ, mà còn là nghệ thuật của sự trân trọng và tinh tế.
Lễ Ăn Hỏi – Lời hứa danh dự và nét đẹp của sự chuẩn mực
Nếu đám cưới là ngày vui, thì Lễ Ăn Hỏi chính là lời hứa danh dự giữa hai gia đình. Nghi lễ này được xem là bước khởi đầu chính thức cho cuộc hôn nhân, là thời khắc hai họ kết tình thân, hai con người được đính ước trước sự chứng giám của gia tiên.
Trong mỗi mâm tráp, người ta gửi gắm sự tỉ mỉ và lòng thành. Trầu cau là “đầu câu chuyện”, tượng trưng cho duyên nợ bền lâu. Bánh phu thê và bánh cốm biểu trưng cho hạnh phúc tròn đầy, ngọt ngào. Xôi gấc, lợn quay, rượu, trà là lời chúc cho cuộc sống sung túc, còn mứt, hoa quả kết rồng phượng thể hiện mong ước thịnh vượng, may mắn.
Mâm tráp đẹp phải đầy đặn mà không phô trương, sang trọng mà vẫn giữ sự tinh tế. Người bưng tráp, đỡ tráp thường là những chàng trai, cô gái chưa lập gia đình – lời cầu chúc cho khởi đầu may mắn. Một lễ ăn hỏi trọn vẹn không cần xa hoa, chỉ cần đủ sự tôn trọng và chỉn chu để thể hiện tấm lòng của đôi bên.
Lễ Cưới – Khoảnh khắc của sự giao hòa và thiêng liêng
Nếu Lễ Ăn Hỏi là lời hứa, thì Lễ Cưới là khi lời hứa ấy được thực hiện bằng tất cả sự trang trọng và cảm xúc.
Buổi sáng ngày cưới, khi đoàn nhà trai bước đến cùng mâm lễ và bó hoa tươi, không khí trở nên thiêng liêng hơn bao giờ hết. Người đại diện hai họ trao nhau những lời thưa gửi nhã nhặn, giản dị nhưng chứa đựng tinh thần tôn trọng và hòa hiếu.
Khoảnh khắc cô dâu, chú rể thành kính thắp hương trước bàn thờ tổ tiên, là giây phút đẹp và xúc động nhất. Không ồn ào, không phô trương, chỉ có khói hương bảng lảng và ánh mắt biết ơn. Đó là lúc hai con người chính thức bước vào hành trình mới, được chứng giám bởi ông bà, tổ tiên và tình cảm của hai bên gia đình.
Trong giây phút tiễn con gái về nhà chồng, ánh mắt người mẹ chứa chan yêu thương và dặn dò, giọng nói nghẹn lại giữa tiếng nhạc vui. Đó là nét đẹp của tình thân, của sự kín đáo và sâu sắc mà bất kỳ đám cưới truyền thống nào cũng giữ trong tim người dự lễ.
Nét duyên thầm – Khi “lễ nghĩa” quan trọng hơn tiệc tùng
Ngày nay, giữa những tiệc cưới xa hoa và hiện đại, vẻ đẹp thật sự của một đám cưới Việt vẫn nằm ở chữ “lễ”.
Vẻ đẹp ấy không thể đo bằng số lượng bàn tiệc hay mẫu váy cưới, mà thể hiện ở cách mâm tráp được sắp đặt cân đối và tinh tế, ở cách hai họ chào hỏi bằng lời nói nhã nhặn, hay ở dáng cúi đầu thành kính của đôi tân lang tân nương trước bàn thờ tổ tiên.
Mỗi hành động nhỏ đều là một biểu hiện của lòng thành và sự tôn trọng. Đó là văn hóa của sự chừng mực, của tinh thần “có thủy có chung” được truyền qua nhiều thế hệ. Và chính những điều giản dị ấy làm cho mùa cưới Việt trở thành một di sản tinh thần – không chỉ được tổ chức, mà còn được gìn giữ, trân trọng và trao lại như một phần của bản sắc dân tộc.
Xem thêm bài viết liên quan:


