Cái nôi của những ngôi làng cũng như văn minh Việt Nam là vùng châu thổ sông Hồng màu mỡ phù sa, thích hợp với việc trồng cây lúa nước. Hai học giả người Pháp của trường Viễn Đông Bác cổ là ông P. Huard và ông M. Durand đã từng có nhận xét “các làng mạc lớn của họ, được tổ chức mạnh mẽ khiến họ liên kết với nhau đủ chặt chẽ, thì chính mức độ chuyên môn hóa cao của họ về trồng lúa đã đưa họ từ cánh đồng này đến cánh đồng khác cho tới đồng bằng sông Mê Kông và tới vịnh Cao Miên trong một cuộc Nam tiến lạ kỳ”. Chính ngôi làng Việt là “tế bào sống” của xã hội Việt (chữ của giáo sư Từ Chi). Suốt mấy ngàn năm trồng lúa nước, người Việt quần tụ với nhau để đắp đê chống lụt, tính cộng đồng gắn bó với nhau rất cao.

Tính cộng đồng trong khuôn khổ của làng Việt đã tạo ra sức mạnh chống ngoại xâm “giặc đến nhà, đàn bà cũng đánh” và sức mạnh chống đồng hóa về mặt văn hóa của từ các đế quốc hùng mạnh. Từ chỗ người Lạc Việt thuộc cộng đồng Bách Việt (100 tộc Việt) cách đây hơn 2.000 năm, sau nhiều lần bị xâm lăng mà vẫn giữ được bản sắc văn hóa và định vị trên bản đồ thế giới, trong lúc tất cả các tộc Việt còn lại đã bị đồng hóa vào một đế quốc rộng lớn hơn. Những “tế bào” làng Việt đó đã góp phần giúp đất Việt trường tồn.