Bài: Bảo Như
Ảnh: Quang Ngọc, Văn Việt

Kim ngạch xuất khẩu nông sản lập kỷ lục với mức xuất siêu lên tới 18 tỷ USD và nông nghiệp thực sự trở thành “cây rụng tiền” của nền kinh tế Việt.

Hãy quên đi thông điệp lặp đi lặp lại nhiều năm gần đây rằng điểm sáng trong xuất khẩu của Việt Nam là khối FDI và các sản phẩm điện tử. Mặc dù, những mặt hàng này, khối này vẫn tiếp tục đóng góp lớn nhất vào kim ngạch xuất khẩu quốc gia nhưng điểm sáng trong các báo cáo kinh tế năm nay chắc chắn phải là nông nghiệp.

Trong bối cảnh thị trường biến động mạnh mẽ, xu thế tiêu dùng thay đổi, các nước tăng cường các chính sách bảo hộ, xung đột chính trị và vũ trang ở nhiều khu vực trên toàn cầu, và cơn bão lịch sử Yagi, xuất khẩu của ngành nông nghiệp đã tăng trưởng phần lớn với mức hai con số.

Lúa gạo là ngành sản xuất truyền thống và mũi nhọn của nông nghiệp Việt Nam

Điểm sáng xuất khẩu

Trong năm 2024, xuất khẩu nông sản đã lập kỷ lục với 62,5 tỷ đô la Mỹ, tăng 18,7% so với năm 2023. Nông sản xuất siêu tới gần 18 tỷ đô la Mỹ, tăng kỷ lục là 46,8% so với năm trước.

Trong kim ngạch xuất khẩu đó,  giá trị xuất khẩu các mặt hàng nông sản đạt 32,78 tỷ USD, tăng 22,4% so với năm 2023; giá trị xuất khẩu thủy sản đạt 10,07 tỷ USD, tăng 12,2%; giá trị xuất khẩu lâm sản đạt 17,28 tỷ USD, tăng 19,4% và giá trị xuất khẩu sản phẩm chăn nuôi đạt 533,6 triệu USD, tăng 6,5%.

Hầu hết các mặt hàng đều tăng trưởng mạnh về giá trị xuất khẩu, trong đó có những mặt hàng tăng trưởng vượt bậc như: hồ tiêu đạt 1,3 tỷ USD, tăng 44,7%; cà phê đạt 5,47 tỷ USD, tăng 28,1%; rau quả  đạt kim ngạch 7,12 tỷ USD, tăng 27,1%); gạo xuất khẩu đạt 5,75 tỷ USD, tăng 23%; hạt điều đạt 4,37 tỷ USD, tăng 20,2%; gỗ và sản phẩm gỗ đạt 16,2 tỷ USD, tăng 20,3%; và thủy sản đạt 10 tỷ USD, tăng 12,2%. – Số liệu này làm chart.

Với kỷ lục mới về xuất khẩu, ngành nông nghiệp đã tái khẳng định rằng Việt Nam có những thế mạnh nông nghiệp đặc biệt và vị thế quan trọng trong đảm bảo an ninh lương thực trong một bối cảnh nhiều cuộc xung đột khu vực đang ảnh hưởng lớn các “vựa lúa” toàn cầu.

Thủy sản đạt giá trị xuất khẩu cao

Khai mở thị trường

Không chỉ có con số kim ngạch tăng trưởng lớn, khai mở thị trường cũng là một điểm đặc biệt của năm nay. Sẽ không quá khi nói rằng nông sản Việt Nam đã phủ khắp toàn cầu khi nông sản Việt đã được xuất khẩu tới 200 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong tổng số 193 quốc gia và 11 vùng lãnh thổ trên toàn cầu. Việt Nam trở thành nguồn cung ứng quan trọng đảm bảo an ninh lương thực toàn cầu và là cầu nối mang hình ảnh văn hóa Việt Nam ra thế giới.

