Theo chỉ dẫn từ phòng trưng bày, tôi đến đập Phà Lài và thử thách bản thân mình bằng chiếc thuyền Kayak ngược dòng sông Giăng nằm uốn mình theo biên giới Việt Lào, chảy qua ba huyện Con Cuông, Anh Sơn, Thanh Chương và được xem là mạch nguồn chính của Vườn quốc gia Pù Mát. Khởi hành từ đập Phà Lài, cùng sự hỗ trợ của những chàng trai dân tộc Thái chèo thuyền độc mộc, chúng tôi đi xuyên qua một vùng phong cảnh núi non hùng vĩ, với nhiều thác ghềnh, tạo cho tôi những cảm giác thử thách thót tim và đầy thích thú. Gần 6 tiếng vượt qua bao thác ghềnh lớn nhỏ, chúng tôi đã đến bản Cò Phạt (xã Môn Sơn), là một trong ba bản người Đan Lai ở sâu trong vùng lõi của vườn quốc gia Pù Mát. Người Đan Lai khá rụt rè, ngôn ngữ và tập tục của họ là sự pha trộn, vay mượn giữa tiếng Thái và tiếng Kinh. Trời cũng đã về chiều muộn, bên cạnh dòng sông trong vắt đang êm đềm chảy và tiếng ca của muôn loài chim đang gọi nhau về tổ, chúng tôi nhâm nhi ly rượu nồng và món cá sông nướng bên bếp lửa ở nhà trưởng bản. Tôi mê mẩn những câu chuyện về lịch sử của tộc người Đan Lai (vốn là gốc người Kinh) và đặc biệt là tư thế ngủ ngồi. Người Đan Lai trong quá khứ sống cuộc sống du cư, họ không biết xây nhà sàn nên thường chỉ là những túp lều nhỏ ẩn sâu trong rừng. Chính vì vậy, họ thường ngủ ngồi quanh bếp lửa, với một chiếc gậy chống vào cằm để không ngã vào ngọn lửa hồng cũng như dễ dàng đứng lên chạy thoát thân khi thú dữ đến “viếng thăm”.