Quảng cáo 
Thu Hà
Người Triều Châu hay còn gọi là người Tiều, là nhóm có dân số đông nhất trong cộng đồng người Hoa Nam Bộ. Người Tiều coi trọng chuyện cúng kiến và lễ nghi. Một năm, họ cúng rất nhiều ngày lễ. Mùng 2 và 16 âm lịch hằng tháng thì cúng làm ăn, buôn bán. Trong năm thì có Tết Nguyên Tiêu (rằm tháng giêng), Tết Thanh Minh tảo mộ ông bà, Tết Trung Thu, Tết Nguyên Đán… Lễ tết hay cúng kiếng, người Tiều chịu khó làm các loại bánh truyền thống để dâng cúng ông bà tổ tiên và cho con cháu ăn để nhắc nhớ về nguồn cội.
Ngoài các loại bánh Triều Châu nổi tiếng như bánh pía, bánh bao, bánh tổ, thường đặt mua ở các lò bánh truyền thống, phụ nữ Tiều còn tự tay làm ba loại bánh đặc biệt, đó là bánh củ cải, bánh lá liễu và bánh hẹ.
Bánh củ cải – biểu tượng của viên mãn và tròn đầy
Khi cúng kiếng, biếu tặng, hay buôn bán, người ta sẽ nặn bánh củ cải thành hình tròn. Cái hình tròn vành vạnh, không có điểm bắt đầu và kết thúc, ngụ ý mong mọi sự thuận lợi, tốt đẹp và viên mãn như ý.
Nguyên liệu làm bánh củ cải không cao sang, mà hết sức dân dã. Bột gạo ngon nhồi nước nóng, củ cải bào sợi, tôm khô – thịt heo xắt nhỏ – nấm đông cô – đậu phộng hấp chín nguyên hạt được nêm gia vị, xào với dầu ăn và hành tím cho thơm. Tất cả nguyên liệu trên được trộn đều, rồi nặn thành cục tròn, đem đi hấp chín.
Khi chín, bánh củ cải còn khá ướt và mềm vì no nước. Nên người ta không vội vàng ăn ngay, mà để bánh qua một buổi. Sau đó, cắt bánh ra làm hai, làm tư cho vào dĩa, ăn cùng xà lách, rau thơm, giá đỗ hấp cho mát mát đỡ ngán, chan vào dĩa bánh nước mắm pha chua ngọt. Miếng bánh củ cải có độ dai mềm của bột gạo, dai ngọt của tôm khô, ngọt và mọng nước của nấm đông cô, lại thêm bùi bùi của đậu phộng, ăn vào cảm nhận món này có chút tương đồng với bánh đúc mặn nhưng phong phú và lạ miệng hơn.
Bánh củ cải còn một cách ăn khác là đem chiên áp chảo. Khi hai mặt bánh vàng giòn, thì đập lên một quả trứng gà hay trứng vịt, rắc hành lá xắt nhỏ lên mặt. Món bánh củ cải chiên ăn giống như bột chiên loại đặc biệt, thêm ít đu đủ bào sợi ngâm chua, chấm với nước tương mặn ngọt là món khoái khẩu của những cái miệng mê đồ chiên.
Bánh hồng đào – cầu phúc trường thọ
Không chỉ để cúng lễ, bánh hồng đào còn được làm vào dịp mừng thọ người lớn tuổi. Vì vậy mà bánh được đúc khuôn theo hình trái đào tiên cùng màu hồng bắt mắt. Để thay lời chúc phúc thọ an khang, trên mặt bánh còn in nổi chữ “Thọ” bằng tiếng Hoa.
Bánh gồm có hai phần. Vỏ bánh làm từ bột há cảo, sau khi hấp chín thì dẻo dai và trong suốt. Nhân bánh là gạo nếp hấp chín, trộn thịt heo, tôm khô, nấm đông cô, đậu phộng hấp. Người làm bánh vo nhân thành cục tròn, rồi gói lại bằng lớp vỏ bánh phía ngoài. Sau đó, bánh được cho vào khuôn để tạo hình, áo thêm lớp bột khô chống dính rồi đem đi hấp.
Khi bánh chín cũng là lúc mùi thơm lựng, mùi hồng của vỏ bánh càng tươi sáng hơn. Ăn bánh lúc còn nóng, cảm nhận được ngay độ dẻo của vỏ và đầy đặn, mặn mà đủ vị của nhân. Bánh lá liễu còn đem chiên với mỡ và trứng, ăn với xì dầu – là món thân thuộc trên những chiếc xe bột chiên của người Tiều ở Chợ Lớn.
Bánh hẹ – qua phố nghe hương vị Triều Châu
Bánh hẹ là món ăn vặt dân dã của người Tiều. Mảnh đất sau nhà, lúc nào cũng có những bụi hẹ xanh mướt. Người ta hái một nắm hẹ, cắt thành khúc nhỏ, nêm gia vị vừa ăn rồi xào với chút dầu ăn, là đã có phần nhân của món bánh hẹ.
Bánh có dạng hình tròn, phần vỏ bánh dẻo dai làm từ bột gạo pha với bột nếp, bọc lấy phần nhân hẹ bên trong. Món bánh hẹ tròn thường bán ở các xe bột chiên, bánh hẹ, bánh khoai môn của người Tiều ở khu vực Chợ Lớn. Kiểu ăn bánh hẹ tròn là chiên với mỡ heo trên chảo gang nóng, áp hai mặt cho vàng giòn, rồi đập một quả trứng gà phủ trên mặt. Khi ăn, thực khách chấm bánh với nước mắm giấm ớt pha sẵn, thêm ít đu đủ bào ngâm chua, ăn giòn và rất thơm. Nếu phải đi tìm món ăn vặt xế chiều bao no giữa lòng Sài Gòn, có lẽ bánh hẹ là ứng cử viên đắt giá. Một hộp bánh hẹ chừng 2 đến 3 cái là no bụng vô cùng, đỡ để ngán có thể thêm bánh khoai môn, ăn cùng củ cải ngâm chua và nước tương mằn mặn.
Ngoài ra, người Tiều ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long còn có món bánh hẹ vuông. Bột gạo trộn với nhân hẹ, tôm khô, thịt heo rồi hấp trong xửng. Bánh hấp chín được cắt thành những khối hình chữ nhật hoặc tam giác, nổi bật màu xanh um của hẹ, ăn vào mặn mà và thơm mùi hẹ vô cùng. Bánh hẹ hấp thường ăn kèm với nước mắm chua ngọt.
Tôi đã có dịp thưởng thức cả ba loại bánh trên. Bánh củ cải thì dẻo mềm, mặn mà ngon lắm. Bánh lá liễu thì tựa hồ như món xôi mặn bọc thêm lớp bột nếp bên ngoài, vừa no bụng vừa lạ miệng. Bánh hẹ luôn phải chiên áp chảo, đập thêm cái trứng gà, cắn miếng bánh là thấy vị ngọt của hẹ. Các món bánh không chỉ là hương vị ngon, mà còn gói cả nỗi nhớ quê nhà và nỗ lực gìn giữ truyền thống của người Tiều và cộng đồng người Hoa trên mảnh đất Nam Bộ.
Xem thêm bài viết liên quan:
