Bài: Hoàng Hà
Ảnh: Internet
Có những bộ phim đưa mùa thu vào từng khung hình với lá vàng rơi, khăn choàng cổ và những cơn mưa phùn. Nhưng cũng có những bộ phim chạm đến mùa thu từ bên trong, từ cảm xúc, màu sắc và bầu không khí – mà không cần đến một cơn gió lạnh hay chiếc lá nào rơi. In the Mood for Love (Tâm Trạng Khi Yêu), kiệt tác của đạo diễn Vương Gia Vệ, chính là một mùa thu như thế – một mùa thu lặng lẽ, u uẩn, và đẹp đến nao lòng.
Ra mắt năm 2000, bộ phim không đơn thuần kể lại mối tình câm lặng giữa Chu Mộ Văn (Lương Triều Vỹ) và Tô Lệ Trân (Trương Mạn Ngọc) ở Hồng Kông thập niên 60. Đó còn là một bản giao hưởng về sự tiếc nuối, đam mê kìm nén, và nỗi cô đơn thẫm đẫm trong từng khung hình – nơi sắc màu và không khí đã được sử dụng như chất liệu chính để dệt nên một “mùa thu điện ảnh” đầy ám ảnh.
Bảng màu của ký ức: Thu trong từng lớp màu bão hòa
Không có sắc đỏ nồng nàn của mùa hạ, cũng chẳng thấy ánh sáng rực rỡ của mùa xuân, In the Mood for Love được xây dựng trên một bảng màu trầm lắng, bão hòa, như thể mọi gam màu đã được lọc qua ký ức, để lại những sắc độ ủ rũ, ám vàng, đỏ thẫm, xanh rêu… Tất cả góp phần tái hiện một mùa thu không thời tiết, nhưng đầy cảm giác.
Sắc đỏ rượu vang – Đam mê bị dồn nén
Màu đỏ trong phim hiện diện ở khắp nơi: trên nền tường cũ, tấm rèm nhung, hay những bộ sườn xám của nữ chính. Nhưng đây không phải là đỏ tươi hay đỏ son – mà là sắc đỏ thẫm như rượu vang, gợi liên tưởng đến những chiếc lá phong đã ngả màu cuối mùa. Đó là sắc đỏ của đam mê bị dồn nén, của những cảm xúc không thể nói thành lời, của tình yêu được giữ lại trong tim thay vì trao gửi bằng ngôn từ.

Ánh vàng úa – Thời gian đã đi qua
Ánh sáng trong phim luôn như được lọc qua một tấm kính mờ. Những bóng đèn vàng vọt hắt lên bức tường cũ kỹ, những hành lang hẹp nhuốm khói thuốc, những góc phòng ánh sáng lập lòe – tất cả được nhuộm bởi sắc vàng úa. Đó là màu của ký ức, của những điều đã xảy ra và không thể quay lại. Nó khiến người xem như đang dạo bước trong một ngày cuối thu, nơi từng tia sáng cũng thở ra nỗi buồn.

Xanh rêu – Sự im lặng không lối thoát
Lẩn khuất trong không gian ấy là sắc xanh rêu, xanh cổ vịt trên gạch hoa, tường nhà, hay thậm chí vài bộ trang phục. Đó là gam màu của sự tĩnh lặng âm ỉ, như mặt đất sau cơn mưa thu. Nó không kể câu chuyện một cách ồn ào, nhưng gợi cảm giác nỗi buồn đang được giấu rất sâu, chỉ ai thực sự lặng lại mới chạm đến được.
Bảng màu ấy không chỉ làm nên vẻ đẹp thị giác cho bộ phim, mà còn như một chiếc hộp ký ức, nhốt hai nhân vật vào không gian riêng. Nơi đây, mọi cảm xúc đều không thể thoát ra, chỉ có thể tồn tại lặng lẽ như mùa thu trong lòng người.

Không khí heo may: Một mối tình buồn trong làn gió thu
Nếu màu sắc là cảm xúc được nhìn thấy, thì không khí phim là thứ khiến người ta cảm nhận bằng trái tim. In the Mood for Love không có lấy một chiếc lá rơi, nhưng từng thước phim lại khiến ta cảm nhận được sự lạnh lẽo, dịu dàng và se sắt của mùa thu – như gió heo may lướt qua cổ áo, để lại một khoảng lặng rất sâu trong lòng.
Những cảm xúc chớm nở rồi vụt tan
Mùa thu luôn là mùa của những khởi đầu lặng lẽ và chia xa không báo trước. Tình cảm giữa hai nhân vật cũng vậy, bắt đầu bằng sự đồng cảm, rồi lớn dần thành một kết nối mơ hồ, nhưng cuối cùng phải chấp nhận buông tay. Những bước chân của họ, đi song song trong những con hẻm hẹp, nhưng không bao giờ cùng lối. Cũng như chính bản nhạc Yumeji’s Theme – ngân nga, chậm rãi và day dứt như một điệu valse mùa thu không bao giờ kết thúc.
Mưa: tấm màn che nỗi niềm
Trong phim, mưa không đổ ào ạt, mà rơi nhè nhẹ, kéo dài – đúng kiểu mưa thu. Dưới cơn mưa đó, hai con người cùng che chung một chiếc ô, nhưng lại không thể chia sẻ một cuộc đời. Mưa trở thành biểu tượng cho sự im lặng, cho những điều chưa kịp thổ lộ và cả những nỗi đau phải chôn giấu thật sâu.
Không gian hẹp – sự gần gũi và giam cầm
Vương Gia Vệ thường đặt máy quay ở các vị trí giới hạn: sau ô cửa, góc cầu thang, hành lang chật chội. Những khung hình đó tạo ra cảm giác gần gũi, khi hai tâm hồn cô đơn dựa vào nhau trong một thế giới quá đỗi lạnh lẽo. Nhưng chính sự chật hẹp đó cũng cho thấy mối quan hệ của họ bị bóp nghẹt bởi định kiến, bởi xã hội, và bởi chính họ – không một ai dám bước qua ranh giới.

Không có lá vàng, không có áo khoác len hay những con đường rợp nắng, In the Mood for Love vẫn là một trong những tác phẩm điện ảnh gợi nhớ mùa thu nhiều nhất. Mùa thu trong phim là trạng thái tinh thần, là những cảm xúc bị giam giữ, là khoảnh khắc đẹp nhất nhưng cũng mong manh nhất của một mối tình không bao giờ trọn vẹn.
Xem thêm bài viết liên quan: