Vinh Dav

Những ngày đầu tháng 9 là quãng thời gian đặc biệt trong năm ở Bắc Bộ khi mà thời tiết oi bức đã trôi qua, không khí trở nên dễ chịu hơn và lượng mưa giảm dần. Đây cũng là thời điểm đánh dấu sự thay đổi nhanh chóng của cảnh quan thiên nhiên ở các tỉnh miền núi phía Bắc, các khu vực nổi tiếng với ruộng bậc thang ở các tỉnh Lào Cai, Yên Bái, Hà Giang, Cao Bằng… bắt đầu vào mùa lúa chín.

Trong ánh nắng thu vàng ươm, những thửa ruộng như khoác lên mình tấm áo rực rỡ, trải dài từ triền núi xuống thung lũng. Mong muốn tận mắt chiêm ngưỡng vụ mùa no ấm đã thôi thúc chúng tôi bắt đầu hành trình khám phá vẻ đẹp của mùa lúa vàng từ Bát Xát, Y Tý, Sa Pa (Lào Cai), Hoàng Su Phì (Hà Giang), Trùng Khánh (Cao Bằng) đến Mù Cang Chải (Yên Bái) nơi mà mỗi cánh đồng đều như một bức tranh sống động.

Trong những số tạp chí trước, Heritage đã giới thiệu đến bạn đọc vẻ đẹp của mùa nước đổ ở các thửa ruộng bậc thang nằm tại các tỉnh vùng núi phía Bắc. Theo thứ tự, khu vực nào diễn ra quá trình đổ nước đầu tiên thì lúa sẽ chín ở đó trước. Điểm đầu tiên của hành trình là huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai. Nằm trong thung lũng có độ dốc cao, những thửa ruộng bậc thang từ khu vực thấp phía dưới là Mường Hum sẽ phủ sắc vàng đầu tiên vào những ngày giữa tháng 8, lan dần qua Sàng Ma Sáo tới Dền Sáng và khi sắc màu óng ả ấy phủ lên khắp các thửa ruộng ở vị trí cao nhất ở các xã Y Tý, xã Ngải Thầu, xã A Lù, thì đó cũng là thời điểm giữa tháng 9. Nhờ địa hình đặc biệt, gió mang không khí ẩm được dãy núi Ky Quan San cao sừng sững chắn giữ lại nên các địa điểm này thường xuất hiện khung cảnh huyền ảo khi những làn mây trắng bồng bềnh len lỏi qua những dãy núi, ánh nắng ban mai chiếu xuyên qua làn sương mỏng khiến cánh đồng lúa như bừng sáng và lộ dần hình dáng của những ngôi nhà trình tường.

Mùa lúa chín dưới chân thác Bản Giốc - Cao Bằng

Cách Mường Hum khoảng 45km là thị xã Sa Pa cũng thuộc tỉnh Lào Cai, nơi có nhiều thửa ruộng bậc thang nổi tiếng không kém. Nhờ có vị trí thuận lợi nằm cách trung tâm thị xã từ 5-30km và đường đi thuận tiện, cũng như từ trên cao có thể phóng tầm mắt ra các thung lũng phía xa, khu vực này thành điểm đến lý tưởng cho phần đông du khách. Từ cuối tháng 8 cho đến cuối tháng 9, từng thửa ruộng chuyển sắc vàng rực rỡ, uốn lượn mềm mại theo các triền núi ở các thung lũng Mường Hoa, bản Tả Van, bản Ý Linh Hồ, bản Tả Phìn… và các địa điểm xa hơn như xã Thanh Phú, xã Suối Thầu, hay dưới chân đỉnh Chu Va thuộc huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu.

Hành trình của chúng tôi tiếp tục hướng lên phía đông bắc tới một địa danh có thác Bản Giốc (Cao Bằng) được nhiều người biết đến. Vào những ngày cuối tháng 9 tới đầu tháng 10, dọc hai bên bờ sông Quây Sơn chảy xuôi từ Ngọc Côn qua Đàm Thuỷ đến thác Bản Giốc đều được phủ sắc vàng của lúa xen lẫn sắc xanh của những rặng tre. So với những nơi khác, cánh đồng lúa ở đây khá bằng phẳng nhưng bù lại là sự tô điểm của tầng lớp núi nhọn, từ đó tạo nên sự kết nối và hoà quyện của bức tranh thơ mộng có sông nước, núi non, ruộng vườn. Đây cũng là thời điểm lý tưởng để tham quan thác Bản Giốc bởi lúc này là cuối mùa mưa, nước vẫn còn dồi dào nhưng đã trong xanh và hiền hoà trở lại.

Khi những thửa ruộng cuối cùng ở Trùng Khánh (Cao Bằng) chín rộ thì cũng là lúc lúa chuyển màu vàng ở Hoàng Su Phì (Hà Giang). Lúa ở đây được trồng trên những thửa ruộng bậc thang nằm chênh vênh trên các ngọn đồi, sườn núi và rất gần nơi ở của người dân. Khắp nơi từ bản Phùng, bản Luốc đến Nậm Khòa tràn ngập sắc vàng lúa chín xen lẫn màu xanh của núi rừng hoang sơ. Thấp thoáng những ngôi nhà sàn truyền thống nằm ngay trên đường cong ruộng lúa và bóng dáng người dân với gánh lúa nặng trĩu trên vai, nụ cười của họ lấp lánh như ánh nắng mùa thu.

Là nơi được mệnh danh là “thiên đường ruộng bậc thang” của Việt Nam, lúa ở Mù Cang Chải thuộc tỉnh Yên Bái thường chín muộn vào tháng 10, đôi khi kéo dài cả sang đầu tháng 11 khi trời đã chớm lạnh. Không những đẹp kì vĩ như những bậc thang dẫn lối lên thiên đường, ruộng bậc thang ở đây còn đặc biệt bởi quy mô của nó, trải dài từ đèo Khau Phạ, dọc theo Quốc lộ 32 tới các khu vực đẹp như La Pán Tẩn, Dế Xu Phình, Mồ Dề và đi vào những xã nằm sâu bên trong như Lao Chải. Những biển vàng rực rỡ bao phủ khắp các sườn đồi, xếp tầng tầng lớp lớp như tấm lụa vàng mềm mại trải dài đến vô tận. Nếu tiếp tục hành trình trên Quốc lộ 32, dải lúa vàng ấy còn kéo dài tới những cánh đồng đẹp tựa cổ tích ở Than Uyên, tỉnh Lai Châu.

Mỗi địa điểm ở mỗi tỉnh miền núi phía Bắc đều mang vẻ đẹp riêng vào mùa lúa chín, nhưng đều là sự kết hợp hoàn hảo giữa bàn tay nghị lực và khéo léo của con người với thiên nhiên. Đây chính là bức tranh sinh động về cuộc sống tươi đẹp, khơi gợi niềm cảm phục trong mỗi chúng ta về những giá trị truyền thống và cuộc sống bình dị của người dân vùng cao.

Xem thêm bài viết cùng chuyên mục: