Quảng cáo 
Bùi Công Khánh
Xê Ra Mít là một xưởng gốm nghệ thuật đầu tiên ở Hội An, với mong muốn tiếp nối và phát triển nghề gốm của địa phương.
“Xê Ra Mít” là một cách địa phương hóa chữ “ceramic – gốm” trong tiếng Anh. Vào năm 2016 tôi quyết định chuyển về quê nội ở Hội An để sinh sống và làm việc. Cùng với Trần Minh Thái, tôi triển khai dự án tạo dựng một xưởng gốm đầu tiên ở Hội An, với mong muốn tiếp nối và phát triển nghề gốm của địa phương đang bị mai một. Hội An đã từng có làng gốm Thanh Hà phát triển trong quá khứ. Nhưng điều đáng tiếc là men gốm đã bị thất truyền, nguồn nguyên liệu không đảm bảo và cạn kiệt, nên hiện nay làng gốm Thanh Hà chỉ sản xuất gạch, ngói và những sản phẩm đất nung đơn giản phục vụ đời sống và du lịch. Thế là Xê Ra Mít ra đời
Với ước muốn khôi phục lại nghề gốm, kết nối giữa truyền thống và hiện đại, chúng tôi đã mang tất cả những kinh nghiệm học hỏi từ làng gốm truyền thống (như Bát Tràng), những xưởng gốm đương đại trong nước và ngoài nước (xưởng gốm ở Đài Nam, Đài Loan, Cảnh Đức Trấn, Trung Quốc, Cleveland – Ohio – Mỹ, Kiryat Tiv’on – Israel…), để tạo nên những sản phẩm độc bản hoặc những phiên bản giới hạn mang tính sáng tạo và thẩm mỹ mới mẻ, nhưng vẫn kết nối với vùng đất và văn hóa địa phương.
Khi quyết định đặt xưởng Xê Ra Mít tại xã Cẩm Thanh, chúng tôi đã cố gắng tìm cho ra sự liên kết với vùng đất này. Sau nhiều lần nghiên cứu, chúng tôi đã tìm thấy trong lớp đất bùn ở đây có khoáng chất, một thành phần có thể kết hợp cùng với những nguyên liệu khác để cho ra một loại men nâu rất đặc trưng. Và điều thú vị thứ hai là từ cây cau, được trồng rất nhiều ở vùng Cẩm Thanh này. Chúng tôi dùng mo cau để tạo hình cho sản phẩm gốm của mình, bởi vì mỗi mo cau khô khi rụng xuống lại có những hình dáng rất khác nhau, rất uyển chuyển, rất duyên.
Hàng ngày, xưởng gốm Xê Ra Mít vẫn chia sẻ những hồi hộp thú vị trong những khoảnh khắc chờ đợi sản phẩm gốm ra lò:
“Bạn có để ý màu hồng phủ ngoài chiếc cốc? Đó là do đồng oxit tạo thành lúc được pha vào men. Khi nguyên liệu còn nguyên trạng thái ban đầu, nó có màu gần như đỏ. Tùy vào định lượng cho vào mà mức độ màu sẽ chuyển đậm dần, và nếu bạn cho quá nhiều thì tất cả các chất tạo màu đều đem lại một màu đen rất kì dị. Trong trường hợp này, màu hồng đó sau khi nung nhiệt cao trong lò sẽ cho một màu xanh gần như màu chiếc lá phía sau ấy. Nhưng mình chỉ đoán vậy chứ không biết là màu sẽ nhạt hay đậm hơn, vì phải thử nhiều lần mới ra màu mong muốn. Mình cùng chờ xem màu sẽ như thế nào nhé!” (nhật ký 22/6//2019).
“Đây là chiếc đĩa mình thiết kế và được làm bằng tay, nhưng không còn là nguyên bản. Nó được làm trong chuyến đi công tác Đài Nam. Vì thời tiết ở đây tương đối thất thường nên mình đã tranh thủ phơi chiếc đĩa khi trời nắng. Nhưng mình đã bỏ quên chiếc đĩa được phơi ngoài hiên.. Sáng hôm sau, khi nhớ ra thì nó đã tan ra cùng cơn mưa tối qua mất rồi. Nhưng đã có một điều thú vị xảy ra. Khi trải qua nhiều ngày nắng liên tiếp và chiếc đĩa đã khô trở lại với một dáng hình khác, mang họa tiết từ cơn mưa, những hạt mưa. Khá bất ngờ là phần trung tâm vẫn giữ nguyên hoa văn của tấm vải mình sử dụng lúc cán đất. Và mình đang cầm trên tay cơn mưa mang hình dáng một chiếc đĩa hay chiếc đĩa đang mang trên mình một cơn mưa? Dẫu sao đi nữa thì giờ đã có thể giữ cho riêng mình một cơn mưa từ vùng đất Đài Nam dễ mến” (nhật ký 11/5/2019).
Thật ra, Xe Ra Mít và chúng tôi, đơn giản chỉ là như vậy!
