Bài LIÊU CHƯỞNG
Ảnh INTERNET
Ở lĩnh vực thời trang, manga được xem như một mảng sắc màu riêng biệt, và được sử dụng xuyên suốt như một chất liệu đột phá cho những bộ sưu tập thời trang trên thế giới.

Từ thế giới truyện tranh
“Manga” (thuật ngữ truyện tranh trong tiếng Nhật) từ lâu đã trở thành mảnh ký ức gắn liền với thời thơ ấu của nhiều người. Từ những bộ truyện đình đám như Doraemon, Naruto hay One Piece, với hình vẽ và câu chuyện sống động, manga có ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống tinh thần, thậm chí góc nhìn thẩm mỹ của người đọc toàn cầu.
Khởi nguồn từ tranh cuộn truyền thống vào thế kỷ 12, nơi các nghệ sĩ lưu giữ những sự kiện lịch sử, hay câu chuyện thần thoại trong dân gian Nhật Bản, manga bắt đầu hình thành một cách rõ rệt vào những năm 1920 dưới hình thức những mẩu tiểu thuyết nhỏ được xuất bản thường xuyên, lưu hành rộng rãi trên các trang báo và tạp chí. Vào thời điểm đó, thiếu nữ Nhật Bản thường tự may trang phục nên những bức vẽ đầy mê hoặc của nhiều họa sĩ được họ tìm đến như một nguồn tài liệu tham khảo đầy mới mẻ về thời trang, tiêu biểu trong số đó là chuỗi tác phẩm Jogakusei Fukusō Chō (tạm dịch: Sổ tay thời trang nữ sinh) của Jun’ichi Nakahara. Những liên hệ đầu tiên giữa nghệ thuật manga và thời trang bắt đầu từ đây.
Xuyên suốt hành trình phát triển và thâm nhập ngày một sâu rộng đến giới trẻ, đặc biệt là phái nữ, từ thập niên 1950 đến 1970, manga cũng trải qua nhiều hình thức biểu đạt đa dạng. Không chỉ là những tình tiết thú vị được khắc họa qua hình vẽ, một số tác phẩm manga tập trung về thời trang, bóc tách nhân vật ra khỏi cốt truyện, để mô tả cặn kẽ chi tiết bộ trang phục. Phương pháp này tối ưu trong việc tạo cảm giác về một thế giới tràn ngập họa tiết phổ biến vào thời bấy giờ, chẳng hạn như hình ảnh các vũ công ba lê, diềm xếp nếp. Đặc biệt hơn, nhiều trang báo còn cố gắng thu hút độc giả bằng các giải thưởng dành cho trang phục của nhân vật chính trong truyện. Một số nghệ sĩ manga nổi tiếng của thời đại thập niên 1950 – 1970 tại Nhật Bản có thể kể đến Macoto Takahashi, Miyako Maki, Masako Watanabe, Eiko Hanamura, Yukiko Tani, Yoko Kitajima và Yoshiko Nishitani.

Ra đến đời thực
Từ thập niên 1970, Nhật Bản bước vào giai đoạn phát triển cực thịnh, người dân không còn tự may như trước, mà trở thành người tiêu dùng sản phẩm thời trang may sẵn. Đồng thời, manga cũng bắt đầu có nhiều thay đổi trong cốt truyện, chạm đến những chủ đề mang tính nhân văn, và gắn liền với đời sống xã hội. Tác phẩm Designer (Nhà thiết kế) của Yukari Ichijo là ví dụ điển hình cho những bộ truyện manga như vậy. Không chỉ khắc họa thời trang đầy lộng lẫy, Designer còn là câu chuyện ly kỳ về người phụ nữ sẵn sàng theo đuổi sự nghiệp. Ngoài ra, trào lưu manga “Otome-chikku” (nữ tính) nổi tiếng từ năm 1975 đến thập niên 80 là ví dụ khác cho sự giao thoa giữa manga và thời trang tại Nhật Bản. Các tác phẩm thuộc trào lưu này thường lồng ghép văn hóa giới trẻ như Ivy Fashion (thời trang lấy cảm hứng từ các trường đại học Ivy League) trong các tạo hình nhân vật dễ thương. Chính mức độ “kawaii” (dễ thương) của chúng, những tác phẩm này nhanh chóng trở thành hình ảnh thời trang phổ biến với người dân xứ sở mặt trời mọc. Từ đây, văn hóa “kawaii” đặc trưng hình thành, rồi lan rộng khắp thế giới.
Bước sang thập niên 1980 – 1990 , các tạp chí thời trang xuất hiện ngày một nhiều tại Nhật Bản. Điều này đồng nghĩa với việc sức ảnh hưởng về thời trang của manga cũng bị giảm sút. Song, chính tạp chí thời trang cũng trở thành nền tảng mới để họa sĩ manga thể hiện tài nghệ. Kyoko Okazaki và Moyoco Anno là hai họa sĩ manga điển hình đã tích cực đóng góp tác phẩm cho các tạp chí thời trang. Jelly Beans của Moyoco Anno được xuất bản trên CUTiE, và Paradise Kiss của Ai Yazawa trên Ribon đều là những tác phẩm manga với chủ đề thời trang, được xuất bản nhiều kỳ. Sự ra đời và phổ biến của các bộ truyện manga đã đóng góp không nhỏ trong việc truyền cảm hứng cho các độc giả nuôi dưỡng ước mơ theo đuổi chuyên ngành thiết kế thời trang, và làm ra những bộ trang phục thịnh hành vào thời điểm bấy giờ.
Đặc biệt, thập niên 1990 còn chứng kiến sự liên kết đầu tiên giữa manga và thời trang thế giới, được thể hiện qua Thủy thủ mặt trăng của Naoko Takeuchi. Để vẽ ra nhiều bộ trang phục cho các nhân vật biểu tượng, Naoko đã lấy cảm hứng từ những thiết kế của CHANEL, DIOR hay Thierry Mugler. Điển hình là hình tượng Công chúa Serenity trong bộ đầm lụa quý phái, được lấy cảm hứng từ một thiết kế ở bộ sưu tập DIOR Xuân-Hè 1992.
Cũng trong giai đoạn này, trào lưu “cosplay” (hóa trang) dần phát triển rộng rãi thành tiểu văn hóa ở giới trẻ yêu thích manga dưới cái tên “otaku”. Văn hóa otaku không chỉ mang đến làn sóng mới trong cách tiếp cận thời trang của người dân Nhật, mà còn tạo tiền đề cho sự giao thoa ngày một lớn với cộng đồng thời trang cao cấp như Comme des Garçons, Gucci hay Louis Vuitton. Giờ đây, manga tiếp tục là nguồn cảm hứng lớn cho niềm đam mê với thời trang của nhiều bạn trẻ trên thế giới. Dù là họa tiết đầy mê hoặc trên các thiết kế cao cấp, hay hình in nổi bật trên những chiếc áo thun, nguồn năng lượng đầy sắc màu ấy vẫn luôn nổi bật, và để lại dấu ấn đầy ấn tượng.