Năm 2024, một số mặt hàng nông sản lần đầu tiên xuất khẩu được sang các thị trường mới, tiềm năng ở khu vực Bắc Âu, Đông Âu, Trung Á, Châu Phi như rau quả vào Ucraina, Ca-dắc-xtan,  Lit-va, KiecGikistan; thủy sản vào Belarus, Sip, Lit-va; gạo vào Angieri, Cam-pu-chia; hạt điều vào Belarus, Ca-dắc-xtan, Lit-va; hạt tiêu, chè vào Ca-dắc-xtan; cao su vào Phần Lan; phân bón vào Ang-go-la.

Công tác mở cửa thị trường, xúc tiến thương mại nông lâm thủy sản đã được đặc biệt nhấn mạnh khi nông sản Việt được quảng bá rộng rãi thông qua các sự kiện du lịch và các hội chợ quốc tế. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã đẩy mạnh hoạt động này thông qua các đại sứ quán, các tham tán thương mại và nông nghiệp để mở ra các cơ hội được biết đến cho nông sản Việt.

Bộ cũng đã tổ chức thành công và kịp thời đáp ứng theo diễn biến, nhu cầu thị trường cho các đoàn kết nối giao thương, xúc tiến thương mại tại các thị trường xuất khẩu trọng điểm như Trung Quốc, Hoa Kỳ, Nhật Bản.

Hoạt động kết nối – thúc đẩy xuất khẩu kết hợp làm việc song phương cấp cao, trao đổi tháo gỡ các khó khăn vướng mắc đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận, thu hút sự tham gia của các Hiệp hội ngành hàng nông lâm thủy sản, hiệp hội dịch vụ Logistics, kênh phân phối, chuỗi siêu thị của Trung Quốc, Hoa Kỳ, Nhật Bản … và doanh nghiệp của các nước trong lĩnh vực sản xuất, chế biến, xuất nhập khẩu nông lâm thủy sản. Những cuộc gặp cấp bộ trưởng với Phần Lan, Hàn Quốc … đã cho thấy những đóng góp tích cực vào công tác khai mở thị trường mới cho nông sản.

Trong năm 2024, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã đặc biệt chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương, Đại sứ quán Việt Nam tại Trung Quốc và Hiệp hội Rau quả Việt Nam tổ chức thành công “Lễ hội trái cây Việt Nam lần thứ nhất” tại Bắc Kinh với chủ đề “Trái cây Việt Nam – Bốn mùa thơm ngon” được người tiêu dùng Trung Quốc đón nhận, khen ngợi.

Nông sản Việt đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của thế giới

Đáp ứng những tiêu chuẩn cao nhất

Để vào được thị trường quốc tế, nông sản Việt đã đáp ứng được những yêu cầu khắt khe của những thị trường khó tính nhất. Hiện Việt Nam đang áp dụng các tiêu chuẩn chung và tiên tiến của thế giới là GAP, Global GAP, ASC, MSC, BAP, HACCP, ISO 22000, FSC, JFS và các tiêu chuẩn khác.

Nhờ việc áp dụng những tiêu chuẩn này, nông sản Việt đã được các Hiệp hội, tập đoàn, chuỗi phân phối lớn tại các nước nhập khẩu như WalMart, Costco hay Metro chấp nhận và đưa vào hệ thống tiêu thụ. Đây được ví như “tấm thẻ xanh” quan trọng để nông sản tiếp tục đà tăng trưởng trong tương lai.

Trong năm 2024, các Đoàn thanh tra của châu Âu, Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản, Canada đã tổ chức kiểm tra và đều khẳng định sản phẩm nông – lâm – thủy sản Việt Nam đáp ứng các quy định, tiêu chuẩn để xuất khẩu.

Những thừa nhận đó là kết quả của quá trình Bộ NNPTNT định hướng, tổ chức quy hoạch và xây dựng các vùng nguyên liệu tập trung, đáp ứng yêu cầu về chất lượng, an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc phục vụ cho cả thị trường trong nước và xuất khẩu. Bộ cũng đã thường xuyên kiểm tra, giám sát trong toàn bộ chuỗi sản xuất để đảm bảo chất lượng nông sản không ngừng nâng cao, vượt qua các rào cản kỹ thuật của các thị trường khó tính nhất.

Xem thêm bài viết cùng chuyên mục: