Những chi tiết của các ngôi nhà cổ hàng trăm tuổi còn là minh chứng cho sự hòa quyện, chắt lọc tinh hoa văn hóa. Đó có thể là lối xây theo kiểu nhà 3 gian truyền thống của Việt Nam, là những ô cửa nhỏ và thiết kế mái dốc thanh thoát đặc trưng của Nhật Bản, hay là những hình ảnh quen thuộc mang hơi hướng Trung Hoa được chạm trổ tinh xảo trên cột và vách tường. Sự giao thoa còn được thể hiện rõ nét ở các cổ vật được bày biện trong những ngôi nhà ấy như vật dụng làm từ gốm Thanh Hà, gốm Bát Tràng, gốm Giang Tây, hay chiếc chén Khổng Tử có hình thù kì lạ, bí ẩn.

Nói đến trang trí nhà cổ Hội An, không thể bỏ qua chi tiết kiến trúc tuy nhỏ nhưng độc đáo và ẩn chứa nhiều giá trị tâm linh sâu sắc – đó chính là “mắt cửa”.

“Mắt cửa” Hội An được làm theo cặp với chất liệu bằng gỗ hoặc đất nung, có hình tròn với đường kính khoảng 20cm, được chạm khắc nhiều họa tiết phong phú. Chúng được đặt đối xứng trước cửa chính của căn nhà, thỉnh thoảng còn được trang trí với lụa điều rũ. Về nguồn gốc của “mắt cửa”, có ý kiến cho rằng, chi tiết này được lấy cảm hứng từ hình tượng đôi mắt được vẽ trên ghe, thuyền, vốn được xem như là sự gửi gắm ước mơ bình an của những ngư dân. Một số quan điểm khác cho rằng, “mắt cửa” bắt nguồn từ hình thức thờ “Môn thần” (thần cửa) trong tín ngưỡng dân gian của cộng đồng người Hoa. Dù theo quan điểm nào, hình tượng “mắt cửa” đều thể hiện khát vọng của con người Hội An về một cuộc sống ấm no, bình yên.