Vinh Dav
Khi gió tây – tây nam bắt đầu hình thành và thổi qua toàn bộ dải đất miền Trung, chấm dứt quãng thời gian thống trị của sương mù ẩm, cũng là lúc vùng biển miền Trung đẹp nhất trong năm với những buổi sáng bình minh rực rỡ, bầu trời trong và mặt biển xanh biếc.
Từ tháng 5 đến hết tháng 8 là thời điểm thích hợp nhất cho những hành trình khám phá và thưởng ngoạn cảnh biển theo con đường Quốc lộ 1A chạy song song và sát với dải bờ biển từ Thanh Hoá kéo dài đến tận Vũng Tàu. Tôi đã chọn một cung đường ngắn từ Tuy Hòa – Phú Yên đến Quy Nhơn – Bình Định để qua được nhiều địa danh nổi tiếng, đặc biệt là gành Đá Đĩa ở huyện Tuy An – Phú Yên, cách Quốc lộ 1A chỉ 13km, được đánh giá là một trong những gành đá tự nhiên đẹp nhất thế giới.

Theo các chuyên gia, gành Đá Đĩa được hình thành từ đá bazan cách đây hơn 200 triệu năm, khi dòng nham thạch nhiệt độ cao của núi lửa ở vùng trung tâm tỉnh Phú Yên chảy ra biển đột ngột gặp nước lạnh đã bị co và đông cứng lại. Sau đó, chúng vỡ ra theo nhiều chiều tạo ra các khối đá có hình dạng khác nhau một cách tự nhiên, nhưng lại như sự “hỗn loạn có chủ ý” của thiên nhiên.
Nhìn từ xa, những tầng đá chỗ cao chỗ thấp, chỗ sáng chỗ tối như những bức tượng im lìm trong khu vườn của một nhà điêu khắc. Lại gần thêm chút thì các tầng khối đá đó xếp lô nhô trải dài và nghiêng như các tầng bát đĩa, có lẽ bởi vậy nên cái tên gành Đá Đĩa ra đời. Thông qua góc nhìn trên cao từ các thiết bị bay điều khiển bằng tay, các bề mặt của khối trụ nằm xếp cạnh nhau một cách đều đặn và khéo léo, như được phết lên một thứ keo dính màu đen huyền bí. Hình dạng chúng giống như kết cấu của những tổ ong, nổi bật trên nền biển xanh biếc.
Còn khi lại gần, có thể quan sát rõ ràng hơn các hình dạng và kết cấu khác nhau: các phiến đá chỗ bề mặt bằng phẳng, chỗ gồ ghề, khối lăng trụ thẳng ở phần đa số, khối khác thì cong, khối thì dựng đứng, khối lại nghiêng. Hàng nghìn khối đá có hình dạng khác nhau như tam giác, tứ giác, lục giác, ngũ giác, đôi chỗ có hình vuông hoặc tròn, được xếp chồng và khăng khít như một khối không thể tách rời. Tổng thể kỳ diệu này như được bàn tay của một vị thần nào đó sắp đặt kỳ công. Những trụ đá trên cao nghiêng về phía biển, trong khi những khối ở phía sát mặt biển nghiêng về phía đất liền, có lẽ bởi hướng dòng chảy nham thạch đổ ra biển và sự tác động ngược lại của sóng biển vào những khối đá.

Phần nổi bật và thu hút sự chú ý của du khách ngay khi đặt chân tới gềnh là khu vực vùng lõm trũng xuống ở vị trí trung tâm, phần sụt này thấp hơn xung quanh nên nước biển tràn vào và va đập với đá tạo nên những vệt sóng trắng xoá vào thời điểm thuỷ triều cao. Những khối đá xung quanh tiếp xúc với sóng biển thường xuyên cũng vì thế mà trở nên nhẵn nhụi và bóng láng, nhưng vẫn bám chặt lấy nhau như không điều gì có thể làm chúng tách rời.
Sự thay đổi màu sắc ở các thời điểm khác nhau trong ngày cũng là một nét độc đáo và hấp dẫn của gành Đá Đĩa. Khi mặt trời chưa lên khỏi đường chân trời, ánh sáng yếu khiến những khối đá vốn có các hình dạng đặc biệt lại càng huyền bí với đủ loại hình thù khác nhau, theo từng mức độ tưởng tượng. Không gian lúc này đặc quánh màu đen và chỉ có tiếng sóng rì rào vỗ vào từng khe đá. Dần dần, màu vàng nhạt bắt đầu xuất hiện phía chân trời và hắt vào những vạt đá hướng về phía biển, tập trung vào những trụ đá ẩm ướt nằm sát mép nước vì chúng có khả năng bắt ánh sáng tốt nhất. Bức tranh thiên nhiên đẹp nhất trong ngày dần hiện ra. Đó là sắc vàng đỏ của chân trời và mặt biển phía đông, là màu trắng xoá của từng con sóng tràn vào bờ đá, là màu xanh của mặt biển phía nam, là màu đen trầm tư của gềnh đá… Sự tương phản rõ rệt từ những chuyển động không ngừng trong tĩnh lặng, là vẻ rực rỡ đan xen với những gam màu trầm. Thoáng chốc, mặt trời đã lên cao. Mặt biển trở nên trong xanh với những đốm nhỏ thuyền bè phía xa, bầu trời xanh biếc với từng mảng mây trắng lững lờ trôi, in bóng trên mặt nước. Và đến cuối ngày, các khối đá lại khoác lên mình gam màu vàng ấm lấy từ những tia nắng còn sót lại trong ngày. Vì thế mà ở mỗi thời điểm, du khách sẽ có những cung bậc cảm xúc khác nhau cho riêng mình.
Gành Đá Đĩa được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt vào năm 2020. Hãy đến nơi đây để khám phá, trải nghiệm và mang về những cảm xúc cho riêng mình.
Xem thêm bài viết cùng chuyên mục: