Bài PHƯƠNG UYÊN
Ảnh INTERNET, UNSPLASH

Từng có thời, ta phải nghe nhiều về câu chuyện “Tết nay thua hẳn Tết xưa”, rằng người trẻ dần lãng quên những giá trị cốt lõi ngày Tết. Thời thế đổi thay, cách đón Tết của nhiều thế hệ cũng biến chuyển.

Tết trong nhịp sống hiện đại

Trong nhịp sống hiện đại, giá  trị  của Tết vẫn ở đó, hiện diện trong tâm tưởng của những đứa trẻ sinh ra cuối thập niên 1990 và đầu 2000 một cách trọn vẹn và đầy ý nghĩa. Một trong những giá trị quý giá nhất mà Tết mang lại hẳn phải là thời khắc đoàn viên. Như trong Lời thiên thu gọi, Trịnh Công Sơn viết: “Nhiều đêm muốn đi về con phố xa, nhiều đêm muốn quay về ngồi yên dưới mái nhà”. Với nhiều người, hành trình đi qua muôn vạn nẻo đường cuối cùng cũng chỉ để được quay về với gia đình mỗi khi Tết về.

Tết của người trẻ là sự giao hòa giữa truyền thống và hiện đại

Ngày nay, khi đời sống có phần đủ đầy hơn, người trẻ lại tìm cách kết nối với Tết xưa qua các hoạt động như học gói bánh chưng, làm mứt hay tham gia workshop làm mâm cỗ. Từ những thao tác giản đơn như buộc lạt, xếp lá,… họ không chỉ cảm nhận niềm vui ngày Tết mà còn nối gần khoảng cách giữa các thế hệ trong gia đình. Không dừng lại ở đó, những sự kiện tái hiện Tết truyền thống như triển lãm Tết xưa (Trung tâm Lưu trữ Quốc gia I) hay sự kiện City Tết Fest (Thủ Đức) gần đây, cũng thu hút sự quan tâm của đông đảo người trẻ. Các sự kiện này không chỉ in đậm vẻ đẹp truyền thống mà còn mang âm hưởng hiện đại với những hoạt động tương tác, được nhiều người trẻ khai thác và tái hiện kỹ lưỡng, góp phần khơi dậy và giữ gìn vẻ đẹp văn hóa.

Từ việc gói bánh chưng, đi chợ Tết, trang hoàng nhà cửa hay chúc Tết người thân, mỗi hành động, dù nhỏ bé đến đâu, cũng là mảnh ghép không thể thiếu trong bức tranh Tết truyền thống. Với thế hệ trẻ, không gian ấm áp của gia đình trong những ngày Tết chính là điểm tựa vững chắc, nơi để họ tìm về, tái tạo năng lượng, yêu thương và sẻ chia.

Người trẻ tự hào diện những bộ trang phục truyền thống

Để nếp cũ giao hòa với điều mới

Bên cạnh việc gìn giữ Tết như một giá trị văn hóa cốt lõi, người trẻ ngày nay tiếp cận Tết theo cách linh hoạt và sáng tạo hơn. Họ không ngần ngại kết hợp truyền thống với hiện đại để tạo ra những cách “chơi” Tết mới nhưng vẫn giữ được tinh thần truyền thống.

Nếu trước đây, cổ phục Việt thường chỉ dành cho dịp lễ hội hay nghi thức trang trọng, thì nay đã trở thành trang phục quen thuộc trong ba ngày đầu xuân của người trẻ. Từ ngũ thân tay chẽn, tứ thân đến áo dài cách tân, nam nữ đều tự hào khoác lên mình những bộ trang phục truyền thống khi đi chùa, du xuân hay chúc Tết. Họ khoác lên mình trang phục truyền thống một cách tự nhiên và thoải mái, vừa thể hiện được niềm tự hào, cũng vừa tôn vinh văn hóa dân tộc.

Sự sáng tạo còn lan tỏa trong những điều thân thuộc. Điển hình là chiếc bao lì xì – món quà đặc trưng của Tết Việt, nay được làm mới với nhiều thiết kế độc đáo, từ họa tiết pixel đến graphic đương đại, thậm chí là các tác phẩm nghệ thuật. Những phong bao lì xì này không chỉ giữ “hồn xưa” mà còn phản ánh cá tính riêng của thế hệ trẻ. Tương tự, lịch treo tường đón năm mới cũng được tái thiết kế theo phong cách hoài cổ, kết hợp với yếu tố hiện đại, vừa gợi nhắc những điều đã qua, vừa tôn vinh văn hóa.

Lịch treo tường được họa sĩ trẻ Phạm Công Xeen tái hiện mới lạ

Ngay cả mâm cỗ Tết, biểu tượng của sự sum vầy, cũng được biến tấu đầy sáng tạo. Những bạn trẻ vẫn giữ nguyên tinh thần của các món ăn truyền thống nhưng không ngần ngại bổ sung những món mới phù hợp khẩu vị đương đại, đồng thời đổi mới cách bày biện để thêm phần thẩm mỹ và mới lạ hơn. Thế mới thấy, dù thời gian và không gian có chuyển dời, hình ảnh Tết truyền thống vẫn luôn hiện hữu trong tâm thức người Việt, chỉ là được thể hiện qua những cách thức mới mẻ hơn.

Để mạch xuân luôn chảy

Khi mạch xuân tràn ngập góc phố, nẻo đường, hơi ấm thấm sâu vào từng nếp nhà. Ấy cũng là khi Tết về và mang theo miền ký ức xưa, gợi nhắc những nét đẹp làm nên bản sắc Việt. Dù qua bao thời đại, những giá trị của Tết chưa hề phai nhạt. Có chăng, trong guồng quay của khát vọng và hoài bão, ta vô tình lãng quên hương vị đậm đà của Tết xưa. Chỉ cần ta đủ tĩnh lặng, thổi bay lớp bụi và nhìn sâu hơn, sẽ thấy Tết vẫn nguyên vẹn, tròn đầy trong sắc xuân muôn thuở. Sự giao thoa giữa truyền thống và hiện đại đã tạo nên một thế hệ trẻ “giao thời”. Với họ, Tết không chỉ là dịp tri ân, mà còn là cơ hội để thể hiện bản sắc, kết nối để tạo dựng trải nghiệm mới.