Bài: Hòa Nam – Kim Lan
Ảnh: Tonkin, Võ Trang, Bá Ngọc, TIPC Lâm Đồng cung cấp
Không giống bất cứ điểm đến du lịch nào ở Việt Nam, vùng cao nguyên Lang Biang (hay còn gọi là cao nguyên Lâm Viên) thu hút du khách cả bốn mùa trong năm, mỗi mùa thiên nhiên lại ưu đãi cho mảnh đất này những khung cảnh tuyệt sắc. Bên cạnh sự phóng khoáng của những đồi thông, cánh đồng cỏ, của hồ nước mênh mông là một Lâm Đồng mang trong mình những vẻ đẹp rất đỗi bình dị, từ hoa thơm, trái ngọt. Nơi đây được mệnh danh là vương quốc của hoa, rau – củ – quả.

Lâm Đồng – thánh địa của hoa, rau – củ – quả
Ngoài việc là một địa điểm du lịch, mảnh đất này còn là một vựa rau và hoa nổi tiếng của cả nước. Những thành tựu nông nghiệp hiện tại mà Lâm Đồng đạt được là nhờ vào sự tổng hòa các yếu tố về điều kiện địa lý, tự nhiên, con người và công nghệ.
Nằm trên cao nguyên Lâm Viên ở độ cao trung bình khoảng 1.500m so với mực nước biển, được bao bọc bởi các dãy núi cao khoảng 1.700m, các phường của Lâm Đồng như phường Cam Ly – Đà Lạt, phường Lâm Viên – Đà Lạt, phường Xuân Trường – Đà Lạt, phường Lang Biang – Đà Lạt, phường Xuân Hương – Đà Lạt là một thung lũng rộng lớn có địa hình núi và bình nguyên trên núi; lại có hệ thống suối, thác, hồ khá phong phú, khí hậu miền núi dịu mát và ôn hòa quanh năm, số giờ nắng trong năm của vùng này cũng khá cao.

Điều kiện địa hình và khí hậu thuận lợi như vậy nhưng thổ nhưỡng nơi đây lại không quá lý tưởng với nông nghiệp. Đất đai ở Lâm Đồng chủ yếu thuộc hai nhóm chính là feralit vàng đỏ (phân bố ở độ cao từ 1.000m – 1.500m so với mặt nước biển, chiếm hơn 90% diện tích) và đất mùn vàng đỏ trên núi (lên đến độ cao gần 2.000m); ngoài ra còn một số loại đất khác như phù sa suối, đất than bùn, đất dốc tụ,… nhưng diện tích không đáng kể. Theo số liệu phân tích của Viện nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt, hàm lượng vi lượng kẽm, mangan hay đồng trong đất ở các vùng trồng trọt hoa màu – rau củ chính của Lâm Đồng không cao, thậm chí ở một số khu vực còn ở mức thấp, cần phải bón thêm phân bổ sung các vi lượng để có thể canh tác nông nghiệp.

Tuy nhiên cùng sự hình thành và phát triển của các đô thị du lịch của tỉnh Lâm Đồng, nhu cầu về rau – củ – quả cũng tăng lên, những cư dân cần cù, sáng tạo ở đây đã tìm cách cải tạo đất, áp dụng công nghệ sinh học bổ sung, nâng cao hàm lượng hữu cơ trong đất để canh tác nông nghiệp, sử dụng nhà kính, màng phủ để rau củ được bảo vệ trước sâu bệnh và thời tiết xấu,… từ đó dần hình thành các vùng chuyên canh về hoa, rau – củ – quả.

Rau Lâm Đồng – Thương hiệu đi khắp muôn phương

Điều kiện tự nhiên thuận lợi khiến rau quả ỏ vùng cao nguyên tươi ngon, hương vị đậm đà. Phương pháp canh tác hữu cơ bền vững vừa đảm bảo môi trường, vừa đảm bảo chất lượng dinh dưỡng khiến rau Lâm Đồng được người tiêu dùng khắp nơi ưa chuộng, chúng có mặt ở từ những khu chợ quê đơn sơ cho đến những siêu thị trên khắp cả nước, và cả ở nước ngoài.


Atiso – loại cây nổi nổi tiếng ở Lâm Đồng được nhập khẩu từ châu Âu đầu thế kỷ XX – vừa là thực phẩm bổ dưỡng, vừa là một dược liệu quý. Atiso cũng được trồng ở Lào Cai hay Sơn La, nhưng Lâm Đồng là nơi có diện tích trồng atiso lớn nhất, và chất lượng cao nhất. Atiso chứa các hoạt chất cynarin và silymarin, có tác dụng hỗ trợ chức năng gan, thúc đẩy quá trình thải độc tố khỏi cơ thể. Chiết xuất từ atiso có tác dụng bảo vệ tim mạch, tạo nên sự ổn định huyết áp; hàm lượng các chất chống oxy hóa cao, giúp làm chậm quá trình lão hóa.
Một loại rau quả đặc sắc có nguồn gốc từ Nhật Bản được nhiều người ưa thích là cà chua bi (cà chua cherry). Quả nhỏ, thịt dày, ít hạt, chứa nhiều vitamin A, C, K, có công dụng chống lão hóa, làm da mịn và căng, thường được ăn sống như một loại trái cây, hoặc chế biến salad. Cải bó xôi (rau chân vịt hoặc rau bina) thực sự là một loại rau xanh nổi tiếng của Lâm Đồng, có rất nhiều dưỡng chất tốt cho sức khỏe con người. Rau có hàm lượng vitamin và khoáng chất dồi dào, lượng chất xơ cao, giúp cơ thể tăng cường hệ miễn dịch, bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết, giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn. Xà lách Lâm Đồng đa dạng và nổi tiếng tươi ngon, giòn, ngọt, nhiều vitamin, chất xơ và khoáng chất và có mặt trong rất nhiều món ăn hàng ngày, với các giống được trồng nhiều: Carol, Romaine, Frisee, Lolo xanh và xà lách búp.

Theo con số thống kê, năm 2024, Lâm Đồng đạt sản lượng rau củ là 3,17 triệu tấn, trở thành một trong những tỉnh có sản lượng rau củ lớn nhất Việt Nam.
Lâm Đồng bốn mùa hoa khoe sắc

Cũng theo số liệu thống kê năm 2024, toàn tỉnh Lâm Đồng có 10.880ha đất trồng hoa, cho tổng sản lượng 4,4 tỷ cành, trong đó 62% diện tích trồng hoa nằm ở phía đông bắc tỉnh Lâm Đồng, trên cao nguyên Lâm Viên. Điều kiện tự nhiên thuận lợi, được ứng dụng nhiều công nghệ cao trong nông nghiệp nên ở vùng này mỗi mùa đều có nhiều loại hoa đặc trưng.

Đầu xuân, mai anh đào nở rộ nhuộm một sắc phớt hồng đầy quyến rũ trong sương sớm trên đường Trần Hưng Đạo, xung quanh hồ Xuân Hương, trên những đồi chè Cầu Đất,… Cuối xuân là lúc các con phố như được che chắn cái nắng đầu hè bởi những chiếc ô tím biếc – những cây phượng tím đặc sắc. Mùa hè sôi động là thời hoàng kim của hoa oải hương (lavender) và cẩm tú cầu.

Những cánh đồng oải hương tím ngắt dập dờn trong gió như những làn sóng dưới ánh nắng sẽ khiến những trái tim yêu thiên nhiên phải xao xuyến. Bên cạnh đó, những vạt cẩm tú cầu đủ màu sắc lấp lánh trong nắng như những tinh cầu nhỏ đáng yêu gọi mời du khách. Nửa cuối năm, sắc vàng trở thành gam màu chủ đạo khi những đóa hướng dương báo mùa thu sang, rồi mùa đông như trở nên ấm áp hơn khi bọn dã quỳ phủ vàng mọi bờ rào, sườn đồi, xóa tan sự ảm đạm của những chiều mây xám mưa rả rích. Và khi tiết trời chuyển dần từ đông sang xuân là lúc một sắc vàng khác của hoa mimosa, nhẹ nhàng và thanh lịch hơn khiến các con phố trở nên thơ mộng, lãng mạn chuẩn bị đón mùa xuân mới.

Ngoài những mùa hoa đặc trưng nổi bật theo mùa ấy, Lâm Đồng còn có sự góp mặt của nhiều loài hoa nở quanh năm: hoa hồng, hoa lan, hoa lưu ly,… Hoa ở công viên, trên đường phố, trong quán cafe, hoa trong bất kỳ hốc đất trống nào, hoa trên các ban công, trong những ô cửa nhỏ. Các phường xã của vùng cao nguyên Lâm Viên nằm ở phía đông bắc tỉnh Lâm Đồng (trước đây là thành phố Đà Lạt) từng được mệnh danh là “thành phố ngàn hoa” nhưng có lẽ như vậy vẫn chưa đủ, bởi đơn giản là hoa phủ kín thành phố này, mọi lúc.